Δευτέρα 19 Ιανουαρίου 2009

Ο υπερδανεισμός των πολιτών και οι εισπρακτικές εταιρείες




Δημήτρης Γαρούφας
Δικηγόρος, συγγραφέας, πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης
Άρθρο του στην εφημερίδα "Το Παρόν" - 28/12/2008


Έγινε πριν από μερικούς μήνες συζήτηση στη Βουλή για το θέμα της υπερχρέωσης των ελληνικών νοικοκυριών, τους πολλούς πλειστηριασμούς ακινήτων οφειλετών κ.λπ., ενώ στη διάρκεια της συζήτησης παρουσιάστηκαν στοιχεία από κόμματα της αντιπολίτευσης, από τα οποία προέκυπτε ότι ο δανεισμός των νοικοκυριών ήταν στο 12,5% του ΑΕΠ το 2000, αλλά το 2007 άγγιξε το 45% του ΑΕΠ (βέβαια τα στοιχεία αμφισβητήθηκαν από την Ένωση Ελληνικών Τραπεζών).

Γι' αυτό το ζήτημα, έγκαιρα και με ευρύτερη διάσταση του θέματος, με εισήγησή μου, ως προέδρου τότε, είχε εκδώσει ψήφισμα ο Δικηγορικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης στις 16-11-06 με αφορμή σχετική δήλωση του επίτροπου της ΕΕ για οικονομικά και νομισματικά θέματα κ. Αλμούνια, ο οποίος είχε επισημάνει το πρόβλημα. Είχαμε επισημάνει τότε στο ψήφισμα του ΔΣΘ ότι υπάρχει υπερδανεισμός των Ελλήνων πολιτών από το εγχώριο τραπεζικό σύστημα με επιτόκια (ιδιαίτερα στα καταναλωτικά δάνεια και στις πιστωτικές κάρτες) υπερδιπλάσια των επιτοκίων που ισχύουν σε άλλες χώρες της ΕΕ (αυτό είναι το πραγματικό πρόβλημα που δυστυχώς δεν αναδείχθηκε στη συζήτηση στη Βουλή, ότι δηλαδή οι ελληνικές τράπεζες εισπράττουν για καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτε επιτόκια που ξεπερνούν μερικές φορές το 15%, ενώ σε άλλες χώρες της ΕΕ με ίδιες συνθήκες, ίδιο πληθωρισμό κ.λπ. τα επιτόκια κινούνται στο 7-8%).

Πέραν αυτών έχουμε παραπλανητικές διαφημίσεις που ωθούν τους πολίτες σε άκρατο καταναλωτισμό με τα εορτοδάνεια και τα δάνεια των διακοπών, αλλά και σε συμβάσεις με αμφίβολης νομιμότητας -ή και καταχρηστικούς- όρους, που «δένουν» κυριολεκτικά τους πολίτες, οι οποίοι αισθάνονται ανήμποροι να αντιδράσουν, δεδομένου ότι στη χώρα μας δεν υπάρχει ακόμη οργανωμένο καταναλωτικό κίνημα όπως σε άλλες χώρες της ΕΕ. Αυτό είναι το πραγματικό πρόβλημα κι εδώ βρίσκεται ο ρόλος της Πολιτείας που πρέπει να εποπτεύει και να θέτει κανόνες ...

Είχαμε επισημάνει τότε και το πρόβλημα των εισπρακτικών εταιρειών που ξεπερνούν τα όρια της νομιμότητας και με τη δράση τους συμπεριφέρονται απαξιωτικά για τον πολίτη ισοπεδώνοντας την προσωπικότητά του. Έχουμε περιπτώσεις τηλεφωνικών οχλήσεων σε αργίες, σε ακατάλληλες ώρες, γνωστοποίηση προσωπικών δεδομένων σε συγγενικά πρόσωπα και εκτόξευση έμμεσων απειλών για εκποίηση περιουσιακών στοιχείων ως μορφής πίεσης για εξόφληση οφειλών...

Δυστυχώς για τον μέχρι τώρα τρόπο λειτουργίας των εισπρακτικών εταιρειών, θα έπρεπε να ντρέπεται και το ελληνικό Κοινοβούλιο αλλά και οι ελληνικές τράπεζες που εκτίθενται από τον τρόπο που λειτουργούν οι θυγατρικές-εισπρακτικές εταιρείες τους (γιατί όλες, σχεδόν, έχουν κι από μία θυγατρική-εισπρακτική εταιρεία). Είχαμε κοινοποιήσει τότε στην Εισαγγελία το ψήφισμα αλλά και στην Πολιτεία, ζητώντας από μεν την Πολιτεία ενεργοποίηση των ελεγκτικών μηχανισμών, από δε την Εισαγγελία να ερευνήσει το σύννομο της λειτουργίας των εισπρακτικών εταιρειών. Δυστυχώς δεν έγινε τίποτα τότε, εκτός από το γεγονός ότι πέρσι ο Συνήγορος του Καταναλωτή με την έκθεσή του επιβεβαίωσε την ύπαρξη του προβλήματος και η έκθεσή του ήταν καταπέλτης και για το θέμα της υπερχρέωσης των ελληνικών νοικοκυριών αλλά και για τον τρόπο που λειτουργούν οι εισπρακτικές εταιρείες, ενώ επακολούθησαν καταγγελίες από τον ΔΣΑ, από το δευτεροβάθμιο όργανο των δικηγορικών συλλόγων, αλλά και οργανώσεις καταναλωτών.

Είναι παρήγορο το γεγονός ότι η κυβέρνηση της χώρας, δια του αρμοδίου υπουργού, κατέθεσε νομοσχέδιο που αντιμετωπίζει τα προβλήματα που δημιουργούσαν με τη λειτουργία τους οι εισπρακτικές εταιρείες. Οι διατάξεις του νομοσχεδίου, έστω και με καθυστέρηση, θέτουν φραγμούς στις αυθαιρεσίες των εισπρακτικών εταιρειών και θα προστατεύεται πλέον ο πολίτης, ενώ σίγουρα αποτελεί θετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης που οφείλουμε να εξάρουμε, αν και αυτή η πρωτοβουλία θα έφερνε καλύτερο αποτέλεσμα αν είχε γίνει πριν από 1-2 χρόνια. Και είναι θετικό επίσης το γεγονός ότι ο αρμόδιος υπουργός κ. Φώλιας κάλεσε τις τράπεζες να απαλείψουν από τις συμβάσεις δανείων τους όρους που με δικαστικές αποφάσεις κρίθηκαν καταχρηστικοί, αλλά νομίζω ότι πρέπει να γίνει πιο εμφανής ο έλεγχος, με στόχο την προστασία των πολιτών, ενώ επίσης επισημαίνω ότι σε θετική κατεύθυνση, σε ό,τι αφορά την προστασία των δανειοληπτών και των πολιτών γενικότερα, είναι και οι διατάξεις του νόμου 3714/2008 (προστασία δανειοληπτών και άλλες διατάξεις) που επέφεραν αλλαγές στη διαδικασία των πλειστηριασμών.

Τελειώνοντας επισημαίνω ότι η διεθνής οικονομική κρίση στα προσεχή χρόνια θα φέρει δυσάρεστες παρενέργειες και στη χώρα μας, γι' αυτό επιβάλλεται από την Πολιτεία διαρκής επαγρύπνηση και εγρήγορση των ελεγκτικών μηχανισμών για να αντιμετωπισθούν τα προβλήματα που σίγουρα θα υπάρξουν, για να απαλυνθούν και ελαχιστοποιηθούν οι παρενέργειες και να αποφευχθεί η κοινωνική έκρηξη.




Δεν υπάρχουν σχόλια: