Περίπτερα

Δημήτρης Δανίκας
Αρθρογράφος
Άρθρο του στο "Βήμα on line" - 21/1/2011

O διασυρμός του συνδικαλισμού. Ο θρίαμβος του εαυτουλισμού. Ποιος ο χειρότερος εχθρός του φαρμακοποιού; Ο φαρμακοποιός. Ετσι ακριβώς. Γιατί το λουκέτο των φαρμακείων στρέφεται εναντίον των φτωχών συνταξιούχων. Γιατί ο εύπορος και ο πλούσιος κανένα πρόβλημα ν΄ ανοίξει και να πληρώσει από την πορτοφόλα του. Γιατί αρνείται να καταθέσει κι αυτός το ελάχιστο που θέλοντας και μη έχει πληρώσει ο φτωχός λαός.

Γιατί με τα κεκτημένα του περιορίζει τις δυνατότητες κάθε νέου πτυχιούχου να ανοίξει δικό του φαρμακείο. Γιατί με την άρνησή του, μία η τελική επιθυμία του. Εγώ να ΄μαι καλά, οι άλλοι ας κόψουν τον λαιμό τους. Γιατί εξακολουθεί να λειτουργεί αναχρονιστικά. Σκεφτείτε το απλά. Αν αντί για φάρμακα πουλούσε παπούτσια, τρόφιμα, ρούχα, ηλεκτρονικά είδη, τότε όχι μόνο τα Σάββατα αλλά ακόμη και τις Κυριακές θα απαιτούσε το μαγαζί του να είναι ανοιχτό. Την ανάγκη μας εμπορεύεται.

Πάνω σ΄ αυτή την κρίσιμη, την αδιαπραγμάτευτη ανάγκη στηρίζει την επιμονή του. Οπλο του η υγεία μας. Θύμα του ο στερημένος, ο άρρωστος, ο δυστυχισμένος. Ο αγώνας του για τη βολή του. Επομένως κουρελόχαρτο το πτυχίο. Επομένως στάχτες ο ανθρωπισμός, Επομένως στα σκουπίδια η κοινωνική ευαισθησία. Επομένως στα γκρεμίδια ο Ιπποκράτης. Και επομένως κάθε φορά μεταμορφωνόμαστε ανάλογα με τα συμφέροντα της τσέπης μας. Οσο οχυρωμένοι από την κρατική προστασία, τόσο τσιμουδιά για την ασυδοσία.

Τώρα που η τρόικα τα αλλάζει όλα, τώρα ανακαλύψαμε την επέλαση των πολυεθνικών. Αν είναι δυνατόν. Μα όλα αυτά τα χρόνια λειτουργείς σαν ιμάντας των πολυεθνικών. Μα τι νομίζεις ότι είσαι; Ενα περίπτερο των φαρμακευτικών καρχαριών. Ενας ενδιάμεσος κρίκος. Ενας μικρός ταμίας. Ενας ασήμαντος πωλητής κάθε μεγάλης φαρμακευτικής εταιρείας. Αυτοί κάνουν κουμάντο. Αυτοί, μαζί με τις άλλες πολυεθνικές, είναι τα πραγματικά αφεντικά της τρόικας. Ο καπιταλιστικός εκσυγχρονισμός πορεύεται με το τέλος των συντεχνιών. Ο «θάνατος» του κάθε εμποράκου θα είναι ιλαροτραγικός!

Η προϋπόθεση του πανεπιστημίου

Πάσχος Μανδραβέλης
Αρθρογράφος
Άρθρο του στην εφημερίδα "Καθημερινή" - 21/1/2011

Eνας νεολογισμός γαλλικής κοπής κυκλοφορεί τα τελευταία χρόνια στην ελληνική πανεπιστημιακή κοινότητα. Είναι το «απροϋπόθετο πανεπιστήμιο», μια ποιητική ιδέα του Ζακ Ντεριντά, οποίος σε επαναλαμβανόμενες διαλέξεις του έλεγε: «Επειδή το πανεπιστήμιο είναι ξένο προς την εξουσία, επειδή είναι ετερογενές προς την αρχή της εξουσίας, είναι επίσης χωρίς προσίδια εξουσία. Γι' αυτό και μιλάμε εδώ για το πανεπιστήμιο άνευ όρων. [...] Και λέγω «άνευ όρων» καθώς και «απροϋπόθετο», για να αφήσω να ακουστεί-εννοηθεί η συνδήλωση του «χωρίς εξουσία» ή «χωρίς άμυνα»: επειδή είναι απολύτως ανεξάρτητο, το πανεπιστήμιο είναι επίσης ένα εκτεθειμένο προπύργιο. [...] Επειδή δεν δέχεται να του θέτουν όρους, ενίοτε αναγκάζεται -αναιμικό, αφηρημένο- να παραδοθεί επίσης άνευ όρων».

Ο καθηγητής κ. Γιώργος Βέλτσος (που κατανοεί τον Ντεριντά) εξειδίκευσε προ ημερών «Το απροϋπόθετο του Πανεπιστημίου» («Το Βήμα» 16.1.2011) και στον βαθμό που εμείς μπορούμε να κατανοήσουμε τον κ. Βέλτσο διαπιστώνουμε ότι το «απροϋπόθετο πανεπιστήμιο» είναι το βολικό για τους πανεπιστημιακούς πανεπιστήμιο.

Από τις αντιρρήσεις του κ. Βέλτσου στο Κείμενο Διαβούλευσης για την Ανώτατη Παιδεία συνάγουμε, λοιπόν, ότι:

Πρώτον, το απροϋπόθετο πανεπιστήμιο δεν «οφείλει να παράγει ποσότητες πληροφόρησης με τη μορφή της σχέσης που αναπτύσσουν οι παραγωγοί με τους καταναλωτές». Αρα τι οφείλει να κάνει; Μάλλον να συνεχίσει να παράγει την αερολογία των ελληνικών πανεπιστημίων.

Δεύτερον, δεν πρέπει να έχει δείκτες αποτελεσματικότητας και τη συνακόλουθη και «αξιολόγηση» των πανεπιστημιακών δασκάλων διότι «επιβραβεύουν την τυποποιημένη γνώση των διαφημιστών, αφήνοντας εκ των πραγμάτων αναξιολόγητη τη χρήση της γνώσης για την κριτική σκέψη - απαραίτητη προϋπόθεση όχι μόνο για τις κοινωνικές σπουδές αλλά και για τις θετικές επιστήμες...». Πάει και η αξιολόγηση. Είπαμε: είναι πολύ βολικό το απροϋπόθετο πανεπιστήμιο. Για τους πανεπιστημιακούς...

Τρίτον, δεν έχει συμβούλια διοίκησης «διότι εάν μεν τα μέλη του εκλέγονται από πανεπιστημιακούς εν ενεργεία, τότε ποιος ο λόγος υπάρξεώς του; Αν πάλι, έστω και λίγοι, ορίζονται από την Πολιτεία, τότε σε τι συνίσταται το «απροϋπόθετο»;».

Ολα αυτά ακούγονται ωραία. Μόνο που για τα πραγματικά πανεπιστήμια υπάρχει μια προϋπόθεση. Κάποιος πρέπει να τα πληρώνει. Η ελληνική κοινωνία ξοδεύει δισεκατομμύρια κάθε χρόνο για τα ΑΕΙ. Πρέπει να ξέρει αν τα λεφτά (που δεν της περισσεύουν) πιάνουν τόπο. Μέχρι τώρα ο έλεγχος γινόταν -ομολογουμένως στραβά- από το υπουργείο Παιδείας. Αυτό το μοντέλο απέτυχε και γι' αυτό πρέπει να δοκιμάσουμε άλλο. Μια καλή ιδέα είναι η διοίκηση των πανεπιστημίων να περάσει σε κοινωνικούς φορείς. Οπως γίνεται στον υπόλοιπο κόσμο. Η λογική του «απροϋπόθετου», δηλαδή «δώστε εσείς τα λεφτά και μη ρωτάτε τι τα κάνουμε» δεν είναι παρά μια φαντασίωση που και ο ίδιος ο Ντεριντά δεν πίστευε ότι μπορεί να υλοποιηθεί.

Ο ελληνικός λαός, δηλαδή εμείς οι φορολογούμενοι, είμαστε οι μέτοχοι των δημοσίων ΑΕΙ. Πρέπει να έχουμε τον πρώτο λόγο στη διοίκησή τους, σεβόμενοι φυσικά τις ακαδημαϊκές ελευθερίες. Σ' όποιους δεν αρέσει αυτό, μπορούν να κάνουν το δικό τους «απροϋπόθετο πανεπιστήμιο». Με τα δικά τους λεφτά.

Ο βαθύς ύπνος των χειραγωγημένων

Ανδρέας Ρουμελιώτης
Αρθρογράφος
Άρθρο του στην εφημερίδα "Ελευθεροτυπία" - 21/1/2011


ΕΠΕΙΔΗ είναι επίκαιρο και σκέφτηκα πως θα σ' ενδιαφέρει, δημοσιεύω σήμερα αποσπάσματα από τις δέκα σημειολογικές επισημάνσεις για τις «στρατηγικές της χειραγώγησης και το βαθύ ύπνο των χειραγωγημένων» του Γάλλου Σιλβέν Τιμσίτ, που βρήκαμε στο site του swti.net. Πάμε;

Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ της απόσπασης της προσοχής: έγκειται στην εκτροπή της προσοχής του κοινού από τα σημαντικά προβλήματα και τις αποφασισμένες από τις οικονομικές και πολιτικές ελίτ αλλαγές μέσω της τεχνικής του κατακλυσμού συνεχόμενων αντιπερισπασμών και ασήμαντων πληροφοριών. (...)

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ προβλημάτων και μετά προσφορά λύσεων: για να υπάρξει μια κάποια αντίδραση από τον κόσμο, με σκοπό αυτός ο ίδιος να ορίσει τα μέτρα που η εξουσία θέλει να τον κάνει να δεχτεί. Για παράδειγμα: αφήνεται να ξεδιπλωθεί και να ενταθεί η αστική βία ή οργανώνονται αιματηρές επιθέσεις που αποσκοπούν στο να απαιτήσει ο κόσμος νόμους ασφαλείας και πολιτικές εις βάρος της ελευθερίας. (...)

Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ της σταδιακής εφαρμογής: για να γίνουν αποδεκτά τα διάφορα απαράδεκτα μέτρα, αρκεί η σταδιακή εφαρμογή τους, λίγο λίγο, επί συναπτά έτη. (...) Αλλαγές που θα είχαν προκαλέσει επανάσταση, αν είχαν εφαρμοστεί μονομιάς.

Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ της αναμονής: είναι πιο εύκολο να γίνει αποδεκτή μια μελλοντική θυσία απ' ό,τι μία άμεση. Η μάζα πάντα έχει την τάση να ελπίζει αφελώς ότι «τα πράγματα θα φτιάξουν στο μέλλον» και ότι οι απαιτούμενες θυσίες θα αποφευχθούν. (...)

ΑΠΕΥΘΥΝΟΝΤΑΣ το λόγο στο κοινό σαν αυτό να είναι στην παιδική ηλικία: η πλειονότητα των διαφημίσεων που απευθύνονται στο ευρύ κοινό χρησιμοποιούν λόγο, επιχειρήματα, προσωπικότητες και τόνο της φωνής, όλα ιδιαίτερα παιδικά, πολλές φορές στα όρια της αδυναμίας, σαν ο θεατής να ήταν μικρό παιδάκι ή διανοητικά καθυστερημένος. Οσο περισσότερο θέλουν να εξαπατήσουν το θεατή τόσο πιο πολύ υιοθετούν έναν παιδικό τόνο. Γιατί; Αν κάποιος απευθύνεται σε ένα άτομο σαν αυτό να ήταν 12 χρόνων ή και μικρότερο, αυτό λόγω της υποβολής είναι πολύ πιθανό να τείνει σε μια απάντηση ή αντίδραση απογυμνωμένη από κάθε κριτική σκέψη, όπως αυτή ενός μικρού παιδιού.

ΠΟΛΥ περισσότερη χρήση του συναισθήματος παρά της λογικής: είναι μια κλασική τεχνική προκειμένου να επιτευχθεί βραχυκύκλωμα στη λογική ανάλυση και στην κριτική σκέψη των ατόμων. Από την άλλη, η χρήση των συναισθημάτων ανοίγει την πόρτα για την πρόσβαση στο ασυνείδητο και την εμφύτευση ιδεών, επιθυμιών, φόβων, καταναγκασμών ή την προτροπή για ορισμένες συμπεριφορές.

Η ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ του κοινού στην άγνοια και στη μετριότητα: η ποιότητα της εκπαίδευσης που δίνεται στις κατώτερες κοινωνικές τάξεις πρέπει να είναι η φτωχότερη και μετριότερη δυνατή, έτσι ώστε το χάσμα της άγνοιας μεταξύ των κατώτερων και των ανώτερων κοινωνικών τάξεων να είναι και να παραμένει αδύνατον να γεφυρωθεί.

ΕΝΘΑΡΡΥΝΣΗ του κοινού να είναι ικανοποιημένο με τη μετριότητα: προωθήστε στο κοινό την ιδέα ότι είναι της μόδας να είσαι ηλίθιος, χυδαίος και αμόρφωτος.

ΕΝΙΣΧΥΣΗ της αυτοενοχής: κάντε τα άτομα να πιστέψουν ότι αυτά και μόνο αυτά είναι ένοχα για την κακοτυχία τους, εξαιτίας της ανεπάρκειας της νοημοσύνης τους, των ικανοτήτων ή των προσπαθειών τους. Ετσι, αντί να εξεγείρονται ενάντια στο οικονομικό σύστημα, υποτιμούν τους εαυτούς τους, νιώθουν ενοχές, κάτι που δημιουργεί μια γενικευμένη κατάσταση κατάθλιψης. (...)

ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ γνωρίζει τα άτομα καλύτερα απ' ό,τι αυτά τους εαυτούς τους: χάρη στη βιολογία, τη νευροβιολογία και την εφαρμοσμένη ψυχολογία, το σύστημα έχει επιτύχει μια εξελιγμένη κατανόηση των ανθρώπων τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά. Το σύστημα έχει καταφέρει να γνωρίζει καλύτερα τον «μέσο άνθρωπο» απ' ό,τι αυτός γνωρίζει τον εαυτό του. Αυτό σημαίνει ότι στις περισσότερες περιπτώσεις το σύστημα ασκεί μεγαλύτερο έλεγχο και μεγάλη εξουσία πάνω στα άτομα, μεγαλύτερη από αυτήν που τα ίδια ασκούν στους εαυτούς τους.

Το Ερζερούμ, το Δίστομο και οι εκλογές

Γιώργος Κουβαράς
Δημοσιογράφος
Άρθρο του στην εφημερίδα "Ελεύθερος Τύπος" - 14/1/2011


ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ να είναι κανείς μετρ της πολιτικής ανάλυσης για να αντιληφθεί, ακούγοντας τον Γιώργο Παπανδρέου να μιλά πότε για τις παραβιάσεις στο Αιγαίο και πότε για το Δίστομο, ότι… τον έχουν ζώσει τα φίδια. Ο πρωθυπουργός, αφού διήνυσε ενάμιση χρόνο στην κυβέρνηση ταυτιζόμενος με την τρόικα και το μνημόνιο, ανακαλύπτει τώρα ότι το πολιτικό του κεφάλαιο εντός Ελλάδος εξαντλείται με ταχείς ρυθμούς και προσπαθεί να αμβλύνει το προσωπικό πολιτικό κόστος που πληρώνει από τις επιλογές του, καταφεύγοντας σε μια ρητορεία που θα ταίριαζε περισσότερο στον πατέρα του και λιγότερο στον ίδιον.

ΤΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ ΕΓΙΝΕ στο Ερζερούμ όπου ο Γιώργος είπε δημοσίως στον Ερντογάν τα αυτονόητα που λέει κάθε Ελληνας πολίτης, τα οποία όμως όταν εκφράσει ένας Ελληνας πολιτικός κάποιοι σπεύδουν να τον κατατάξουν στους «Τουρκοφάγους». Η επίθεση στην τουρκική προκλητικότητα ήταν η πρώτη παρέμβαση που έδειξε ότι ο πρωθυπουργός έχει αρχίσει να ανησυχεί για τη δημοτικότητά του και προσπαθεί να ξαναβρεί την επαφή του με το μέσα Ελληνα και το μέσο ψηφοφόρο του
ΠΑΣΟΚ.

ΣΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ήρθε η απόφαση της κυβέρνησης να παρέμβει στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για την υπόθεση των αποζημιώσεων που διεκδικούν οι συγγενείς των θυμάτων του Διστόμου. Ο Γιώργος Παπανδρέου περνάει τον Ρουβίκωνα αποφασίζοντας να παρέμβει στη συγκεκριμένη δίκη το ελληνικό κράτος και δρομολογεί μία σύγκρουση με την Ανγκελα Μέρκελ, της οποίας την έκβαση δύσκολα μπορεί να προβλέψει κανείς. Μια σύγκρουση πάντως με θετική απήχηση στην ελληνική κοινή γνώμη. Η πολιτική, διπλωματική πίεση στο γερμανικό παράγοντα θα είχε ίσως ουσιαστική σημασία και ενδιαφέρον αν ο Παπανδρέου την έκανε στην ώρα της, τη στιγμή δηλαδή που η Ελλάδα βρέθηκε με την πλάτη στον τοίχο και εκλήθη να υπογράψει ένα μνημόνιο απελπισίας με τα γνωστά αποτελέσματα. Τότε θα μπορούσε πράγματι να ασκηθεί πίεση προς το Βερολίνο και με τις αποζημιώσεις και με το θέμα της Siemens, ο Παπανδρέου όμως επέλεξε να μείνει σιωπηλός και να μας ανακοινώσει από το Καστελλόριζο την εκχώρηση μέρους της εθνικής μας κυριαρχίας και εν συνεχεία να συλλέγει βραβεία από τους Γερμανούς. Τώρα είναι πια μάλλον αργά για την προάσπιση των συμφερόντων μας, ο πρωθυπουργός όμως θεωρεί ότι δεν είναι αργά και για την προάσπιση της δικής του δημόσιας εικόνας και της υστεροφημίας του.

ΑΥΤΟ ΤΟ ΞΑΦΝΙΚΟ ΑΓΧΟΣ αναστήλωσης της εικόνας του «εθνικού ηγέτη» οδηγεί κάποιους στο συμπέρασμα ότι ο Παπανδρέου ετοιμάζεται για πρόωρες εκλογές την άνοιξη, το αργότερο μέχρι την πρώτη Κυριακή του Απρίλη, έτσι ώστε να προλάβει τη λίστα που θα του επιτρέψει τον έλεγχο της Κοινοβουλευτικής του Ομάδας. Αν συμβεί αυτό, θα αποδειχθεί ότι Ερζερούμ και Δίστομο είναι ένα ακόμη αναξιόπιστο επικοινωνιακό τέχνασμα με προφανή εκλογική, κομματική σκοπιμότητα. Κάτι δηλαδή σαν το «λεφτά υπάρχουν» των περασμένων εκλογών...

Πολιτικές επιλογές και πολιτικά αποτελέσματα

Νίκος Κοτζιάς
Άρθρο του στο περιοδικό "Επίκαιρα" - 5/1/2011


H κυβέρνηση εμφάνισε την πολιτική που ακολουθεί, δηλαδή τα μέτρα που συμφώνησε με τον ξένο παράγοντα, ως μονόδρομο. Σε αυτό το επιχείρημα πρόσθεσε και ένα δεύτερο: Υποστήριξε, και υποστηρίζει, ότι ο μονόδρομος, εφόσον εφαρμοστεί με συνέπεια, δηλαδή χωρίς τις αντιστάσεις των εργαζόμενων και τις κινητοποιήσεις των πολιτών, θα βγάλει τη χώρα από την κρίση. Συνολικά, η κυβέρνηση στηρίζει την πολιτική της επιβίωση στο τρίπτυχο «Μονόδρομος - Αποδοχή του με τα χέρια κάτω - Έξοδος από την κρίση». Σε αυτό το τρίπτυχο θεμελιώνεται η λάθος και άδικη πολιτική της και δημιουργούνται τα αδιέξοδα για την Ελλάδα.

Ως προς αυτό το τρίπτυχο αποδείχτηκε ότι τα χρονοδιαγράμματα του Μνημονίου δεν ήταν απαραίτητο να είναι τόσο σφιχτά και μονόπλευρα. Κάθε άλλο. Πολύ περισσότερο, αυτό το μονοδρομικό χρονοδιάγραμμα δεν έβγαζε και δεν βγάζει τη χώρα πουθενά. Η πώληση από την Πορτογαλία ομολόγων της στην Κίνα απέδειξε, επίσης, ότι το ΔΝΤ δεν ήταν μονόδρομος ούτε βέβαια «Η λύση». Ακόμα, κάθε σκεπτόμενος πολίτης που γνωρίζει τι συμβαίνει σε άλλες χώρες, ακόμα και στις ΗΠΑ, έχει αντιληφθεί ότι από την κρίση δεν μπορεί κανείς να βγει με τη σημερινή κυβερνητική πολιτική της ύφεσης, αλλά μόνο με στήριξη της ζήτησης, των δημόσιων επενδύσεων και την ενίσχυση της αγοράς. Έχει, επίσης, καταγράψει το πώς οι ιδιοκτήτες των μεγάλων τραπεζών σε ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο, ακόμα και σε Ελβετία, είτε έβαλαν από τη δική τους τσέπη κεφάλαια προκειμένου να σώσουν την ιδιοκτησία τους είτε προσέφυγαν στο κράτος. Σε αυτή την τελευταία περίπτωση, το Δημόσιο απέκτησε προνομιακές μετοχές και θέση στη διοίκηση των τραπεζών σε συνθήκες κρίσης.

Μόνο στην Ελλάδα οι ιδιοκτήτες τραπεζών δεν βάζουν τσακιστό σεντ στις ιδιόκτητές τους τράπεζες. Μόνο στην Ελλάδα το κράτος τούς στηρίζει, χωρίς να έχει αποκτήσει ουσιαστικά δικαιώματα στο ιδιωτικό τραπεζικό σύστημα ή, αν τα έχει αποκτήσει, δεν τα εξασκεί. Μπορούσα να φέρω δεκάδες ακόμα παραδείγματα που να κινούνται σε μια τέτοια κατεύθυνση. Η ουσία είναι ότι η πολιτική της κυβέρνησης ούτε μονόδρομος λύσης είναι, το δε χειρότερο, θα αποδειχτεί ότι δεν είναι καν λύση για τη χώρα. Οι επιλογές της σημερινής κυβέρνησης είναι μονόδρομος μόνο ως προς τα συμφέροντα των ντόπιων και ξένων τραπεζών. Ήταν «ο μόνος δρόμος» διασφάλισης των κερδών και του πλούτου τους σε περίοδο μεγάλης κρίσης, για την οποία φέρουν και την πρώτη ευθύνη.

Πιο λανθασμένη κατασκευή από τη θεωρία του δήθεν «μονόδρομου» είναι η θέση ότι, μέσα από αυτόν και χάρη σε αυτόν, θα εξέλθει η χώρα της κρίσης. Και αυτό, παρά το γεγονός ότι οι αριθμοί, αν τους σκεφτεί κανείς μέχρι το τέλος, δεν βγαίνουν. Κατά συνέπεια, είτε το γνωρίζει αυτό η κυβέρνηση και μας δουλεύει είτε είναι ανίκανη και δεν τολμά να σκεφτεί μέχρι τέλους τις συνέπειες της πολιτικής της. Εκτός αν όλα αυτά είναι για ορισμένους κύκλους στο εσωτερικό της αδιά φορα και το μόνο στο οποίο αποβλέπουν είναι να πουλήσουν σε φτηνές τιμές τον ελληνικό δημόσιο πλούτο. Να τον ξεπουλήσουν, μάλιστα, σε εκείνους που μας οδήγησαν με την πολιτική και την τοκογλυφία τους στη σημερινή κρίση.

Προϋπόθεση επιβολής του μονόδρομου, και προκειμένου να υλοποιηθούν οι μονοδρομικές λύσεις, είναι να κάτσουν οι πολίτες «στα αβγά τους», παραδομένοι, με τα χέρια κάτω. Στην πραγματικότητα, εκείνο που σίγουρα χρειάζεται είναι η αντίσταση των πολιτών σε μονοδρομικές μη λύσεις· η επεξεργασία και η προβολή των εναλλακτικών δυνατοτήτων και η υπεράσπιση του δημόσιου πλούτου από εκείνους που θέλουν να τον λεηλατήσουν, αντιμετωπίζοντάς τον ως δώρο του κυβερνητικού μονόδρομου και της τρόικας.

Αϊβαλί ή Κυδωνίες;

Άννα Παναγιωταρέα
Δημοσιογράφος
Άρθρο της στην εφημερίδα "Ελεύθερος Τύπος" - 15/1/2011


Ο διάλογος που διημείφθη χτες το πρωί, στη Βουλή, ανάμεσα στον πρωθυπουργό της χώρας και τη γραμματέα του ΚΚΕ, είναι από εκείνους που κάνουν τους Τούρκους να ενθουσιάζονται. Το να ανταλλάσσονται χαρακτηρισμοί, που είμαι βέβαιη ότι κανείς δεν πιστεύει ότι ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα αλλά προκαλούνται από την ένταση της στιγμής, δίνουν την αφορμή στους Τούρκους να μιλούν για την ελληνική εξωτερική πολιτική με υπεροψία.

ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ όμως η Ελλάδα, σε αυτή την κρίσιμη περίοδο, εντάσεις για τα εθνικά θέματα, όταν έχει λεχθεί, από τα πιο επίσημα χείλη, ότι η εθνική μας κυριαρχία έχει υποστεί πλήγμα. Νομίζω ότι όλοι οι πολιτικοί θέλουν να είναι η χώρα σεβαστή από φίλους και κυρίως από εχθρούς. Το ταξίδι του πρωθυπουργού στο Ερζερούμ που έδωσε την αφορμή για διθυραμβικά σχόλια από τα συμπολιτευόμενα ΜΜΕ έπρεπε να είναι η συνήθης ελληνική πρακτική στις επαναλαμβανόμενες, καθ’ εκάστην, προκλήσεις των γειτόνων μας. Από πού προέκυψε τόσος θαυμασμός συσσωρευμένος; Από το γεγονός ότι, ως τώρα, ο πρωθυπουργός δεν είχε ανοίξει, τουλάχιστον δημόσια, για να μην τον αδικούμε, το στόμα του να απαντήσει στην τουρκική πολύχρονη στρατηγική αμφισβήτησης της ελληνικής επικράτειας.

Δεν είναι, ούτε ήταν, η πρώτη φορά που αεροσκάφη της πολεμικής τουρκικής αεροπορίας υπερίπτανται του Αιγαίου οπλισμένα. Δεν ήταν ούτε και θα είναι η πρώτη φορά που οι Τούρκοι αεροπόροι προκαλούν τους Ελληνες που απαντούν εμπλεκόμενοι σε αερομαχίες που ποτέ κανείς δεν μπορεί να προδικάσει πώς μπορούν να καταλήξουν.

Ηταν όμως η πρώτη φορά που ενώπιον του συνόλου της τουρκικής διπλωματίας και της τουρκικής ηγεσίας ο Ελληνας πρωθυπουργός είπε αυτά που αποτελούν την πάγια ελληνική πολιτική, όποιος κι αν κάθεται στην πρωθυπουργική πολυθρόνα: «Οι καθημερινές υπερπτήσεις δεν κατοχυρώνουν και δικαιώματα πάνω από το Αιγαίο».

Αν ήταν έτσι θα μπορούσαμε να εγκαταστήσουμε κι εμείς μία μοίρα πολεμικών αεροσκαφών στη Μυτιλήνη που θα έκανε τη βόλτα της απέναντι, στο Αϊβαλί, που αποτελούσε, ως τον διωγμό του 1922, μία λαμπρή ελληνική πόλη στα μικρασιατικά παράλια. Οι υπερπτήσεις μας θα μετέβαλαν το Αϊβαλί σε ελληνικές Κυδωνίες;

ΟΤΑΝ Η ΕΛΛΑΔΑ έχει να αντιμετωπίσει μία ολομέτωπη οικονομική επίθεση από τα πιράνχας της αγοράς, δεν είναι ανάγκη να βρίσκεται σε οξεία φάση με τους γείτονές της. Ο διάλογος είναι χρήσιμος. Οι διαπραγματεύσεις πρέπει να συνεχίζονται. Οι ελληνικές θέσεις είναι καθαρές. Δεν επιδέχονται παρερμηνειών. Δεν έχουν υποστεί αλλοιώσεις από τον παρερχόμενο χρόνο. Αν δεν θέλουν να το εννοήσουν οι Τούρκοι, δικό τους το πρόβλημα.

Τα κόμματα, ο νόμος και η τάξη

Αλέξης Παπαχελάς
Δημοσιογράφος
Άρθρο του στην εφημερίδα "Καθημερινή" - 6/1/2011


Πώς αλλάζουν τα πράγματα... Κάποτε, «ο νόμος και η τάξη» ήταν παραδοσιακά και, σχεδόν, αποκλειστικά, θέματα της ελληνικής Δεξιάς. Σήμερα όμως, αλλά και την τελευταία δεκαετία, αποδεικνύεται ότι και αυτός ο κανόνας της πολιτικής ανετράπη. Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον να ακούς έναν πρώην πρόεδρο της ΕΦΕΕ με την ιστορία του Χρήστου Παπουτσή να μιλάει για την ανάγκη κατασκευής φράχτη στα ελληνοτουρκικά σύνορα και να αναδεικνύει σε κορυφαία προτεραιότητα την πάταξη της λαθρομετανάστευσης. Ο,τι σημαντικό εξάλλου έγινε στη δημόσια τάξη, από την εξάρθρωση της «17 Νοέμβρη» έως τη δημιουργία της ομάδας ΔΙΑΣ, επετεύχθη όσο αρμόδιος υπουργός ήταν ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης. Είχε προηγηθεί βεβαίως μία δεκαετία του ΠΑΣΟΚ, κατά την οποία είχαν διαλυθεί το κράτος και οι υπηρεσίες ασφαλείας. Τα χρόνια της Ν.Δ. σημαδεύτηκαν από την επιπολαιότητα και τη χαλαρότητα, την έλλειψη προετοιμασίας στις μεγάλες πυρκαγιές και, βεβαίως, τα τρομακτικά γεγονότα του Δεκέμβρη του 2008.

Τίποτα δεν προκαλούσε περισσότερο τρόμο στην κυβέρνηση Καραμανλή από την ιδέα ενός θανάτου κατά τη διάρκεια κάποιων επεισοδίων. Στο όνομα αυτού του φόβου επήλθε η παράλυση και αδρανοποιήθηκαν κρίσιμα κομμάτια του κρατικού μηχανισμού.

Η Ν.Δ. μοιάζει όμως να φοβάται καν να μιλήσει για «νόμο και τάξη». Δεν ξέρω αν την τρομάζει η ιδέα της αναβίωσης ενός στερεότυπου μιας παλιάς... κακής Δεξιάς ή αν απλώς δεν αντιλαμβάνεται πόσο κρίσιμο είναι το ζήτημα για τους Ελληνες πολίτες. Ακόμη και οι αντιδράσεις της για τον συνοριακό φράχτη είναι αμήχανες, άνευρες και με μηδενικό αντίκτυπο. Αντιθέτως, η κυβέρνηση μοιάζει να έχει καταλάβει ότι πρόκειται για μείζον πολιτικό θέμα και να πιστεύει ότι με μια σκληρή πολιτική μπορεί να εξισορροπήσει ένα μέρος της δυσαρέσκειας για την οικονομική της πολιτική.

Γεγονός, πάντως, είναι πως όποιο κόμμα και να διεκδικήσει την ψήφο μας στο μέλλον θα πρέπει να πείσει ότι μπορεί να χειριστεί τα θέματα δημόσιας τάξης, λαθρομετανάστευσης και ασφάλειας με επάρκεια. Και δεν μιλάμε μόνο για συνθήματα ή εύκολα πυροτεχνήματα, αλλά και για σοβαρή προεργασία και εξεύρεση στελεχών που να γνωρίζουν σε βάθος τα θέματα. Η Ν.Δ. έχει, λοιπόν, πολύ δρόμο να καλύψει για να κλείσει την ψαλίδα της αξιοπιστίας της σε αυτόν τον ζωτικό τομέα. Γιατί, όπως είχε πει κορυφαίος υπουργός της κυβέρνησης Καραμανλή την περίοδο των Δεκεμβριανών, «το πρόβλημα δεν είναι πια αν η Δεξιά θα βγάλει τα τανκς στους δρόμους, αλλά και να τα βγάλει, θα τρακάρουν μεταξύ τους»...

Αχιλλέας Μητσός : «Ο Πανάρετος έχει ένα δισ. ευρώ στο συρτάρι»

Συνέντευξη στην Ολυμπία Λιάτσου
για την "Ελευθεροτυπία" - 4/1/2011


«Αδυναμία συνεργασίας» με τον υφυπουργό Παιδείας Γ. Πανάρετο, «συνεχείς διαφωνίες για όλα τα θέματα της αρμοδιότητάς του» ήταν οι λόγοι που οδήγησαν τον Αχιλλέα Μητσό να παραιτηθεί από τη θέση του γενικού γραμματέα Ερευνας και Τεχνολογίας.

Παραμονή της Πρωτοχρονιάς, ο κ. Μητσός απέστειλε επιστολή παραίτησης στην υπουργό Παιδείας, Αννα Διαμαντοπούλου, ενημερώνοντάς την ότι δεν μπορεί να παραμείνει άλλο στη θέση του, αναφέροντας ότι:

Οχι στην απαξίωση

«Στην παραίτησή μου οδηγήθηκα λόγω διάστασης απόψεων με τον υφυπουργό Γιάννη Πανάρετο ως προς τα θέματα της αρμοδιότητάς μου. Η παραίτησή μου αυτή δεν αναιρεί φυσικά την ιδιαίτερα θετική γνώμη μου για την κυβερνητική πολιτική στον χώρο της Παιδείας ούτε και τα προσωπικά μου αισθήματα βαθιάς εκτίμησης και φιλίας προς το πρόσωπό σου».

Η υπουργός Παιδείας έκανε δεκτή, την ίδια κιόλας μέρα, την παραίτηση του κ. Μητσού χωρίς να προβεί σε καμία απολύτως δήλωση, εκτός από ευχαριστίες για την προσφορά του.

«Δεν υπάρχει κανένα παρασκήνιο γύρω από την παραίτησή μου», δήλωσε στην «Ε» ο κ. Μητσός. «Η αφετηρία της δουλειάς μας με τον κ. Πανάρετο είναι απλώς διαφορετική. Στον χώρο της έρευνας υπάρχει ένα περίεργο φαινόμενο. Ενώ έχουμε από τη μια μεριά εξαιρετικούς ερευνητές, έχουμε ένα μέτριο επίπεδο έρευνας. Αυτό το αντιφατικό στοιχείο ήταν για μένα κρίσιμο, πώς δηλαδή μπορώ να ενισχύσω τους καλούς και να γενικεύσω την αριστεία. Η γενική απαξίωση του πανεπιστημιακού κόσμου είναι λάθος αφετηρία σκέψης. Η λογική της απαξίωσης δεν βοηθάει κανέναν. Η έννοια ότι όλοι είναι μηδενικά, για πέταμα, δεν βοηθάει στην αντιμετώπιση των προβλημάτων των πανεπιστημίων. Προς αυτή την κατεύθυνση εργάστηκα όλο αυτό το διάστημα».

Πανεπιστημιακός με τεράστια εμπειρία σε θέματα έρευνας και από προηγούμενη θητεία του στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο κ. Μητσός αναλαμβάνοντας τη Γραμματεία Ερευνας και Τεχνολογίας επιχείρησε να συνδέσει τα ερευνητικά κέντρα με τα πανεπιστήμια.

Οχι έρευνα από υπουργεία

«Για όλα τα ερευνητικά προγράμματα», δήλωσε στην «Ε», «υπάρχει μια διαδικασία που πρέπει να ακολουθείται σχετικά με την αξιολόγησή τους ώστε όλα να γίνονται άψογα και με απόλυτη διαφάνεια. Υπάρχουν υπηρεσίες που τα διαχειρίζονται αυτά. Δεν μπορεί οι δουλειές αυτές να γίνονται στα γραφεία των υπουργών και των υφυπουργών», δήλωσε, διευκρινίζοντας ότι «οι προκηρύξεις των ερευνητικών προγραμμάτων παραμένουν στο γραφείο του υφυπουργού εφόσον θέλει να τις ελέγχει ο ίδιος, με αποτέλεσμα να καθυστερεί η απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων».

Σχετικά με την αλλαγή των όρων αξιολόγησης στα ερευνητικά προγράμματα «Θαλής» και «Ηράκλειτος» που προκάλεσαν τεράστια αναστάτωση στα πανεπιστήμια, ο κ. Μητσός δήλωσε στην «Ε»:

«Δεν μπορεί αυτό που έγινε με τον "Θαλή" και τον "Ηράκλειτο" να γίνεται με όλες τις προκηρύξεις. Αυτή τη στιγμή έχουμε πάνω από ένα δισ. ευρώ από κοινοτικά κονδύλια για την έρευνα, ενώ τα ερευνητικά κέντρα παίρνουν από τον τακτικό προϋπολογισμό κάτω από 100 εκατομμύρια τον χρόνο. Υπάρχουν δηλαδή απίστευτα πολλά χρήματα κι ενώ έκανα κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να προχωρήσουμε γρήγορα και να απορροφηθούν σύντομα και αξιοκρατικά αυτά τα χρήματα, έχουμε μεγάλες καθυστερήσεις, οι όροι αλλάζουν συνεχώς και τα πανεπιστήμια περιμένουν».

«Δεν υπάρχουν πάντοτε οι σωστές αποφάσεις», καταλήγει ο κ. Μητσός, «κι εγώ δεν μπορώ να συνταχθώ με αποφάσεις που δεν τις θεωρώ σωστές».

Τίποτε από αυτά δεν έπαιξε ρόλο στην κρίση του λαού

Σοφία Βούλτεψη
Δημοσιογράφος
Άρθρο της στο site "Ελεύθερη Ζώνη" - 7/1/2011

Μέχρι στιγμής δεν έχουμε επισήμως πληροφορηθεί ποια η σκοπιμότητα της συμμετοχής του πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου στη Σύνοδο των Τούρκων πρέσβεων στον Ερζερούμ. Προφανώς, η παρουσία του εκεί δεν αποτελεί τμήμα της μυστικής διπλωματίας και επομένως (και στο πλαίσιο της «επιχείρησης διαύγεια» που υποτίθεται ότι έχει εγκαινιασθεί στη χώρα), είχαμε το δικαίωμα να γνωρίζουμε εκ των προτέρων με τι επιχειρήματα πηγαίνει η Ελλάδα σε μια διάσκεψη με θέμα «Η τουρκική οπτική για την παγκόσμια και την περιφερειακή τάξη, μια διπλωματία με όραμα».

Υπάρχει τίποτε το καινούργιο που περιμένουμε να πληροφορηθούμε γύρω από την περίφημη «τουρκική οπτική»; Όχι, βέβαια. Όλα είναι γνωστά: Casus belli, καμιά συζήτηση για αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων από την Κύπρο, αμφισβήτηση του ελληνικού εναέριου χώρου στο Αιγαίο, γκρίζες ζώνες και «αμφισβητούμενα» νησιά, παραβάσεις και παραβιάσεις.

Υπάρχει έστω και η παραμικρή πιθανότητα να υπάρξει κάποια πρόοδος σε κάποιο από αυτά τα θέματα; Καμία. Οι τουρκικές υπερπτήσεις πάνω από το Αγαθονήσι, το Φαρμακονήσι και άλλα νησιά συνεχίστηκαν σ’ όλη τη διάρκεια των εορτών και έφθασαν – όπως άλλωστε κάθε χρόνο – και στα Θεοφάνεια.

Μήπως ο κ. Παπανδρέου πήγε στο (ποτισμένο με αίμα ελληνικό και τόπο εξορίας) Ερζερούμ για να καλέσει την Τουρκία να αναστείλει το πρόγραμμα κατασκευής δύο πυρηνικών σταθμών – στο Ακούγιου και στην Σινώπη;

Έχει ακουστεί κουβέντα γι’ αυτό στην Ελλάδα; Και, όμως, το Ακούγιου είναι σεισμογενής περιοχή και η χώρα μας κινδυνεύει άμεσα από την λειτουργία ενός πυρηνικού σταθμού εκεί.

Δεν πρόκειται για κινδυνολογία. Είναι η πραγματικότητα. Υπάρχει θέμα ασφαλείας. Και δεν ασχολείται κανείς! Όλοι αυτοί οι λαλίστατοι, ρουσφετολόγοι και ανίκανοι πολιτικοί της Ελλάδας δεν έχουν θέσει ποτέ ένα σοβαρό θέμα ουσίας για να το συζητήσουμε και να το λύσουμε.

Φυσικά, στα χάλια που μας έφεραν θεωρείται πλέον πολυτέλεια να ασχολούμεθα με θέματα αμφισβήτησης των εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων μας και της προστασίας της ζωής μας και του περιβάλλοντος.

Έτσι κι’ αλλιώς, η χώρα έχει χάσει την εθνική της κυριαρχία. Και αντί ο κ. Παπανδρέου να καθίσει κάτω και να βρει μια λύση στα προβλήματα που προεκλογικά υποσχέθηκε να λύσει και μετεκλογικά φρόντισε να διογκώσει, βρήκε τώρα να τρέχει στο Ερζερούμ να κουβεντιάζει με τους Τούρκους πρεσβευτές.

Η ανεύθυνη αυτή συμπεριφορά αναγκαστικά μας βάζει σε σκέψεις. Έκανε ολόκληρη φασαρία στο εξωτερικό περί διεφθαρμένης Ελλάδας και επικείμενης κατάρρευσης και τελικά κατάφερε να οδηγήσει την ευρωζώνη στο χείλος της καταστροφής. Και ζητάει τώρα, με ένα απύθμενο θράσος, να λύσει η Ευρώπη τα δικά της προβλήματα!

Το ίδιο το παρελθόν του ως υπουργού των Εξωτερικών μας βάζει επίσης σε σκέψεις. Θα αναφερθώ σε μερικά μόνο παραδείγματα:

Στις 21 Σεπτεμβρίου 1999, ο κ. Παπανδρέου είχε πει σε συνέντευξή του στην «Μιλλιέτ»:

«Η θέση σας είναι στην Ευρώπη. Θα ήταν πολύ θετική χειρονομία αν η Τουρκία δήλωνε ότι καθώς προχωρά στο δρόμο προς την Ευρώπη, θα ασχοληθεί με τα προβλήματα αυτά. Οι σκανδιναβικές και κάποιες άλλες χώρες θέτουν θέμα κινήσεων στον τομέα του εκδημοκρατισμού και εκσυγχρονισμού. Πιστεύω όμως ότι αυτό δεν πρέπει να προκαλέσει μεγάλες τριβές. Εμείς αναλάβαμε τις πρωτοβουλίες μας σχετικά με την Τουρκία, ως μονομερή χειρονομία, για να δείξουμε τις καλές μας προθέσεις και χωρίς να περιμένουμε κάποια χειρονομία ή αντάλλαγμα. Για Αιγαίο, Κύπρο: Αναμφισβήτητα κανείς δεν πρέπει να έχει αξιώσεις επί ξένων εδαφών. Για χώρες όμως που συνεργάζονται στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης, δεν μπορεί να είναι τόσο σημαντικά τα προβλήματα που δημιουργούν τα σύνορα και οι θάλασσες».

Καταλάβατε; Έλεγε πως τα θέματα εκδημοκρατισμού δεν μπορούν να προκαλέσουν μεγάλες τριβές. Μιλούσε για μονομερή χειρονομία, την ώρα που η Τουρκία ακόμη και πρόσφατα, δια στόματος Νταβούτογλου, διακηρύσσει ότι «δεν κάνει μονομερείς κινήσεις». Και κυρίως, μας έλεγε πως «όλα αυτά» (δηλαδή οι αξιώσεις επί ξένων εδαφών), λύνονται στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης, καθώς δεν είναι τόσο σημαντικά τα προβλήματα που δημιουργούν τα σύνορα και οι θάλασσες.

Υπάρχει κανένα πρόβλημα επί όλων αυτών; Όχι βέβαια. Ο κ. Παπανδρέου πάντως, δεν έχει. Αν είχε, δεν θα τον είχαν ψηφίσει για πρωθυπουργό.

Και καθώς φαίνεται, δεν έπαιξαν ρόλο και άλλα πράγματα. Ότι, για παράδειγμα, το 2002 δέχθηκε να μετονομαστεί το κείμενο της Άγκυρας για τον ευρωστρατό σε κείμενο των Βρυξελλών και να περάσει αυτούσιο, με αποτέλεσμα να εξαιρεθούν Κύπρος και Αιγαίο από την ευρωάμυνα. Και ότι, το 2003, δέχθηκε την μετονομασία των «Στενών» (Δαρδανέλια, Θάλασσα του Μαρμαρά, Βόσπορος) σε… «Τουρκικά Στενά», για να… μην ακυρωθεί, όπως είπε, το πρόγραμμα των συμμαχικών ναυτικών δυνάμεων στη Μαύρη Θάλασσα! Την κατάργηση της κατοχυρωμένης με την Συνθήκη του Μοντρέ, την είχε αποκαλέσει «γεωγραφική αποσαφήνιση»!

Έτσι, κι’ αλλιώς όλα αυτά ο πρωθυπουργός τα αποκαλούσε «ψυχώσεις». Γι’ αυτό και με μεγάλη άνεση είχε πει σε συνέντευξή του (Νέα, 18 Νοεμβρίου 2002): «Η ισορροπία μπορεί να ανατραπεί με ένα μικρό γεγονός. Όπως κινδύνευσε να γίνει με την υπόθεση του χωριού στην πράσινη γραμμή ή την ιστορία του Σολωμού και της σημαίας»!

Η «υπόθεση του χωριού» ήταν η προώθηση των Τούρκων στα Στροβίλια. Και η «ιστορία του Σολωμού και της σημαίας», ήταν η εν ψυχρώ δολοφονία του σκαρφαλωμένου με το τσιγάρο στο στόμα Σολωμού Σολωμού στον ιστό της σημαίας. Άμα είσαι αντικαπνιστής…

Υπάρχει κανένα πρόβλημα; Όχι βέβαια. Όπως δεν έτρεξε και τίποτε όταν τον Μάιο του 2003 διεκόπη η αεροναυτική άσκηση «Τρίαινα» λόγω εμφάνισης οπλισμένων τουρκικών αεροσκαφών και για να μην συμβεί κάποιο σοβαρό ατύχημα. Δυο μέρες μετά, οι τότε υπουργοί των Εξωτερικών Παπανδρέου και Γκιουλ συναντήθηκαν στην Κρήτη και ο δεύτερος δήλωνε… άγνοια για το παραλίγο θερμό επεισόδιο στο Αιγαίο!

Όλα τα παραπάνω (και πολλά άλλα) δεν έπαιξαν κανέναν ρόλο στην κρίση του λαού. Όχι επειδή ο λαός είναι αδιάφορος, αλλά κυρίως επειδή δεν προβλήθηκαν όσο έπρεπε.

Σήμερα, όμως, το τοπίο είναι διαφορετικό. Η Ελλάδα έχει ουσιαστικά πτωχεύσει. Και μαζί μ’ αυτήν και ο λαός της. Και κάτω από έκτακτες συνθήκες όπως οι σημερινές, μπορεί να συμβούν και έκτακτα γεγονότα. Ας το λάβουν υπόψη τους όσοι εξακολουθούν να συμπεριφέρονται όπως τον καιρό που εκμαύλιζαν τον λαό με δανεικά, με ρουσφέτια και με διορισμούς.

Δεν έχουν περάσει πολλά χρόνια από το Γουδί και η Ιστορία έχει την κακή συνήθεια να επαναλαμβάνεται…

Με τις πέτρες!

Άννα Παναγιωταρέα
Δημοσιογράφος
Άρθρο της στην εφημερίδα "Ελεύθερος Τύπος" - 31/12/2010


Φτάσαμε στο τέλος του 2010 και το πιο συχνό ρεπορτάζ του τελευταίου διμήνου, σύμφωνα με σχετική έρευνα, αφορά στις «επικείμενες πρόωρες εκλογές». Ολα τα ΜΜΕ έχουν αφιερώσει τουλάχιστον από πέντε έως και οκτώ πολιτικά ρεπορτάζ -πολλά εξ αυτών πρωτοσέλιδα- που προβλέπουν πρόωρες εκλογές. Να σας θυμίσω ότι τα αρχικά ρεπορτάζ είχαν ως αφετηρία τον πρωτόγνωρο πρωθυπουργικό εκβιασμό, ότι αν δεν υπερψηφιστεί το ΠΑΣΟΚ, τότε η ανανέωση της λαϊκής εντολής ήταν αναπόφευκτη.

ΠΑΡΑΜΟΝΕΣ, μάλιστα, των καλλικράτειων εκλογών, η «ναυαρχίδα» του συμπολιτευόμενου Τύπου μάς «πληροφορούσε» ότι ο Γ. Παπανδρέου ήταν αποφασισμένος, αν το αποτέλεσμα της 7ης Νοέμβρη ήταν βαρύ για το ΠΑΣΟΚ, οι Κυριακές 5ης ή 12ης Δεκέμβρη να ήταν εκλογικές. Το αποτέλεσμα ήταν βαρύ για το ΠΑΣΟΚ. Οχι… ασήκωτο. Ετσι, ο πρωθυπουργός δήλωσε: «Συνεχίζουμε»! Φοβάμαι ότι δεν τον πίστεψε κανείς! Γιατί ήδη στο πρώτο δεκαήμερο του Δεκέμβρη άναψε και πάλι η συζήτηση ότι πηγαίναμε για εκλογές τον Μάρτη. Ακούστηκαν και μερικές φωνές ότι δεν θα τις επέτρεπε η τρόικα, αλλά εις μάτην. Η εκλογολογία καλά κρατεί. Οι λόγοι πολλοί: Κάτι η οφθαλμοφανής αποδύναμωση του ΠΑΣΟΚ, όπως κατεγράφη στις 7 Νοέμβρη, κάτι η ενδυνάμωση της Νέας Δημοκρατίας, κάτι το ενισχυμένο ΚΚΕ που πήρε επάνω του όλο το βάρος των καθημερινών απεργιακών αναμετρήσεων, κάτι η ανύπαρκτη πλέον συνοχή του ΠΑΣΟΚ, εύκολα προέκυψε το συμπέρασμα επικείμενων εκλογών, στη λογική ότι ο Γ. Παπανδρέου δεν μπορεί να συνεχίσει επί πολύ ως δέσμιος των 156. Εκλογές στον Μάρτη, πριν συμπληρωθεί το 18μηνο από τις προηγούμενες, δίνουν τη δυνατότητα επιλογής από τη λίστα εκείνων που δεν έχουν αντιρρήσεις στη νεοφιλελεύθερη πολιτική τού κατ’ επίφασιν σοσιαλιστικού ΠΑΣΟΚ. Ωστόσο, φαίνεται ότι οι δεύτερες σκέψεις που επικράτησαν απέτρεψαν την προσφυγή στις κάλπες. Ποιος υποψήφιος θα έτρεχε για ψήφους, όταν η εκλογή ήταν δοσμένη από χέρι; Ετσι, φτάσαμε στο τέλος του Δεκέμβρη με τις… εκλογές να έχουν πιάσει στασίδι για τον Απρίλη! Η πρωθυπουργική δήλωση «έχουμε μια καθαρή τριετία» δεν φαίνεται να απασχολεί κανέναν σοβαρά! Τον Απρίλη, λένε οι υπέρμαχοι των εκλογών, δεν θα ισχύει η λίστα, δεν θα αδρανοποιηθούν τα στελέχη.

Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ότι δεν θα έπρεπε να απασχολεί τον κ. Παπανδρέου πότε θα κάνει εκλογές. Γιατί όποτε κι αν τις κάνει, θα τις χάσει! Ομως σήμερα, τελευταία ημέρα του 2010, εμείς επαινούμε τη μόνη ειλικρινή του δήλωση: «Ο λαός θα μας πάρει με τις πέτρες». Νομίζω ότι δεν θα χρειαστεί να περιμένει για πολύ. Το 2011 είναι εδώ!

Ας τιμωρηθούν κάποιοι!

Αλέξης Παπαχελάς
Δημοσιογράφος
Άρθρο του στην εφημερίδα "Καθημερινή" - 31/12/2010


Τέτοιες μέρες που μας αρέσει να σκεφτόμαστε Αγιοβασίληδες, κρυμμένους θησαυρούς κ.ά. παρόμοια, αναρωτιέμαι και εγώ αν υπάρχει κάπου κλεμμένο χρήμα που ανήκε στον ελληνικό λαό, αλλά πήγε σε λάθος τσέπες. Νομίζω ότι υπάρχει, ότι είναι άφθονο, αλλά δεν είμαι σίγουρος ότι μπορεί (α) να βρεθεί, (β) να διεκδικηθεί από το ελληνικό Δημόσιο και (γ) να τιμωρηθούν αυτοί που εγκλημάτησαν για να το βγάλουν. Σε ποιους ανήκει; Πρώτα απ’ όλα, σε μια ειδική κατηγορία προμηθευτών του Δημοσίου οι οποίοι λεηλάτησαν τη χώρα επί δεκαετίες, έχοντας εξασφαλίσει την ασυλία των πολιτικών και εκατοντάδων κρατικών λειτουργών, προφανώς με το αζημίωτο γι’ αυτούς. Είναι πάρα πολλές οι ιστορίες που ακούμε από ανθρώπους της πιάτσας, για προμηθευτές ιατρικού υλικού, μεσάζοντες εξοπλιστικών συστημάτων, εθνικούς προμηθευτές συστημάτων πληροφορικής ή του ΟΤΕ για να πιστέψουμε ότι δεν υπάρχει τέτοιο χρήμα. Το πρόβλημα είναι πως ένα μεγάλο τμήμα των χρημάτων αυτών βρίσκεται τώρα σε ασφαλή καταφύγια σε οφ σορ εταιρείες ή στην Ελβετία. Η διεθνής εμπειρία έχει αποδείξει ότι άπαξ και παραχθεί ο πλούτος, είναι εξαιρετικά δύσκολο να βρεθεί και να φορολογηθεί εφ’ όσον οι άνθρωποι που τον κατέχουν διαθέτουν τη γνώση και το επίπεδο που χρειάζεται για να τον κρύψουν καλά.

Παρ’ όλα αυτά, ένα σοβαρό κράτος μπορεί να τον κυνηγήσει, εφ’ όσον δεν έχει δηλωθεί για φορολογικούς σκοπούς. Μπορεί δε να αξιοποιήσει το υπάρχον κλίμα στην κοινωνία, που σίγουρα θα ωθήσει πολλούς νυν και πρώην κρατικούς υπαλλήλους να ανοίξουν το στόμα τους για τα σημεία και τέρατα που έβλεπαν επί χρόνια.

Η δεύτερη συνομοταξία που πλούτισε παράνομα ήταν αυτή στην οποία ανήκουν ορισμένοι πολιτικοί και τα συστήματα εξουσίας που ζουν από αυτούς. Είναι προφανές ότι οι μεγαλύτερες μίζες προήλθαν από μεγάλα εξοπλιστικά προγράμματα. Οι «πατριώτες-κλέφτες» έπαιρναν τα χρήματα σε μετρητά από ειδικούς επισκέπτες που έρχονταν για λίγο στη χώρα μας ή τους έβρισκαν σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και τα πάρκαραν σε ασφαλείς «παραδείσους». Ομως, στοιχεία πλέον διαθέτουν οι αρχές, όπως για παράδειγμα για την οφ σορ TORCASO, η οποία εμφανίζεται, με πολλές συμπτώσεις, σε συναλλαγές που έχουν να κάνουν με όπλα αλλά και πολυτελή ακίνητα που ανήκουν σε πρώην πολιτικούς. Εστω και αν υπάρχει ασυλία για τους πολιτικούς αυτούς, ο φορολογικός μηχανισμός μπορεί και πρέπει να εντοπίσει το μαύρο χρήμα και τις φορολογικές απάτες που έχουν συντελεσθεί. Οι πολιτικοί αυτοί μπορούν, βέβαια, να εκβιάσουν νυν αξιωματούχους γιατί γνωρίζουν πρόσωπα και πράγματα, ενώ διαθέτουν υποστηρικτές στα έγκατα των ελληνικών υπηρεσιών, εκεί όπου κάποτε κυβερνούσαν τα κόμματα και μόνο.

Αν ο κ. Παπανδρέου ήθελε, πάντως, να κάνει αυτόν τον λαό να νιώσει πως ναι μεν θυσιάζεται τώρα, αλλά ότι υπάρχει ελπίς για ένα κράτος δικαίου, θα έπρεπε να δώσει άμεσα εντολή στον κ. Παπακωνσταντίνου και στον κ. Καστανίδη να ψάξουν τέτοιες υποθέσεις μέχρι τέλους. Να ζητήσουν συνδρομή από ξένες κυβερνήσεις, να προσλάβουν έμπειρους ξένους ερευνητές, αλλά να βρουν την άκρη και να τιμωρήσουν τους ενόχους. Θα το κάνει; Μπορεί να το θέλει θεωρητικά, αλλά θα το μπλοκάρουν οι ίδιοι άνθρωποι που κρατούν μυστική τη σύμβαση του ΟΠΑΠ για το ΣΤΟΙΧΗΜΑ σαν να πρόκειται για κρατικό απόρρητο ή διαχειρίζονται με την ίδια αδιαφάνεια άλλες λεπτές υποθέσεις.

Το ελληνικό κράτος δεν χρεοκόπησε μόνον επειδή κάποιοι πολιτικοί ήταν κλέφτες ή επειδή οι προμηθευτές του Δημοσίου έκαναν το πάρτι του αιώνα για χρόνια. Μια ολόκληρη κοινωνία έκανε τα στραβά μάτια, άλλωστε, σε μεγάλο βαθμό, όσο βολευόταν με διορισμούς και εύκολο χρήμα. Τώρα, όμως, είναι θέμα αρχής αλλά και κάθαρσης να βρεθούν και να τιμωρηθούν ορισμένοι από τους πιο προκλητικούς κλέφτες της τελευταίας εικοσαετίας. Γιατί αλλιώς κινδυνεύουμε να τους κάνουμε και «μάγκες» όταν οι ίδιοι ή τα παιδιά τους θα έρχονται να αγοράσουν «μεγάλες ευκαιρίες» στην πατρίδα μας με τα κλεμμένα λεφτά που θα έχουν διασφαλίσει έως τότε σε ασφαλείς παραδείσους.

2010-2011: Πορεία χωρίς μπούσουλα

Ριχάρδος Σωμερίτης
Συντάκτης
Άρθρο του στο "Βήμα on line" - 31/12/2010


Το 2010 δεν είναι μόνο η χρονιά της «τρόικας». Αυτό θα ήταν λογικό, όπως και η πρόβλεψη για ένα ακόμη πιο δύσκολο 2011. Είναι και η χρονιά μιας γενικευμένης αδυναμίας χάραξης πολιτικής για το μέλλον. Η κυβέρνηση υπόσχεται μέτρα ανάπτυξης αλλά ο προγραμματισμός τους είναι ασαφής. Η Δεξιά, που ασπάζεται τον πιο αντιφατικό λαϊκισμό, προτείνει «λύσεις» που στηρίζονται προφανώς στην πεποίθηση ότι οι πολίτες τρώνε άχυρα. Και η Αριστερά ονειρεύεται επαναστάσεις, με την πιο μεγάλη ομάδα της να ετοιμάζεται για την ανάσταση του σταλινισμού.

Ολες οι μεγάλες παρατάξεις, εδώ και αλλού, διαθέτουν στελέχη με πείρα και αξιόλογους διανοούμενους. Αλλά η παραγωγή πολιτικής και ιδεών είναι απελπιστικά ισχνή. Οι πιο φωτισμένοι προτείνουν λύσεις διαχειριστικές προσθέτοντας κάποια ανθρωπιά. Χωρίς όμως να αμφισβητούν σοβαρά το σημερινό χρηματοπιστωτικό σύστημα των «αγορών» που, όσο και ο αλόγιστος δανεισμός, ευθύνεται για την κρίση.

Οι συνέπειες είναι μεγάλες εδώ και αλλού. Ο νεο-εθνικισμός απειλεί την Ευρωπαϊκή Ενωση, καθυστερώντας κάθε πρόοδο στον δρόμο της ρεαλιστικής ενοποίησής της. Ολο και περισσότεροι πολίτες της παρασύρονται από την Ακροδεξιά και τις «ιδέες» της. Δηλαδή τον απομονωτισμό, την ξενοφοβία και τον ρατσισμό.

Η Κίνα συνδυάζει δικτατορία, κρατισμό, κοινωνική καταπίεση και οικονομική ανάπτυξη (τώρα και έναν καλπάζοντα πληθωρισμό) διαψεύδοντας τον φιλελευθερισμό. Η Ρωσία συνδυάζει την όποια ανάπτυξη με τη διόγκωση μιας αυταρχικής κυβερνομαφίας. Οι ΗΠΑ τυπώνουν δολάρια και προστατεύουν ταυτόχρονα τον χώρο τους αξιώνοντας απ΄ όλους τους άλλους την κατάργηση κάθε προστατευτισμού. Και η φθίνουσα Ευρώπη έχει αποδεχθεί τον οικονομικά και κοινωνικά επικίνδυνο μύθο που εξαρτά την ανάπτυξη από τη συνδυασμένη συρρίκνωση του κράτους και των αποδοχών των εργαζομένων.

Διαπίστωση: η ευρωπαϊκή Κεντροαριστερά έχει το ίδιο πρόβλημα με την Κεντροδεξιά: και η μία και η άλλη πορεύονται χωρίς μπούσουλα. Ολοι γνωρίζουμε όμως ότι οι σημερινοί πλανητάρχες, δηλαδή οι διαχειριστές των τεράστιων κεφαλαίων που παίζουν με τις πρώτες ύλες, το πετρέλαιο, τα βασικά γεωργικά προϊόντα και τις δανειακές ανάγκες των κρατών, όχι μόνο έχουν πρόγραμμα αλλά έχουν και τις αποδείξεις ότι αυτό είναι το σωστό: κερδίζουν χωρίς όριο, ενώ η απόσταση ανάμεσα στους πλούσιους και στους φτωχούς έχει δραματικά (και άδικα) αυξηθεί.

Πόσο μπορεί να συνεχιστεί αυτό χωρίς συνέπειες; Αν πιστέψουμε όλα τα ιστορικά προηγούμενα, οι ανισότητες δεν οδηγούν ποτέ σε ειρήνη και συνύπαρξη. Αυτό ισχύει παντού. Ισχύει φυσικά και στη χώρα μας. Κι ας απορούν όλοι με τη στωικότητα των Ελλήνων, που έχει όμως πολλά, ιστορικά, οικονομικά, οικογενειακά και ασφαλώς και δημογραφικά αίτια. Θα ισχύουν ως πότε;

Από τις γνώσεις στη γνώση

Γεώργιος Μπαμπινιώτης
Ακαδημαϊκός
Άρθρο του στο "Βήμα on line" - 12/12/2010

Χρειάστηκε να περάσουν αιώνες για να συνειδητοποιήσουμε και να ανακαλύψουμε εκ νέου «το συνεχές τής γνώσης», την ανάγκη να ξαναδούμε τη γνώση στην ολότητά της. Αυτό είναι που τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο αναγνωρίζεται διεθνώς ως αίτημα τής επιστήμης αλλά και τής παιδείας. Θα μπορούσε μάλιστα να πει κανείς ότι- τηρουμένων των αναλογιών- έχουμε μια μορφή επιστροφής στην προσέγγιση τής γνώσης που χαρακτήριζε τους διανοητές τής ελληνικής αρχαιότητας, στη γνώση που συνδύαζε τη φιλοσοφία με τα μαθηματικά και τη γλώσσα, την τέχνη με την πολιτική, τον άνθρωπο με τον θεό, τον κόσμο με τη ζωή, τον μύθο με την πραγματικότητα, το σώμα με το πνεύμα.

Στην προσπάθεια τού ανθρώπου να κατακτήσει τη γνώση πέρασε από το γενικό στο ειδικό, από το καθολικό στο μεμονωμένο, από το όλον στα μέρη. Η λαχτάρα για εξειδίκευση και το κυνήγι τής ειδικής, πλήρους, βαθύτερης και εκτεταμένης γνώσης οδήγησε σε χωρισμούς και διαχωρισμούς, εν τέλει δε σε κατακερματισμούς. Οδήγησε σταδιακώς σε χωρισμό τής επιστήμης σε επιστήμες, των επιστημών σε κλάδους, των κλάδων σε τμήματα, των τμημάτων σε τομείς κ.ο.κ. Παράλληλα οδήγησε στην ανάλυση και ανάδειξη των «ελάχιστων συστατικών», στις μονάδες, στα μόρια, στα άτομα, στα κουάρκ, στα ελάχιστα χαρακτηριστικά. Ετσι επήλθε βαθμηδόν όλο και μεγαλύτερη ειδίκευση αλλά και αποστασιοποίηση, όλο και μεγαλύτερη εμβάθυνση αλλά και διάσπαση, ένας απόλυτος κατακερματισμός που θυσίασε το δάσος στα δέντρα.

Αυτό που προκύπτει ως αδήριτη ανάγκη σήμερα είναι να ξαναβρούμε τον μίτο που ενώνει τις ποικίλες μορφές τής γνώσης, αξιοποιώντας παράλληλα την εκπληκτική πρόοδο που έχει σημειωθεί στις επιστήμες. Να επανασυνδέσουμε τις θετικές επιστήμες με τις κοινωνικές- ανθρωπιστικές και όλες μαζί με τις τέχνες και τον πολιτισμό. Να πραγματωθεί η μετάβαση απότις γνώσεις στη γνώση, να πάρει σάρκα και οστά η μέγιστη αυτή υπέρβαση. Με βάση τα σύγχρονα επιστημονικά επιτεύγματα και τις προκλήσεις τού αιώνα μας να διαλεχθούν οι επιστήμες και οι επιστήμονες στο πλαίσιο μιας δημιουργικής διακλαδικότητας και διεπιστημονικότητας. Και όλα με επίκεντρο τον άνθρωπο. Ετσι που μέσα από τη συνέχεια και τη συνοχή τής γνώσης, μέσα από την ανθρωπιστικά διηθημένη γνώση, μέσα από το καταστάλαγμα τής γνώσης να προέλθει τελικά ο φωτισμός: η γνώση να γίνει σοφία. Γιατί γνώση μαζί και σοφία τι άλλο είναι από την κορύφωση και την καταξίωση τού καθοριστικού γνωρίσματος και χαρίσματος τού ανθρώπου, τού πνεύματος;

Απογοητευμένοι από το σκόρπισμα τής γνώσης σε ασύνδετες πληροφορίες, αναζητήσαμε τη λύση στη διαθεματικότητα, ιδίως στον χώρο τής εκπαίδευσης. Παίρνουμε διάφορα θέματα και τα εξετάζουμε από ποικίλες πλευρές (το νερό, λ.χ., από πλευράς φυσικής και χημείας, υγείας, διάθεσης φυσικών πόρων και περιβάλλοντος, οικονομίας, αλλά και από τη σκοπιά τής λογοτεχνίας, των εικαστικών τεχνών, τής μουσικής, κτλ.). Η διαθεματικότητα ήταν και είναι «μια κάποια λύση» όσο αποτελεί μορφή διεπιστημονικότητας. Παρά τον αποσπασματικό και μεμονωμένο χαρακτήρα της, είναι αναντίρρητα χρήσιμη, ιδίως ως εφαρμογή μιας συνδυαστικής θεώρησης που αναδεικνύει κάποια κοινά στοιχεία.

Αν σκεφθούμε ότι στον τόπο αυτόν γεννήθηκε η έννοια και η πρακτική τής σύνθεσης τής γνώσης ώστε να καταλήγει σε σοφία από και για τον άνθρωπο, αλλά και ότι σήμερα ζούμε μια γενικότερη απαξίωση τής χώρας με αφορμή την οικονομική μας κατάπτωση, είναι παραπάνω από χρήσιμο, είναι εύγλωττο και παρήγορο το μήνυμα που εκπέμπει η πρωτοβουλία τού κοινωφελούς ιδρύματος «Αλέξανδρος Ωνάσης» να οργανώσει αυτό τον καιρό στην Αθήνα τους «Διαλόγους των Αθηνών». Πρόκειται στην ουσία για ένα καινοτομικό πρόγραμμα, τού οποίου η πρώτη εκδήλωση είναι ένα (πραγματικά) Διεθνές Συνέδριο με συμμετοχή προσωπικοτήτων από τον χώρο τής επιστήμης, τής τέχνης και τής διανόησης και με θέμα τον ελληνικό πολιτισμό και τη συμβολή που μπορεί να έχει η ελληνική σκέψη σε προβλήματα που απασχολούν τον σύγχρονο άνθρωπο. Και όλο αυτό μέσα από μια ευρύτερη διεπιστημονική θεώρηση και μάλιστα σε διαχρονική διάσταση που επιτρέπει πολλαπλές θεωρήσεις, μια επιστημονική και πνευματική πολυφωνία, με ζητούμενο τον κοινό προβληματισμό και τη σύνθεση τής γνώσης προς μια σοφία που μπορεί να ρίξει φως σε μερικά από τα μεγάλα σύγχρονα προβλήματα.

Μια τέτοια παρουσία, πέρα των άλλων, φέρνει τη μικρή Ελλάδα να θέτει σε διεθνές επίπεδο ένα μεγάλο θέμα για συζήτηση που δείχνει ότι σ΄ αυτή τη χώρα μπορεί ακόμη να υπάρξει «παγά λαλέουσα» που ίσως αφυπνίσει συνειδήσεις με το μεγαλύτερο όπλο των αιώνων που εφεύρε η Ελλάδα, τον διάλογο.


ΥΓ. Κύριες θέσεις τού άρθρου μου «Παιδεία και όχι χαρτί» ήταν ότι «μόνη η επαγγελματική απασχόληση και αποκατάσταση ως κριτήριο θα οδηγούσε σε υποβάθμιση και σταδιακή κατάργηση πολλών πανεπιστημιακών κλάδων με πρώτες τις ανθρωπιστικές σπουδές», ότι «Η αντίληψη τού «να πάρεις ένα πανεπιστημιακό χαρτί για να βρεις δουλειά» ακυρώνει την έννοια των πανεπιστημιακών σπουδών και τής Παιδείας γενικότερα» και ότι «Η μόνη βάση συζητήσεως είναι τι ποιότητα πανεπιστημιακής εκπαίδευσης μπορούμε να εξασφαλίσουμε.» Με τις κύριες αυτές θέσεις μου, στις οποίες στηρίζεται το συμπέρασμά μου ότι «Τα πανεπιστήμια δεν είναι επαγγελματικές σχολές», δεν νομίζω να διαφωνεί κατά βάθος ο εκλεκτός συνάδελφος κ. Θ. Τ. («Το Βήμα», 11 Νοεμβρίου). Εκτός αν ο ίδιος θέλει τα Πολυτεχνεία να είναι απλές επαγγελματικές σχολές.