Korinthius Maximus
Περιοδικό MyPress - Τεύχος 4 - Δεκέμβριος 2008
Πολύς λόγος γίνεται τώρα τελευταία για τη γειτονιά. Δεκάδες blogs από όλη την Ελλάδα εξάρουν το ρόλο της γειτονιάς, αναφέρονται με νοσταλγία σε αυτή, προσπαθούν να παρασύρουν τους αναγνώστες στην έννοια, τη φύση αλλά κυρίως στη σημασία που έχει η γειτονιά για μια κοινωνία. Με γλαφυρές απεικονίσεις, πλούσιο «τσιγκελωτό» λεξιλόγιο και μπόλικη δόση υπερβολής, οι άνθρωποι που ενεργοποιούνται μέσα στη blogόσφαιρα αναζητούν κάθε μέρα και περισσότερο την αναβίωση της «παλιάς καλής γειτονιάς», εκείνου του συνεκτικού δεσμού κάθε κοινωνίας που έχει χαθεί εδώ και χρόνια στις μεγαλουπόλεις και που πια κινδυνεύει να χαθεί και από τα χωριά της χώρας μας, τους τελευταίους φύλακες των ηθών, των παραδόσεων και γενικά των όσων χάνουμε καθώς βυθιζόμαστε στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, της άκρατης κατανάλωσης και του πλήρους «εαυτουλισμού».
Ήταν λογικό, για όσους ασχολούνται, αυτή η νοσταλγία να ξεκινήσει μέσα από το διαδίκτυο. Άλλωστε το διαδίκτυο στις αρχές του 1990 κάπως έτσι ξεκίνησε στην Ελλάδα με τα blackboards και τις BBS βάσεις όπου οι τεχνολογικά προωθημένοι έδιναν ραντεβού για μια ηλεκτρονική «καλησπέρα». Τότε, αυτό φάνταζε σαν ένα τεχνολογικό θαύμα, μια αχτίδα προόδου πριν το Big Bang του Διαδικτύου που συντελείται στις μέρες μας. Τότε οι χρήστες γνωρίζονταν μεταξύ τους πολύ καλά, όχι με τα nickname (ψευδώνυμα) τους αλλά με τα κανονικά τους ονόματα. Ήταν τόσο λίγοι οι χρήστες που κάθε νέος στην παρέα γινόταν «γεγονός» που ήθελε και ο ίδιος να ανακοινώσει με τα πραγματικά του στοιχεία. «Είμαι ο Βρασίδας ο Κατσαβίδας και σας λέω καλησπέρα μέσα από το modem μου», πανηγύριζε ο νέος της παρέας της BBS θεωρώντας ότι συμβάλει και αυτός από την πλευρά του στην ανάπτυξη του διαδικτύου, του νέου κόσμου του internet που ανοιγόταν τότε μπροστά μας.
Τα πράγματα σταδιακά όμως άλλαξαν. Το διαδίκτυο εξελίχθηκε, μεγάλωσε, γιγαντώθηκε και έγινε χαοτικό. Όπως συμβαίνει στην καθημερινότητά μας, έτσι και σε αυτό παρεισέφρησαν όλα τα κουμάσια και άρχισαν τα όργανα, για τα οποία θα μιλήσουμε μια άλλη φορά. Η ανωνυμία της τεράστιας πολυκατοικίας, της Κυψέλης, του Βύρωνα, της Αθήνας, του κόσμου, επικράτησε και στο διαδίκτυο. Μαζί της επικράτησε και η «αρρώστια» της διχασμένης προσωπικότητας. Έτσι, ο Βρασίδας έγινε κατά καιρούς «Terminator», «Sexy Dancer», «Ιππότης της Ασφάλτου» και στις μεγάλες μοναξιές του «Dolores» ή «Pamela».
Και η κοινωνία άλλαξε. Έγινε αυτιστική, φοβική, απέκτησε σύνδρομα, αγρίεψε και έκλεισε τον καθένα μας στο σπίτι του, να κυνηγά το όνειρο με τα πολλά φράγκα, την Cayenne και την super ξανθιά σεξοβόμβα στο διπλανό κάθισμα. Τελικά, πολλοί έμειναν με τις κομμένες πιστωτικές κάρτες, τα δυσβάσταχτα δάνεια, δυο τρία διαζύγια, μια τουλάχιστον διαμαρτυρημένη διατροφή και έναν υπολογιστή που πρόλαβαν να σώσουν από την τελευταία κατάσχεση. Δεν μιλάμε για το όλον της κοινωνίας αλλά δε μιλάμε και για καμία ασήμαντη μειοψηφία.
Αυτή την εποχή βρισκόμαστε κάπου στη μέση του δρόμου, έχοντας διανύσει με ιλιγγιώδη ταχύτητα και ενθουσιασμό τη διαδρομή και έχουμε πέσει σε περίσκεψη για τα όσα δεν είδαμε γύρω μας στο δρόμο μέχρι εδώ.
Δεν φταίει όμως μόνο ο κόσμος για το σημείο που βρισκόμαστε σήμερα. Φταίνε και άλλοι παράγοντες (ας ψάξει ο καθένας τους δικούς του).
Μιλάγαμε για το σύγχρονο αίτημα των blogs, τη γειτονιά. Μια έννοια που φαντάζει πολύ πιο εύκολα προσεγγίσιμη μέσα από το διαδίκτυο και έρχεται φυσιολογικά στο νου κάθε χρήστη του internet, καθώς το ίδιο το διαδίκτυο από μόνο του είναι μια μεγάλη γειτονιά. Friends στο Facebook, contacts στο MSN, video κλήσεις στο Skype, visitors στα blogs, pervasive networking, networking grids, social networking και τόσα άλλα δίνουν με ψυχρό μεν, αλλά με ξεκάθαρο δε τρόπο, την αίσθηση της συνάθροισης, του συνδαιτυμόνα, του συνοδοιπόρου σε έναν τεχνολογικό κόσμο. Η φυσιολογική ανάγκη του κάθε blogger να καλέσει κόσμο στο «μαγαζί» του ώστε να μοιραστεί σκέψεις και συναισθήματα, να προβάλλει ιδέες, μηνύματα ή απόψεις, γέννησε εκ νέου τη χαμένη μας διάθεση για «κοινωνική ανακατωσούρα», για κουβέντα, για επικοινωνία, για χαβαλέ ή αντεγκλήσεις, για μικροτσακωμούς ή πειράγματα, για κουτσομπολιό, για ομαδική συντεταγμένη δράση. Όλα αυτά δεν είναι τα αυθεντικά στοιχεία μιας γειτονιάς ;
Φαίνεται ότι το διαδίκτυο που στην αρχή του επηρεάστηκε ως προς τη λογική του από την ίδια την κοινωνική δομή, γίνεται σήμερα η βασική πηγή ανατροφοδότησης της κοινωνικής μας συνείδησης, βάζοντας όμως στο μίγμα τα δικά του χαρακτηριστικά, αλλοιώνοντας σημαντικά την πρωτογενή έννοια.
Την ίδια ώρα, η non-virtual κοινωνία, η κανονική μας κοινωνία δηλαδή, έχει απομακρυνθεί πολύ από όλα εκείνα που χαρακτηρίζουν μια υγιή γειτονιά. Δε θα ήταν παράλογο να χαρακτηρίσουμε ως «γειτονιά» ένα σύνολο κτισμάτων που συνδέονται μεταξύ τους μέσω του αποχετευτικού συστήματος, ή ένα σύνολο ανθρώπων που απλώς γνωρίζουν μεταξύ τους ο ένας την ταχυδρομική διεύθυνση του άλλου ;
Δύο είναι οι βασικοί πυλώνες μιας γειτονιάς. Η οικογένεια και οι φίλοι. Η οικογένεια γιατί αποτελεί την απαρχή της κοινωνικοποίησής μας και οι φίλοι γιατί μπορεί στο Facebook να έχεις καμιά πεντακοσαριά φίλους, αλλά δεν θα τους βάλεις και όλους στο σπίτι σου. Φίλους καλούς στη ζωή του κάνει κανείς πέντε, δέκα, άντε δεκαπέντε. Δύσκολα παραπάνω. Η οικογένεια και οι φίλοι, σε συνδυασμό με την καλή γειτονία, τη συμμετοχή στα κοινά και την παροχή βοήθειας ή την απλή διαπροσωπική σχέση μπορούν να δημιουργήσουν τις συνθήκες για μια «γειτονιά» έτσι όπως θέλουμε όλοι να τη βιώσουμε αλλά δύσκολα μπορούμε να την περιγράψουμε, και αυτή ακριβώς είναι η μαγεία της.
Πως όμως θα ξεκινήσουμε να μιλάμε για γειτονιές όταν τα τελευταία 20-25 χρόνια οι μοναδικές έννοιες που κυριαρχούν γύρω μας είναι ο ωφελιμισμός και η κτητικότητα ; Πως θα μπορέσουμε να ξεπεράσουμε τις «κακές πρακτικές» του διαδικτύου με ανθρώπους που προσλαμβάνουν υπαλλήλους, ώστε να διαχειρίζονται το προφίλ τους στο Facebook και στο Hi5 και να «πουλάνε» καλή εικόνα με στόχο την «τσουβαλοποίηση» των φίλων και την προβολή μιας υψηλής, τεχνητής δημοφιλίας ; Πως θα βγάλουμε από πάνω μας τη συνήθεια που μας επέβαλαν ώστε να έχουμε μνήμη διάρκειας τηλεοπτικού δελτίου ; Πως θα ανοίξουμε την πόρτα μας όταν δε νιώθουμε ασφαλείς ; Πως θα γνωρίσουμε ανθρώπους και θα κάνουμε φίλους όταν πρέπει να μετατρέψουμε την κάθε μας κουβέντα σε 0 και 1 ή να την περιορίσουμε σε 200 χαρακτήρες ;
Σαν πρώτο βήμα ας σκεφτούμε τη συμμετοχή και την αποβολή της απόλυτης διεκδίκησης της προσωπικής βολής μας. Ας ενοχληθούμε λιγότερο από το μπροστινό μας την επόμενη φορά στο σινεμά, ας ποτίσουμε και λίγο πιο έξω από την πόρτα μας το δέντρο του πεζοδρομίου, ας μη μουντζώσουμε την επόμενη φορά στο τιμόνι, ας μη χάσουμε μια εκδήλωση που θα θέλαμε να παρακολουθήσουμε, ας καλέσουμε δυο φίλους να δούμε παρέα μπάλα, ας μην αφήσουμε το παιδί μας να πάει και πάλι μόνο του για ύπνο επειδή έχουμε δουλειά, ας πιούμε ένα κρασί με τη γυναίκα μας πριν πέσουμε αποκαμωμένοι στο κρεβάτι … Γαμώτο … θα προφτάσουμε ; Ή δε μας φτάνει η ώρα ; Μήπως πρέπει να κόψουμε και κάτι ; Μήπως να αρκεστούμε σε λιγότερα ώστε να χαρούμε περισσότερο τη διαδρομή και να μην κοιτάξουμε μετά πίσω μας τα κεριά που έσβησαν ;
Όταν τα βρούμε όλα αυτά, η γειτονιά θα έρθει από μόνη της. Θα γεννηθεί μέσα από τη ζωή μας την ίδια και όχι μέσα από μανιφέστα και προγραμματικές συμφωνίες, όχι μέσα από μια if … then … else …
Τέλος άρθρου και δυστυχώς πάλι όλοι στο σπίτι έχουν πέσει ήδη για ύπνο ……….
Περιοδικό MyPress - Τεύχος 4 - Δεκέμβριος 2008
Πολύς λόγος γίνεται τώρα τελευταία για τη γειτονιά. Δεκάδες blogs από όλη την Ελλάδα εξάρουν το ρόλο της γειτονιάς, αναφέρονται με νοσταλγία σε αυτή, προσπαθούν να παρασύρουν τους αναγνώστες στην έννοια, τη φύση αλλά κυρίως στη σημασία που έχει η γειτονιά για μια κοινωνία. Με γλαφυρές απεικονίσεις, πλούσιο «τσιγκελωτό» λεξιλόγιο και μπόλικη δόση υπερβολής, οι άνθρωποι που ενεργοποιούνται μέσα στη blogόσφαιρα αναζητούν κάθε μέρα και περισσότερο την αναβίωση της «παλιάς καλής γειτονιάς», εκείνου του συνεκτικού δεσμού κάθε κοινωνίας που έχει χαθεί εδώ και χρόνια στις μεγαλουπόλεις και που πια κινδυνεύει να χαθεί και από τα χωριά της χώρας μας, τους τελευταίους φύλακες των ηθών, των παραδόσεων και γενικά των όσων χάνουμε καθώς βυθιζόμαστε στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, της άκρατης κατανάλωσης και του πλήρους «εαυτουλισμού».
Ήταν λογικό, για όσους ασχολούνται, αυτή η νοσταλγία να ξεκινήσει μέσα από το διαδίκτυο. Άλλωστε το διαδίκτυο στις αρχές του 1990 κάπως έτσι ξεκίνησε στην Ελλάδα με τα blackboards και τις BBS βάσεις όπου οι τεχνολογικά προωθημένοι έδιναν ραντεβού για μια ηλεκτρονική «καλησπέρα». Τότε, αυτό φάνταζε σαν ένα τεχνολογικό θαύμα, μια αχτίδα προόδου πριν το Big Bang του Διαδικτύου που συντελείται στις μέρες μας. Τότε οι χρήστες γνωρίζονταν μεταξύ τους πολύ καλά, όχι με τα nickname (ψευδώνυμα) τους αλλά με τα κανονικά τους ονόματα. Ήταν τόσο λίγοι οι χρήστες που κάθε νέος στην παρέα γινόταν «γεγονός» που ήθελε και ο ίδιος να ανακοινώσει με τα πραγματικά του στοιχεία. «Είμαι ο Βρασίδας ο Κατσαβίδας και σας λέω καλησπέρα μέσα από το modem μου», πανηγύριζε ο νέος της παρέας της BBS θεωρώντας ότι συμβάλει και αυτός από την πλευρά του στην ανάπτυξη του διαδικτύου, του νέου κόσμου του internet που ανοιγόταν τότε μπροστά μας.
Τα πράγματα σταδιακά όμως άλλαξαν. Το διαδίκτυο εξελίχθηκε, μεγάλωσε, γιγαντώθηκε και έγινε χαοτικό. Όπως συμβαίνει στην καθημερινότητά μας, έτσι και σε αυτό παρεισέφρησαν όλα τα κουμάσια και άρχισαν τα όργανα, για τα οποία θα μιλήσουμε μια άλλη φορά. Η ανωνυμία της τεράστιας πολυκατοικίας, της Κυψέλης, του Βύρωνα, της Αθήνας, του κόσμου, επικράτησε και στο διαδίκτυο. Μαζί της επικράτησε και η «αρρώστια» της διχασμένης προσωπικότητας. Έτσι, ο Βρασίδας έγινε κατά καιρούς «Terminator», «Sexy Dancer», «Ιππότης της Ασφάλτου» και στις μεγάλες μοναξιές του «Dolores» ή «Pamela».
Και η κοινωνία άλλαξε. Έγινε αυτιστική, φοβική, απέκτησε σύνδρομα, αγρίεψε και έκλεισε τον καθένα μας στο σπίτι του, να κυνηγά το όνειρο με τα πολλά φράγκα, την Cayenne και την super ξανθιά σεξοβόμβα στο διπλανό κάθισμα. Τελικά, πολλοί έμειναν με τις κομμένες πιστωτικές κάρτες, τα δυσβάσταχτα δάνεια, δυο τρία διαζύγια, μια τουλάχιστον διαμαρτυρημένη διατροφή και έναν υπολογιστή που πρόλαβαν να σώσουν από την τελευταία κατάσχεση. Δεν μιλάμε για το όλον της κοινωνίας αλλά δε μιλάμε και για καμία ασήμαντη μειοψηφία.
Αυτή την εποχή βρισκόμαστε κάπου στη μέση του δρόμου, έχοντας διανύσει με ιλιγγιώδη ταχύτητα και ενθουσιασμό τη διαδρομή και έχουμε πέσει σε περίσκεψη για τα όσα δεν είδαμε γύρω μας στο δρόμο μέχρι εδώ.
Δεν φταίει όμως μόνο ο κόσμος για το σημείο που βρισκόμαστε σήμερα. Φταίνε και άλλοι παράγοντες (ας ψάξει ο καθένας τους δικούς του).
Μιλάγαμε για το σύγχρονο αίτημα των blogs, τη γειτονιά. Μια έννοια που φαντάζει πολύ πιο εύκολα προσεγγίσιμη μέσα από το διαδίκτυο και έρχεται φυσιολογικά στο νου κάθε χρήστη του internet, καθώς το ίδιο το διαδίκτυο από μόνο του είναι μια μεγάλη γειτονιά. Friends στο Facebook, contacts στο MSN, video κλήσεις στο Skype, visitors στα blogs, pervasive networking, networking grids, social networking και τόσα άλλα δίνουν με ψυχρό μεν, αλλά με ξεκάθαρο δε τρόπο, την αίσθηση της συνάθροισης, του συνδαιτυμόνα, του συνοδοιπόρου σε έναν τεχνολογικό κόσμο. Η φυσιολογική ανάγκη του κάθε blogger να καλέσει κόσμο στο «μαγαζί» του ώστε να μοιραστεί σκέψεις και συναισθήματα, να προβάλλει ιδέες, μηνύματα ή απόψεις, γέννησε εκ νέου τη χαμένη μας διάθεση για «κοινωνική ανακατωσούρα», για κουβέντα, για επικοινωνία, για χαβαλέ ή αντεγκλήσεις, για μικροτσακωμούς ή πειράγματα, για κουτσομπολιό, για ομαδική συντεταγμένη δράση. Όλα αυτά δεν είναι τα αυθεντικά στοιχεία μιας γειτονιάς ;
Φαίνεται ότι το διαδίκτυο που στην αρχή του επηρεάστηκε ως προς τη λογική του από την ίδια την κοινωνική δομή, γίνεται σήμερα η βασική πηγή ανατροφοδότησης της κοινωνικής μας συνείδησης, βάζοντας όμως στο μίγμα τα δικά του χαρακτηριστικά, αλλοιώνοντας σημαντικά την πρωτογενή έννοια.
Την ίδια ώρα, η non-virtual κοινωνία, η κανονική μας κοινωνία δηλαδή, έχει απομακρυνθεί πολύ από όλα εκείνα που χαρακτηρίζουν μια υγιή γειτονιά. Δε θα ήταν παράλογο να χαρακτηρίσουμε ως «γειτονιά» ένα σύνολο κτισμάτων που συνδέονται μεταξύ τους μέσω του αποχετευτικού συστήματος, ή ένα σύνολο ανθρώπων που απλώς γνωρίζουν μεταξύ τους ο ένας την ταχυδρομική διεύθυνση του άλλου ;
Δύο είναι οι βασικοί πυλώνες μιας γειτονιάς. Η οικογένεια και οι φίλοι. Η οικογένεια γιατί αποτελεί την απαρχή της κοινωνικοποίησής μας και οι φίλοι γιατί μπορεί στο Facebook να έχεις καμιά πεντακοσαριά φίλους, αλλά δεν θα τους βάλεις και όλους στο σπίτι σου. Φίλους καλούς στη ζωή του κάνει κανείς πέντε, δέκα, άντε δεκαπέντε. Δύσκολα παραπάνω. Η οικογένεια και οι φίλοι, σε συνδυασμό με την καλή γειτονία, τη συμμετοχή στα κοινά και την παροχή βοήθειας ή την απλή διαπροσωπική σχέση μπορούν να δημιουργήσουν τις συνθήκες για μια «γειτονιά» έτσι όπως θέλουμε όλοι να τη βιώσουμε αλλά δύσκολα μπορούμε να την περιγράψουμε, και αυτή ακριβώς είναι η μαγεία της.
Πως όμως θα ξεκινήσουμε να μιλάμε για γειτονιές όταν τα τελευταία 20-25 χρόνια οι μοναδικές έννοιες που κυριαρχούν γύρω μας είναι ο ωφελιμισμός και η κτητικότητα ; Πως θα μπορέσουμε να ξεπεράσουμε τις «κακές πρακτικές» του διαδικτύου με ανθρώπους που προσλαμβάνουν υπαλλήλους, ώστε να διαχειρίζονται το προφίλ τους στο Facebook και στο Hi5 και να «πουλάνε» καλή εικόνα με στόχο την «τσουβαλοποίηση» των φίλων και την προβολή μιας υψηλής, τεχνητής δημοφιλίας ; Πως θα βγάλουμε από πάνω μας τη συνήθεια που μας επέβαλαν ώστε να έχουμε μνήμη διάρκειας τηλεοπτικού δελτίου ; Πως θα ανοίξουμε την πόρτα μας όταν δε νιώθουμε ασφαλείς ; Πως θα γνωρίσουμε ανθρώπους και θα κάνουμε φίλους όταν πρέπει να μετατρέψουμε την κάθε μας κουβέντα σε 0 και 1 ή να την περιορίσουμε σε 200 χαρακτήρες ;
Σαν πρώτο βήμα ας σκεφτούμε τη συμμετοχή και την αποβολή της απόλυτης διεκδίκησης της προσωπικής βολής μας. Ας ενοχληθούμε λιγότερο από το μπροστινό μας την επόμενη φορά στο σινεμά, ας ποτίσουμε και λίγο πιο έξω από την πόρτα μας το δέντρο του πεζοδρομίου, ας μη μουντζώσουμε την επόμενη φορά στο τιμόνι, ας μη χάσουμε μια εκδήλωση που θα θέλαμε να παρακολουθήσουμε, ας καλέσουμε δυο φίλους να δούμε παρέα μπάλα, ας μην αφήσουμε το παιδί μας να πάει και πάλι μόνο του για ύπνο επειδή έχουμε δουλειά, ας πιούμε ένα κρασί με τη γυναίκα μας πριν πέσουμε αποκαμωμένοι στο κρεβάτι … Γαμώτο … θα προφτάσουμε ; Ή δε μας φτάνει η ώρα ; Μήπως πρέπει να κόψουμε και κάτι ; Μήπως να αρκεστούμε σε λιγότερα ώστε να χαρούμε περισσότερο τη διαδρομή και να μην κοιτάξουμε μετά πίσω μας τα κεριά που έσβησαν ;
Όταν τα βρούμε όλα αυτά, η γειτονιά θα έρθει από μόνη της. Θα γεννηθεί μέσα από τη ζωή μας την ίδια και όχι μέσα από μανιφέστα και προγραμματικές συμφωνίες, όχι μέσα από μια if … then … else …
Τέλος άρθρου και δυστυχώς πάλι όλοι στο σπίτι έχουν πέσει ήδη για ύπνο ……….
1 σχόλιο:
Συμφωνώ, ωραίο άρθρο.
Δημοσίευση σχολίου