Παρασκευή 29 Οκτωβρίου 2010

Το νόημα της αντίστασης







Θανάσης Γιαλκέτσης
Στοχαστής
Άρθρο του στην εφημερίδα "Ελευθεροτυπία" - 24/10/2010


Ο ένας μετά τον άλλον φεύγουν από τη ζωή οι τελευταίοι εκπρόσωποι της γενιάς που έζησε τα δραματικά γεγονότα της δεκαετίας του 1940, τον πόλεμο, την Κατοχή, την Αντίσταση, την εμπειρία του αντιφασισμού.

Στις νεότερες γενιές, που βρίσκονται αντιμέτωπες με πολύ διαφορετικά προβλήματα, η παλιά αντιπαράθεση φασισμού και αντιφασισμού φαίνεται σαν μια πολύ μακρινή υπόθεση. Ωστόσο, η εμπειρία του αντιφασιστικού αγώνα μεταβιβάζει στους μεταγενέστερους μια κληρονομιά ηθικο-πολιτικών αξιών, από τις οποίες μπορούν ακόμα και σήμερα να αντληθούν πολύτιμα διδάγματα.

Το κείμενο που ακολουθεί είναι απόσπασμα μιας ομιλίας που έκανε ο ιταλός φιλόσοφος Νορμπέρτο Μπόμπιο (1909-2004) στο Πανεπιστημιακό Κινηματογραφικό Κέντρο του Τορίνο, στις 20 Απριλίου 1955.

Υπάρχουν ορισμένοι νέοι, όπως διαβάζω σε μιαν επιστολή που δημοσιεύτηκε στη φοιτητική εφημερίδα «Ateneo», οι οποίοι θα ήθελαν να ρίξουμε μια βαριά ταφόπετρα πάνω στην Αντίσταση, επειδή αυτή ήταν ένας «αδελφοκτόνος πόλεμος», λες και εκείνος ο οποίος υπερασπίζεται την ελευθερία θα μπορούσε να αναγνωρίσει σαν αδελφό του εκείνον που την καταργεί ή λες και εκείνος που υπέφερε στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης θα μπορούσε να αναγνωρίσει σαν αδελφό του εκείνον που βοηθούσε στην πατρίδα τους ναζιστές να παρατείνουν την κυριαρχία τους στην Ευρώπη. «Αδελφοκτόνος» μόνο με την έννοια ότι όλοι οι άνθρωποι είναι αδέλφια. Τότε όμως όλοι οι πόλεμοι, και όχι μόνον η Αντίσταση, είναι αδελφοκτόνοι.

Θα ήθελα λοιπόν να προσκαλέσω έναν από αυτούς τους νέους, που επιδεικνύουν τόση σοφία, να πάει να διαβάσει μιαν από εκείνες τις φοιτητικές εφημερίδες που εκδίδονταν στην «ένδοξη» περίοδο του φασισμού, όταν αυτές οι εφημερίδες είχαν γίνει «πολιτικές», αλλά με την έννοια εκείνης της μοναδικής πολιτικής που άρεσε στους αξιωματούχους του φασιστικού καθεστώτος, και το κύριο καθήκον τους ήταν να επιτίθενται, με μεγαλύτερη οργή και μεγαλύτερο θράσος από όσο θα ήταν θεμιτό για αξιοσέβαστες εφημερίδες, εναντίον των εχθρών που τους υποδείκνυαν κάθε φορά αυτοί οι αξιωματούχοι. Αν δεν νιώσει ντροπή ή φρίκη, τότε σημαίνει ότι το μυαλό του είναι ερμητικά κλειστό στην κατανόηση των προβλημάτων της δημοκρατίας και της κοινωνικής προόδου. Αλλά αν κοκκινίσει από ντροπή ή έστω ξεσπάσει σε γέλια ή παραδεχθεί ότι τώρα μπορεί να γράφονται πράγματα που δεν είναι πάντοτε εξαιρετικά, αλλά δεν πέφτουμε πλέον στην τυφλή επιθετικότητα ή στην αγυρτεία που επικρατούσαν πριν από είκοσι χρόνια, αυτό σημαίνει ότι και αυτός ήδη αναπνέει, ακόμα και χωρίς να το αντιλαμβάνεται ή χωρίς να θέλει να το αναγνωρίσει, το νέο αέρα που δημιουργήθηκε από την Αντίσταση. Και αυτός ο αέρας που δημιουργήθηκε από την Αντίσταση είναι απλώς ο αέρας της ελευθερίας. Αν θα έπρεπε να πω συνοπτικά αυτό που διακρίνει ένα καθεστώς ελευθερίας από ένα καθεστώς σκλαβιάς, θα έλεγα ότι ενώ η σκλαβιά είναι μια συμφορά για όλους, ακόμα και για εκείνους που επωφελούνται από αυτήν, η ελευθερία είναι ένα όφελος για όλους, ακόμα και για εκείνους που την απορρίπτουν. Πέραν όλων των άλλων, εκείνοι που αρνούνται την ιταλική Αντίσταση πρέπει να αρνούνται και το μεγάλο ιστορικό κίνημα απελευθέρωσης, που συγκλόνισε όλη την Ευρώπη. Η ιταλική Αντίσταση είναι αλληλέγγυα με την ευρωπαϊκή Αντίσταση. Οι απολογητές του φασισμού ως εθνικής δόξας ας είναι βέβαιοι: ο φασισμός το 1943 είχε γίνει ένα κίνημα σχεδόν πανευρωπαϊκό και παντού συνώνυμο της βίας και του τρόμου.

Η Ιταλία είχε μιαν αδιαμφισβήτητη πρωτιά. Αλλά τη δόξα ότι είναι φασιστική χρειάστηκε έπειτα να τη μοιραστεί με τις άλλες χώρες. Ε, λοιπόν, η Αντίσταση αντιπροσωπεύει την ένταξη ενός μέρους των Ιταλών στην ευρωπαϊκή πάλη για την ελευθερία. Θέλουμε να απορρίψουμε την ιταλική Αντίσταση; Οφείλουμε τότε, αν θέλουμε να είμαστε συνεπείς, να απορρίψουμε και την ευρωπαϊκή Αντίσταση. Αλλά όποιος απορρίπτει την ευρωπαϊκή Αντίσταση πρέπει να αναλάβει την ευθύνη να δηλώσει ότι το ιδεώδες του για την κοινωνική ζωή είναι τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και οι φυλετικές διακρίσεις. Δεν θέλετε την Αντίσταση; Τότε θα θέλατε τον Χίτλερ. Η ιστορία είναι ένα πυκνό και δύσβατο δάσος, όπου μερικές φορές δεν υπάρχει παρά μόνον ένα μικρό μονοπάτι το οποίο οδηγεί στον ανοιχτό ορίζοντα. Στις κρίσιμες στιγμές μάς θέτει μπροστά σε σκληρές εναλλακτικές επιλογές. Ή από εδώ ή από κει.

Σε εκείνους που δεν θέλουν πλέον να γνωρίζουν για την Αντίσταση, επειδή στην Ιταλία τα πράγματα δεν βαδίζουν όπως θα έπρεπε, πρέπει να απαντήσουμε ότι η δική μας, όχι πάντοτε ευτυχής, παρούσα κατάσταση εξαρτάται από έναν μόνο λόγο: Από το ότι δεν έχουμε ακόμα διδαχθεί ολόκληρο το μάθημα της ελευθερίας. Και καθώς η αρχή αυτής της νέας πορείας της ελευθερίας υπήρξε η Αντίσταση, πρέπει να συμπεράνουμε ότι τα βάσανά μας, αν υπάρχουν τέτοια βάσανα, δεν εξαρτώνται από το γεγονός ότι δεν την έχουμε ακόμα πλήρως υλοποιήσει. Επειτα από δέκα χρόνια, τώρα μόνον αρχίζουμε να κατανοούμε σε πόσες πελώριες δυσκολίες προσκρούει η ζωή ενός ελεύθερου καθεστώτος. Εχουμε μάθει ότι ένα καθεστώς σκλαβιάς, όταν έρχεται η στιγμή επιδείνωσης της κρίσης του, μπορεί να χαθεί μέσα σε λίγο χρόνο, αλλά, για να εδραιώσουμε την ελευθερία, χρειαζόμαστε δεκαετίες. Για να σκοτωθεί ένας κακός αρκεί ένα κομμάτι σχοινί. Αλλά για να γίνει ένας άνθρωπος έντιμος, πόσες φροντίδες, πόσος μόχθος, πόσες θυσίες χρειάζονται! Και έπειτα, μερικές φορές, παρά την καλή θέληση, ούτε και αυτό κατορθώνεται.

Τετάρτη 27 Οκτωβρίου 2010

Οπως το ’40 ...







Αλέξης Παπαχελάς
Δημοσιογράφος
Άρθρο του στην εφημερίδα "Καθημερινή" - 24/10/2010


Το πολιτικό μας σύστημα κινδυνεύει σύντομα να βρεθεί σε ένα απόλυτο αδιέξοδο, το οποίο το ίδιο δημιούργησε εδώ και 30 χρόνια, αλλά είναι εξαιρετικά αμφίβολο κατά πόσον το ίδιο θα μπορέσει τελικά να λύσει. Ο κ. Παπανδρέου και το ΠΑΣΟΚ φοβούνται, δικαιολογημένα, το αποτέλεσμα των αυτοδιοικητικών εκλογών. Θεωρούν ότι οι κάλπες μπορεί να βγάλουν ένα «ηχηρό χαστούκι» λόγω της οργής του κόσμου και της όλο και πιο βαθιάς ύφεσης.

Το ζήτημα είναι τι μπορεί να κάνει την επόμενη μέρα ο κ. Παπανδρέου. Να αλλάξει πολιτική και να αρχίσει να καταφέρεται κατά του Μνημονίου θα ήταν μια πράξη παραλογισμού, θα τον εξέθετε στο εξωτερικό και θα οδηγούσε τη χώρα σε στάση πληρωμών. Οι ράγες θα είναι οι ίδιες, όποιος και να είναι ο πρωθυπουργός της χώρας από σήμερα έως τουλάχιστον το 2013. Μπορεί να αλλάξει λίγο το μείγμα, να ξαναδιαπραγματευθεί κάποιος μερικά εδάφια του Μνημονίου, αλλά η τροχιά θα είναι απολύτως η ίδια, εκτός αν κάποιος αποφασίσει να εκτροχιασθεί ηθελημένα, να βγάλει τη χώρα από την Ευρωζώνη, να τραβήξει μια γενναία υποτίμηση και να μας εξηγήσει γιατί θα γίνουμε μια λίγο πιο χλιδάτη Αλβανία.

Ο κ. Παπανδρέου καθυστέρησε απελπιστικά στην αρχή να πάρει δημοσιονομικά μέτρα και κατόπιν δίστασε να κόψει εκεί όπου πραγματικά υπάρχει σπατάλη. Μπορεί να ακούγεται ανάλγητο και σκληρό, αλλά θα ήταν καλύτερα να απολύσει όσες χιλιάδες εργαζομένων δεν κάνουν τίποτα στο ευρύτερο Δημόσιο, ακόμη και να κλείσει κομμάτι της ΕΡΤ και του ΟΣΕ κ.λπ., παρά να ξεπατώσει την αγορά με φόρους και να οδηγήσει στα όρια της εξαθλίωσης έναν ολόκληρο κόσμο συνταξιούχων αλλά και δημοσίων υπαλλήλων με τις περικοπές που έκανε. Τώρα που έρχεται η ώρα των μεγάλων περικοπών στις ΔΕΚΟ, ο πρωθυπουργός θα βρει μπροστά του την ανεξέλεγκτη οργή των Πασκιτών και του βαθέος κράτους του ΠΑΣΟΚ. Αυτά γίνονταν, να το πούμε διαφορετικά, όσο η εντολή ήταν νωπή και ο κίνδυνος της πλήρους κατάρρευσης άμεσος. Δυστυχώς, δεν το κατάλαβε εγκαίρως.

Τι θα κάνει λοιπόν ο κ. Παπανδρέου; Μπορεί να προχωρήσει πολιτικά λαβωμένος μέχρι το σημείο που δεν θα αντέχει άλλο, που θα αρχίσει δηλαδή το κόμμα του να καταψηφίζει νομοσχέδια ή να διαμαρτύρεται βίαια. Μπορεί επίσης να επιλέξει να προτείνει ο ίδιος στον κ. Σαμαρά ή σε άλλους πολιτικούς μια μορφή συγκυβέρνησης. Μπορεί, τέλος, να πάει σε εκλογές με το επιχείρημα «καταλαβαίνω το μήνυμα που μου στείλατε, δεν μπορώ να διαπραγματευθώ με την τρόικα με αυτούς τους όρους, εγώ έχω τα εχέγγυα της αξιοπιστίας εκτός Ελλάδος για να αποτρέψω τη χρεοκοπία». Κάτι από αυτά τα τρία θα κάνει εν τέλει ο κ. Παπανδρέου, αλλά ο πολιτικός χρόνος από τα μέσα Νοεμβρίου θα τρέχει με απίστευτη ταχύτητα και εντελώς απρόβλεπτο τρόπο.

Υπάρχουν, εν τω μεταξύ, σοβαρότατοι κίνδυνοι που ελλοχεύουν και μπορούν να επιταχύνουν τις εξελίξεις. Η ενδελεχής έρευνα των Ευρωπαίων ενδέχεται από τη μία να βγάλει «ελέφαντες» που θα αλλάξουν όλα τα δεδομένα και από την άλλη να εδραιώσει την πεποίθηση των Ευρωπαίων και άλλων πως η Ελλάδα δεν είναι σοβαρό κράτος και πολύ δύσκολα θα αλλάξει. Η νεολαία πάλι θέλει ένα σπίρτο για να πάρει φωτιά, γιατί ζει το δράμα της ανεργίας και συζητάει πια στα καφέ αν θα μεταναστεύσει και πού θα πάει. Οι επιχειρηματίες έχουν φτάσει σε τέτοιο σημείο απόγνωσης, που λένε πια μεταξύ τους πως «για πρώτη φορά στη ζωή μου δεν με νοιάζει που χτυπάνε επιταγές, άλλωστε σε όλους συμβαίνει». Η ανοησία των Εξεταστικών μπορεί να μας βάλει σε μια τροχιά σκανδαλολογίας χωρίς τέλος.

Η μόνη λύση μέσα σε όλο αυτό σκηνικό είναι το πολιτικό σύστημα να ξυπνήσει και να καταλάβει τι συμβαίνει. Η χώρα δεν κυβερνιέται με αρλούμπες του τύπου «λεφτά υπάρχουν» ή «θα μηδενίσω το έλλειμμα το 2011». Δεν κυβερνιέται, επίσης, με άπειρους πρίγκιπες και φθαρμένα κομματικά υλικά. Δυστυχώς, το ΠΑΣΟΚ και η Ν.Δ. μαζί διαθέτουν ελάχιστο πολιτικό προσωπικό που μπορεί να ανταποκριθεί στο σημερινό αδιέξοδο. Γι’ αυτό, ο μόνος δρόμος είναι δυστυχώς ο δρόμος του μαρτυρίου αλλά με εθνική συνεννόηση, με αξιοποίηση τεχνοκρατών κάθε απόχρωσης και ένα πειστικό όραμα που θα κάνει τον Ελληνα να βρει τον καλύτερό του εαυτό και να δώσει μια δύσκολη μάχη με την πίστη πως στο τέλος θα βγει κερδισμένος. Οπως ακριβώς έκανε η γενιά των παππούδων μας πριν από ακριβώς 70 χρόνια, όταν έδωσε τη δική της ιστορική μάχη.

Δευτέρα 25 Οκτωβρίου 2010

Το πολιτικό εργαστήρι της Ευρώπης









Σταύρος Λυγερός
Αρθρογράφος
Άρθρο του στην εφημερίδα "Καθημερινή" - 22/10/2010


Για άλλη μία φορά, η Γαλλία δικαιώνει τη φήμη της σαν πολιτικό εργαστήριο της Ευρώπης. Το ασφαλιστικό νομοσχέδιο του Σαρκοζί ήταν μία ισχυρή αφορμή για την εκδήλωση του κύματος λαϊκών κινητοποιήσεων. Οι Γάλλοι κατέβηκαν στους δρόμους για να αντισταθούν στην ευρύτερη επιχείρηση αποδόμησης του επιπέδου ευημερίας τους, αυτών που θεωρούν σταθερές του βίου τους. Το επιχείρημα περί δημοσιονομικής πειθαρχίας δεν τους πείθει, όταν η κυβέρνηση Σαρκοζί, όπως όλες σχεδόν οι κυβερνήσεις, δαπάνησε τεράστια ποσά για να στηρίξει τις τράπεζες, η απληστία των οποίων σε διεθνές επίπεδο προκάλεσε την τρέχουσα κρίση.

Τα όσα συμβαίνουν δεν είναι μία γαλλική ιδιαιτερότητα. Απλώς, η πολιτική παράδοση της γαλλικής κοινωνίας την κατέστησε πρωτοπόρο σε μία σύγκρουση, η οποία έχει τις προϋποθέσεις να επεκταθεί. Η επιβολή προγραμμάτων λιτότητας στο όνομα της δημοσιονομικής πειθαρχίας, άλλωστε, είναι πανευρωπαϊκό πρόβλημα. Στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου η κοινωνικοπολιτική ισορροπία είναι ασταθής, αλλά η εφαρμογή προγραμμάτων λιτότητας δεν προκάλεσε ανάλογης έκτασης κινητοποιήσεις. Αυτό οφείλεται στον φόβο που προκαλεί η κυβερνητική απειλή ότι χωρίς δραστικές περικοπές θα προκύψει κρίση δανεισμού και στο βάθος κίνδυνος χρεοκοπίας.

Δεν είναι τυχαίο ότι σε όλη την Ευρώπη, οι πολιτικο-οικονομικές ελίτ δείχνουν στους πολίτες την Ελλάδα. Η Ελλάδα είναι ο κακός μαθητής, που τιμωρήθηκε αυστηρά για να παραδειγματισθούν οι υπόλοιποι, κυρίως οι πιο αδύνατοι, όπως οι Πορτογάλοι και οι Ισπανοί. Οι Γάλλοι νιώθουν αρκετή αυτοπεποίθηση για να χειραγωγηθούν μέσω της καλλιέργειας του φόβου. Με αυτήν την έννοια, ανοίγουν δρόμο και πιθανότατα θα βρουν μιμητές.

Τα προγράμματα λιτότητας, άλλωστε, δεν είναι μία συγκυριακή πολιτική, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις της κρίσης. Λόγω της ανάδυσης των νέων βιομηχανικών χωρών, αλλά και λόγω της εφαρμοζόμενης νεοφιλελεύθερης πολιτικής, ως σύνολο η Ευρώπη χάνει έδαφος στον διεθνή καταμερισμό εργασίας. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η «πίτα» συγκριτικά μικραίνει και ως εκ τούτου θα ενταθεί ο ανταγωνισμός για την κατανομή του πλούτου τόσο μεταξύ των χωρών-μελών όσο και στο εσωτερικό των χωρών-μελών.

Ως απάντηση, οι ευρωπαϊκές πολιτικο-οικονομικές ελίτ –παρά τις όποιες αντιρρήσεις τους– τελικώς στοιχίζονται πίσω από την πρωτοβουλία της γερμανικής κυβέρνησης και όλα δείχνουν ότι θα εγκρίνουν την πρωσικού τύπου δημοσιονομική πειθαρχία ως κανόνα στην Ε.Ε. Αυτό πρακτικά δεν σημαίνει μόνο ότι ο κορσές γίνεται ασφυκτικός σε συνθήκες που απαιτούν ευελιξία. Σημαίνει, επίσης, ότι συρρικνώνονται τα περιθώρια ευσταθών συμβιβασμών του κεφαλαίου με τον κόσμο της εργασίας. Με άλλα λόγια, η κοινωνική ειρήνη στην Ευρώπη θα τεθεί πιθανότατα σε σκληρή δοκιμασία.

Παρασκευή 22 Οκτωβρίου 2010

ΤΑΜΠΟΥ -> ΤΑΜΠΕΛΕΣ -> ΤΑΜΠΑΝΙ* ...







Λένα Γκίνη
(lenagini@hotmail.com)
Άρθρο της για το korinthiusmaximus.blogspot.com


Γυναίκες VS Άντρες..

Το φύλο σου καθορίζει τον τρόπο που μεγαλώνεις, τις ιδέες και αρχές με τις οποίες σε γαλουχούν και τις προσδοκίες που έχουν οι άλλοι από σένα και εσύ από τον εαυτό σου..

Οι γονείς σου – δεν τους κατηγορώ. Και αυτοί από τη γιαγιά σου και τον παππού σου τα «κληρονόμησαν..» – έλεγαν στον αδερφό σου να βρει κοπέλα κι αν ήταν δυνατόν όχι μόνο μία.. Εσύ ήσουν πάντα μικρή για αγόρι.. «Ακούς εκεί αγόρι» !

Ο μπαμπάς με τον γιο του είναι φίλοι, με την κόρη του ποτέ!

Το αγόρι να γυρίσει ό,τι ώρα θέλει σπίτι. Το κορίτσι πρέπει να πει από την προηγούμενη ότι θα βγει κι αν είναι στα καλά του ο μπαμπάς βλέπουμε..

Χιλιάδες περιορισμοί και πρέπει καταπιέζουν ακόμα και στις μέρες μας τις γυναίκες..

Πρέπει να μιλάμε μετρημένα, να φερόμαστε μετρημένα, να ντυνόμαστε μετρημένα (να μετράμε το μήκος της φούστας μας), να περπατάμε, να στεκόμαστε, να τρώμε, να «κοιμόμαστε» ΜΕΤΡΗΜΕΝΑ.. Ειδικά αυτό το τελευταίο μέτρημα πρέπει να μην ξεπερνάει τα δάχτυλα της παλάμης του ενός χεριού.. Αν δεν θέλουμε να μας κακοχαρακτηρίσουν.. Και όχι τίποτα άλλο αλλά ποιος «θα μας πάρει» μετά;

Κάπως έτσι μία γυναίκα γεννιέται με κόμπλεξ και οδεύει με αυτά.. Δεν το συνειδητοποιεί.. Συνεχίζει.. Αν ακολουθήσει τις επιταγές της κοινωνίας είναι ευχαριστημένη και περήφανη για τον εαυτό της (στην αρχή).. Αν όχι, είναι απογοητευμένη, νιώθει πως τα λάθη της είναι ανεπανόρθωτα και κλείνεται στον εαυτό της, μετανιώνει, «μονάζει».. «Μα γιατί δεν άκουσα τη μαμά, τη γιαγιά, τον μπαμπά κτλ…»

Όλα αυτά μέχρι τα 40-50 που οι περισσότερες γυναίκες καταφεύγουν σε ψυχολόγους και οι περισσότεροι άντρες καταφεύγουν σε.. πιτσιρίκες, γιατί «έτσι πρέπει».. Αυτό τους έλεγε ο πατέρας τους..

Και τώρα; Στα 40 σου να κάνεις τι; Να το παίξεις επαναστατημένο νιάτο, να βγαίνεις μέχρι πρωίας, να ντύνεσαι έξαλα και να πηγαίνεις με τον ένα και τον άλλο, επειδή σου είπε ένας «τρελός» με χαρτί από Πανεπιστήμιο ότι πρέπει να κάνεις εν τέλει ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΘΕΣ;; Όχι – όχι.. Έχεις παιδιά και δεν θες να τα στιγματίσεις.. Βασικά δεν έχεις και δύναμη, δεν έχεις κουράγιο.. Πάει πέρασε ο καιρός που μπορούσες να τα κάνεις.. Δεν έχεις περιθώρια.. Το ποτάμι και ο χρόνος δεν γυρίζει ποτέ πίσω..

Αυτό που πρέπει για σένα να κάνεις είναι αυτό που θέλεις, τη στιγμή που το θέλεις, με τον τρόπο που θέλεις.. Που θέλεις εσύ.. Εξερεύνησε τη ζωή σου.. Ταξίδεψε με όσα λιγότερα απωθημένα μπορείς.. Για ό,τι έχεις να μέμψεις ή να τέρψεις τον εαυτό σου υπεύθυνη/-ος είσαι εσύ και μόνο εσύ. Εσύ διαλέγεις δρόμο.. Δική σου η επιλογή.. Δικές σου οι συνέπειες.. Δική σου η ζωή..


*επίπληξη

Τετάρτη 20 Οκτωβρίου 2010

Η τιμή της γλώσσας







Δημήτρης Μαρωνίτης
Αρθρογράφος
Άρθρο του στην εφημερίδα "Το Βήμα" - 17/10/2010


Την τιμή της γλώσσας υπερασπίζονται με υποδειγματικό τρόπο δύο κείμενα που εξωτερικά τουλάχιστον δεν μοιάζουν μεταξύ τους: ποιητικό το ένα, το άλλο πεζόμορφο· πρωτότυτο το πρώτο, μεταφρασμένο το δεύτερο· μεσοπολεμικό το πεζό, σύγχρονο το ποιητικό. Και μολοντούτο, διαβασμένα μέσα στην άγρυπνη νύχτα, κοντά το ένα στο άλλο, συνταίριαξαν καλά, βγήκαν συγγενικά, δεμένα με το ίδιο νήμα: την τιμή της γλώσσας· δεν ξέρω να το πω καλύτερα. Πρωτεύουν εξάλλου οι τυπικές συστάσεις.

Ο λόγος της ποίησης ασκείται από τον Χριστόφορο Λιοντάκη στην πρόσφατη, την πιο ώριμη, συλλογή του που φέρει το όνομα Στο τέρμα της πλάνης (εκδόσεις Καστανιώτη). Οπου η πλάνη είναι συνάμα και περιπλάνηση· όσο για το τέρμα, βγαίνει κάποτε πιο απότομο και πιο σκληρό από το τέλος. Προτάσσεται η δυσμετάφραστη γνωμική απόφαση του Ηρακλείτου θυμώι μάχεσθαι χαλεπόν · ο γαρ αν θέληι, ψυχής ωνείται (δύσκολο πράγμα να πολεμά κανείς την επιθυμία· γιατί, ό,τι θελήσει αυτή, το αγοράζει με τίμημα την ψυχή), που περιέχεται αυτούσια και στο τελευταίο σύνθεμα, με τον αποκαλυπτικό τίτλο «Εξιλαστήριο». Η συλλογή μοιράζεται στα τρία: μέρος πρώτο τα «Απολογητικά» με είκοσι τρία ποιήματα· μέρος δεύτερο η «Αφιέρωση» με τρία ποιήματα· μέρος τρίτο «Τρία ποιήματα για την εξαγορά του φόβου». Το «Επιμύθιο» ομολογεί: Ο,τι αρνήθηκε να μπει στις λέξεις αυτές/ για κάποιους άλλους είναι προορισμένο. / Αλλοι σίγουρα θα διαβάσουν τον κόσμο/ καλύτερα από μένα.

Ο πεζός λόγος, μεταφρασμένος ανεπίληπτα από τη Μαρία Τοπάλη, ανήκει στον αυστριακό συγγραφέα των εφηβικών μας χρόνων Στέφαν Τσβάιχ (θα μιλήσω γι΄ αυτό την άλλη Κυριακή) που γεννήθηκε στη Βιέννη το 1881 και αυτοκτόνησε στη Βραζιλία, μαζί με τη γυναίκα του, στις 23 Φεβρουαρίου 1942· δίσεχτη εποχή. Στον άψογης τυπογραφικής φροντίδας τόμο των 160 σελίδων (εκδόσεις ΑΓΡΑ), περιέχονται δυο ομόλογες νουβέλες: προηγείται Ο παλαιοβιβλιοπώλης Μέντελ και ακολουθεί Η αόρατησυλλογή. Υπάρχει και ωφέλιμο Επίμετρο, μοιρασμένο κι αυτό στα τρία: ο Παναγιώτης Κ. Τσούκας και η Τώνια Χ. Παπαϊωάννου συντάσσουν εξαιρετικής ακρίβειας συστατικό δοκίμιο με τον τίτλο «Μια συλλογή σε διασπορά»· μεσολαβεί το συναρπαστικής επικαιρότητας απόσπασμα «Η εποχή του πληθωρισμού στη Γερμανία» (από το κεφάλαιο «Ξανά στον κόσμο» του τόμου «Ο χθεσινός κόσμος» του Στέφαν Τσβάιχ) μεταφρασμένο τίμια από τον Τάκη Μενδράκο το 1962 (εκδόσεις Α.Χ. Ρούγκα)· και το βιβλίο κλείνει με λιτή εργοβιογραφία, που κωδικοποιεί τα απαραίτητα συστατικά στοιχεία βίου και έργου του συγγραφέα.

Και τα δύο αυτά πονήματα τιμούν τη γλώσσα, επιμένοντας στην έμπρακτη, φραστική και μεταφραστική, άσκησή της. Σπάνιο πράγμα στη συνήθως άτσαλη λογοτεχνική παραγωγή του καιρού μας, που βγαίνει μάλλον στο πόδι. Από την άποψη αυτή ο αναγνώστης αισθάνεται ότι στο κρίσιμο τούτο κεφάλαιο τα δύο συγκεκριμένα βιβλία πραγματικά τον σέβονται.

Και τώρα επί της μεθόδου, γυρεύοντας το άπιαστο νόημα της γλωσσικής τιμής. Προτάσσεται ως οδηγός ένα αρμόδιο ποίημα από την προκείμενη συλλογή του Χριστόφορου Λιοντάκη. Τιτλοφορείται «Αντίδοτο», και λέει: Μια θλίψη που δεν λέει να πάρει όνομα·/ πάντα σκοντάφτει η γλώσσα. / Λόγια που λοιδόρησα και χλεύασα/ κι αργότερα μέσα από άλλα στόματα τα αγάπησα. / Και πάντα η μέθεξη από εκείνα τα μισοσπασμένα λόγια/ τότε που το φως έκοψε την πλαγιά στα δυο/ υπονοώντας μετάνοια στο δροσερό σκοτάδι. / Η χειροπιαστή λευκότητα της μανόλιας / αντίδοτο στις δρόγες της καθημερινότητας .

Αφήνοντας αυθαίρετα στην άκρη τα βαθύτερα εμπειρικά κοιτάσματα του ποιήματος, τραβώ, με το ζόρι ίσως, στην επιφάνεια όσα υπονοούνται για την τιμή της γλώσσας που πάντα σκοντάφτει. Εννοούνται προσβάσεις και εμπόδια, που συχνά πυκνά γίνονται συμπληγάδες, μέσα από τις οποίες δοκιμάζει να περάσει αυτός που γράφει μεταγράφοντας ή μεταγράφει γράφοντας, για να βγει στο δροσερό σκοτάδι. Πρόκειται για ζεύγη και ζευγαρώματα με εσωτερική αντίθεση των δύο όρων τους. Επιγράφονται εφεξής έξι τέτοια ζεύγη, με επιφύλαξη- σίγουρα υπάρχουν και άλλα:

α) Υποτίμηση και υπερτίμηση της γλώσσας. β) Λόγια μισοσπασμένα και λόγος ακέραιος. γ) Απόθεμα και δυναμικό της γλώσσας. δ) Δυσαρθρία και ευφράδεια της γλώσσας. ε) Σιωπές και κραυγές της γλώσσας. στ) Η χλεύη και η αγάπη της γλώσσας. Σ΄ αυτή την κινούμενη άμμο καλούνται να πατήσουν και να περπατήσουν ο ποιητής και το ποίημα, γυρεύοντας τη γλώσσα που δεν λέει να πάρει νόημα.

Ζητούμενο είναι να σηκώσει κεφάλι το κρυφό ποίημα στην επιφάνεια της σαλεμένης αυτής θάλασσας ή να χωθεί στον ήσυχο βυθό της περιμένοντας. Αυτό επιχειρούν και κατορθώνουν ο Χριστόφορος Λιοντάκης και η Μαρία Τοπάλη· και οι δύο ποιητές και μεταφραστές. Σώζοντας έτσι την τιμή της γλώσσας. Θα συνεχίσω.

Δευτέρα 18 Οκτωβρίου 2010

Να ξαναβρούμε το μέτρο







Αλέξης Παπαχελάς
Δημοσιογράφος
Άρθρο του στην εφημερίδα "Καθημερινή" - 10/10/2010


Είμαστε από τη φύση μας ένας λαός που κατρακυλάει εύκολα στην υπερβολή. Αυτό πληρώνουμε σε μεγάλο βαθμό σήμερα. Ας πάρουμε για παράδειγμα τις υπερβολές που δοκιμάσαμε μετά τη μεταπολίτευση για να δούμε πόσο μακριά μπορεί να εκτείνει κανείς τα όρια της δημοκρατίας. Πολλές φορές θα ήθελα να βρω μερικά από τα καλά μυαλά της πρώτης μεταπολιτευτικής περιόδου και να τους ρωτήσω τι είχαν τότε στο μυαλό τους. Βεβαίως και χρειαζόταν να ξεριζωθούν αναχρονιστικοί θεσμοί, αυτό που έλεγαν παλιότερα «να φύγει ο χωροφύλακας από τη ζωή μας». Το εκκρεμές όμως πήγε πολύ μακριά από την άλλη πλευρά... Το περίφημο πανεπιστημιακό άσυλο, π.χ., θεσμοθετήθηκε για να προστατεύσει την ακαδημαϊκή ελευθερία και κατέληξε να προστατεύει εγκληματικά στοιχεία, χούλιγκαν - οπαδούς της βίας, που τρομοκρατούν όποιον τολμά να έχει άλλη άποψη από τη δική τους.

Ο φόβος απέναντι στο αστυνομικό «όργανο» έγινε «λεσέ πασέ» σε όποιον θέλει ακόμη και να σηκώσει χέρι απέναντι στον εκπρόσωπο του κράτους. Η ιδέα της ιεραρχίας στη δημόσια διοίκηση καταργήθηκε και ο οδηγός, αν ανήκε στο κατάλληλο κόμμα ή συνδικαλιστική φατρία, διεκδικούσε ρόλο στη διοίκηση των ΔΕΚΟ. Η διαφθορά νομιμοποιήθηκε ως μέσο αναδιανομής εισοδήματος, με εκείνο το φοβερό επιχείρημα «αρκετά τρώγατε τόσο καιρό εσείς με χρυσά κουτάλια, ήλθε η σειρά μας». Ολα αυτά συνιστούσαν την αποθέωση της ελληνικής μαγκιάς, του κακού εαυτού που βγάζουμε νομοτελειακά όταν θεωρούμε ότι δεν υπάρχουν θεσμοί, όρια και αξιακοί κανόνες που να μας περιορίζουν.

Τώρα ήρθε ο καιρός να ξαναβρούμε μια ισορροπία σε όλα τα μεγάλα ζητήματα που βοήθησαν πολύ να φτάσουμε στη χρεοκοπία. Είναι πράγματι μια εκδικητική στιγμή για την Ιστορία, που επιφόρτισε τον σημερινό πρωθυπουργό με την αναγκαστική προσπάθεια επαναθεμελίωσης όσων ξεθεμελιώθηκαν την πρώτη περίοδο διακυβέρνησης του Ανδρέα. Γιατί, ας μη γελιόμαστε, πολλές από τις αμαρτίες που μας έσπρωξαν στον κατήφορο τότε γεννήθηκαν. Αν ο Κώστας Καραμανλής, ο νεότερος, φταίει για κάτι είναι ότι φέρθηκε περισσότερο σαν τον Ανδρέα Παπανδρέου και λιγότερο σαν τον θείο του, με την έννοια πως δεν προσπάθησε να πάει κόντρα στο ρεύμα και να γίνει πραγματικά δυσάρεστος όταν το απαιτούσαν οι συνθήκες.

Ζούμε πάντως ιστορικές στιγμές, που θα κρίνουν κατά πόσον μπορούμε να αλλάξουμε πραγματικά και να ξαναφέρουμε το εκκρεμές στο κέντρο. Δεν είναι άλλωστε μόνο το ζήτημα της παρεξηγημένης έννοιας της δημοκρατίας. Είναι και η ισορροπία ανάμεσα στη διαφάνεια και την αποτελεσματικότητα. Εχουμε δημιουργήσει ένα κτηνώδες μόρφωμα νόμων, μηχανισμών, υπηρεσιών κ.λπ. που καθιστά όλους μας, από τον πρωθυπουργό έως τον τελευταίο πολίτη, ευάλωτους στην υποψία ή και την κατηγορία που μπορεί να αποδειχθεί «θανατηφόρα».

Όπως σωστά έλεγε κάποιος πρόσφατα, ο Ελευθέριος Βενιζέλος δεν θα μπορούσε σήμερα να είναι «Ο Βενιζέλος» γιατί θα του έβγαζαν ότι είχε αυθαίρετο στη Θέρισο και ότι ήταν προικοθήρας. Ο συνδυασμός αυθαιρεσίας, υποκρισίας και υπερβολικής ρύθμισης των πάντων μάς έχει εγκλωβίσει και έχει κάνει τη χώρα εντελώς αναποτελεσματική. Σε αυτό βοηθούν πολιτικοί που μετατρέπονται σε άμυαλους ροβεσπιέρους μόλις μπουν σε μια εξεταστική επιτροπή, ανακριτές που συχνά παρασύρονται από το «λαϊκό αίσθημα» και δεν εξετάζουν τα πραγματικά γεγονότα και βεβαίως διάφορα συμφέροντα που οχυρώνονται πίσω από τη διαφάνεια για να πλήξουν τον αντίπαλο.

Αν διαβάσει κανείς το Σύνταγμα και τους νόμους μας, θα υποθέσει πως είμαστε η... Δανία, αν κοιτάξει γύρω του βλέπει διαφθορά, ανομία και αυθαιρεσία παντού. Ας ξαναβρούμε λοιπόν το μέτρο ανάμεσα στη διαφάνεια και την αποτελεσματικότητα, τη δημοκρατία και τη νομιμοποίηση του «μπάχαλου», γιατί προφανώς κάτι λάθος σχεδιάστηκε στα θεμέλια της μεταπολίτευσης, πάνω στα οποία κτίστηκε μετά το «αυθαίρετο» της δεκαετίας του 1980.




Παρασκευή 15 Οκτωβρίου 2010

Διαχρονική αξία







Λώρη Κέζα
Αρθρογράφος
Άρθρο της στην εφημερίδα "Το Βήμα" - 6/10/2010

Το «παλαιόν» ΠαΣοΚ έχει το προσωνύμιο «πασοκαρία» που κάνει ρίμα με πολλές ακατάλληλες λέξεις. Ο κ. Τηλέμαχος Χυτήρης έχει σχέση με τις ρίμες αλλά δεν έχει καμία σχέση με τα κουσούρια του παλαιοκομματισμού. Ο ποιητής του Κινήματος είναι ένα από τα στελέχη για τα οποία μπορεί να καμαρώνει ο πολιτικός κόσμος. Η τελευταία του παραίνεση προς τους συναδέλφους του Υπουργικού Συμβουλίου ήταν διπλή. Αφενός πρότεινε μια επιθετική επικοινωνιακή πολιτική, δηλαδή να κυκλοφορούν στα μέσα ενημέρωσης και να επιχειρηματολογούν, αφετέρου συνέστησε προσοχή στις δηλώσεις σχετικά με απεργίες και κινητοποιήσεις. Εν ολίγοις έχει συναίσθηση της πραγματικότητας. Επίσης έχει την οξυδέρκεια να αξιολογεί τα πεπραγμένα των κυβερνήσεων στις οποίες συμμετείχε.

Ο κ. Χυτήρης ανήκει σε εκείνους που επιμερίζουν τις ευθύνες για το χάλι της οικονομίας. Είπε: «Είναι αλήθεια ότι περάσαμε χρόνια ευημερίας αλλά και σπατάλης.

Η κατάσταση ξέφυγε. Οι πολιτικές ηγεσίες έχασαν το νήμα με την πραγματικότητα. Δεν θέλησαν ή δίστασαν να πουν την αλήθεια στους πολίτες και να ενεργήσουν αναλόγως. Ολοι έχουμε τις ευθύνες μας και δικαίως οι πολίτες διαμαρτύρονται». Είναι λοιπόν χρήσιμος στην κυβέρνηση κάποιος που αποδέχεται ευθέως τη συμμετοχή του στο «έγκλημα»; Σε μια εποχή όπου ως μοναδικό προσόν των πολιτευτών παρουσιάζεται το νεαρόν της ηλικίας, σε μια εποχή όπου όλοι έχουν το αλάθητο, η εμπειρία ανθρώπων όπως ο κ. Χυτήρης έχει την αξία της.

Η τοποθέτηση του κ. Χυτήρη στο υπουργείο Πολιτισμού δημιούργησε μια σύντομη παρανόηση για τα καθήκοντά του. Είναι συστηματικός θεατής παραστάσεων και συναυλιών που δεν έχουν ούτε κοσμικό χαρακτήρα ούτε φλας. Πλην όμως δεν ανέλαβε τα των γραμμάτων και των τεχνών. Ας μην παραπονιόμαστε, η κουλτούρα δεν πάει ποτέ χαμένη, ακόμη και αν υπηρετεί τον τομέα της ενημέρωσης. Ο αναπληρωτής υπουργός Πολιτισμού πήρε υπό την επίβλεψή του μια κρατική τηλεόραση που ολίσθαινε στη φτήνια.

Κακά τα ψέματα, το πιο εύκολο στην ΕΡΤ είναι να γίνουν περικοπές, το πιο δύσκολο αφορά τον προσδιορισμό μιας νέας αισθητικής. Υπάρχουν βέβαια και τα πρακτικά ζητήματα. Οσον καιρό βρισκόταν εκτός κυβέρνησης ο κ. Χυτήρης εργάστηκε στην επιτροπή θεσμών και διαφάνειας για τη χάρτα της ενημέρωσης. Οι προτάσεις αφορούν τις άδειες λειτουργίας της ψηφιακής τηλεόρασης, την κατανομή της κρατικής διαφήμισης, τις ρυθμίσεις για την ενημέρωση στο Διαδίκτυο, την αξιοπιστία στις μετρήσεις θεαματικότητας.

Η θητεία του κ. Χυτήρη στα μέσα ενημέρωσης είναι ομήλικη της ιδιωτικής τηλεόρασης. Οταν άρχισαν να εκπέμπουν τα πρώτα κανάλια το 1989, διοριζόταν εκπρόσωπος Τύπου του Ανδρέα Παπανδρέου.

Διετέλεσε σε διάφορες φάσεις υφυπουργός, υπουργός Τύπου ή κυβερνητικός εκπρόσωπος.

Γνωρίζει τα μέσα ενημέρωσης σαν την τσέπη του - και φαίνεται ότι η τσέπη του δεν είναι παραγεμισμένη. Δύο διαμερίσματα στην Αθήνα, εξοχικό 48 τ.μ. στην Κέρκυρα, οικόπεδο 4 στρεμμάτων στη Μεσσηνία, οικία 121 τ.μ. στο Ναύπλιο. Ακούγονται πολλά αυτά τα ακίνητα αλλά οφείλουμε να υπολογίσουμε ότι μαζί με τη βουλευτική αποζημίωση (98.000 ετησίως) υπάρχουν και τα εισοδήματα της συζύγου. Η Μαρία Φαραντούρη, αν κάνει «ααα» γεμίζει ένα στάδιο θαυμαστές.

Ο κ. Χυτήρης αναλαμβάνοντας εκ νέου το χαρτοφυλάκιο της ενημέρωσης μπαίνει σε μια νέα οδύσσεια. Δύσκολη πορεία, σαφής στόχος. Υποθέτουμε ότι δεν θα χάσει το χιούμορ του, όπως το εκφράζει μέσα από τους στίχους του:

Δεμένος τρυφερός αλλιώτικος Δεμένος στο κατάρτι μου.

Τόσα νερά στο δωμάτιό μου!

Ας έρθουν οι σύντροφοι Ας έρθουν οι σειρήνες Ας έρθει- έστω- ένας υδραυλικός.

Τετάρτη 13 Οκτωβρίου 2010

Οι αθλητικές επιπτώσεις της προπαγάνδας του ΟΠΑΠ







Φίλιππος Συρίγος
Αθλητικογράφος
Άρθρο του στην εφημερίδα "Ελευθεροτυπία" - 10/10/2010


Το «super deal» της Superleague με τη NOVA (176 εκατ. ευρώ για τα τέσσερα επόμενα χρόνια), από τη μία γέμισε με σιγουριά τους παράγοντες του ποδοσφαίρου, αλλά, από την άλλη, άνοιξε τα μάτια των ανθρώπων των υπόλοιπων (κυρίως των ομαδικών) αθλημάτων, που ξαφνικά διαπίστωσαν ότι είναι οι φτωχοί συγγενείς του ελληνικού αθλητισμού -αν και σταθεροί τροφοδότες του με μεγάλες διεθνείς διακρίσεις, τόσο σε εθνικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο...

Φυσικά, τα παράπονά τους δεν στρέφονται προς τη συνδρομητική τηλεόραση αλλά προς τον ΟΠΑΠ, ο οποίος, με την ασταμάτητη προπαγάνδα του υπέρ του ποδοσφαίρου, εκτίναξε στα ύψη τις μετοχές ενός αναξιόπιστου πρωταθλήματος, καταδικάζοντας όλα τα άλλα (μπάσκετ, βόλεϊ, πόλο, χάντμπολ) σε πλήρη αφάνεια ή και αδυναμία διεξαγωγής.

Οι ισορροπίες διασαλεύθηκαν από τη χρονιά που καθιερώθηκε το «Πάμε Στοίχημα», χάριν του οποίου ο ΟΠΑΠ άρχισε να μοιράζει απλόχερα τεράστια ποσά για να ενισχύσει και να προωθήσει το ποδόσφαιρο, το οποίο του εξασφαλίζει περίπου το 95% του τζίρου αυτού του χρυσοφόρου... προϊόντος.

Η πολιτική αυτή επί της ουσίας υπερίσχυσε της κυβερνητικής πολιτικής στον αθλητισμό, γιατί εκτός από τις χρηματικές επιχορηγήσεις εκφράζεται και με μια φοβερή προπαγάνδα υπέρ του ποδοσφαίρου, η οποία αποδείχθηκε ισοπεδωτική για τα άλλα αθλήματα.

Κλασικότερο παράδειγμα, η χορηγούμενη από το «Στοίχημα» «Αθλητική Κυριακή», της κρατικής τηλεόρασης, που επί σειρά ετών δεν ανέφερε ούτε λέξη για άλλο άθλημα πριν από τις 2.30 μετά τα μεσάνυχτα! Κάπως έτσι ο κόσμος άρχισε σιγά σιγά να πιστεύει ότι αθλητισμός ίσον ποδόσφαιρο και ότι τα υπόλοιπα σπορ χρησιμεύουν σε κάποιους γραφικούς για να περνάνε την ώρα τους...

Οπως ήταν αναπόφευκτο πάντως, η συνεχής πριμοδότηση του ποδοσφαίρου και η εκτίναξη των τηλεοπτικών του εσόδων σε δυσθεώρητα ύψη προκάλεσε την αναμενόμενη απώλεια... στήριξης των αφεντικών του, που τώρα επιχειρούν να μπουν περίπου ως συνέταιροι στον ΟΠΑΠ και στα ταμεία του κράτους! Και όλ' αυτά, παρ' ότι το αφελληνισμένο πρωτάθλημά τους προσελκύει στα γήπεδα ελάχιστους πιστούς, πέραν των συμμοριών οργανωμένων οπαδών, που το έχουν υπό την κατοχή τους!

Θα μπορέσει, άραγε, το κράτος να διαπιστώσει την εφιαλτική πραγματικότητα και να κάνει κάτι πριν να είναι πολύ αργά; Τα τελευταία γεγονότα έδειξαν να αφυπνίζουν τις θιγόμενες αθλητικές ομοσπονδίες, που εμφανίζονται αποφασισμένες να διαδηλώσουν το δίκιο τους και να ασκήσουν πιέσεις στα κέντρα λήψεως αποφάσεων.

Πάμε καλά, γιατί μέχρι σήμερα εκινούντο μεταξύ ψευτοπαλικαρισμών και επαιτείας, με τον ΟΠΑΠ να τους δίνει ψίχουλα και να εισπράττει θερμές ευχαριστίες, μετά θεαματικών υποκλίσεων... Γιατί δεν είχαν καταλάβει (και ίσως δεν το έχουν συνειδητοποιήσει ούτε και τώρα) ότι σημαντικότερες από τις όποιες μικρές ή μεγάλες οικονομικές επιχορηγήσεις δίνει ο ΟΠΑΠ είναι η τρομερή προπαγάνδα που ασκεί υπέρ του ποδοσφαίρου.

Αυτή έχει διαλύσει τα άλλα ομαδικά σπορ και αυτή απειλεί να τσακίσει, εν τέλει, το σύνολο του ελληνικού αθλητισμού.

Δευτέρα 11 Οκτωβρίου 2010

Η «ηθική» των απ-όντων;







Γιάννης Πανούσης
Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών
Άρθρο του στην εφημερίδα "Ελευθεροτυπία" - 4/10/2010


Ο λύκος είναι εδώ

Ο λύκος είναι πάντα εδώ

Στ. Λουκάς, Να πάθεις θάλασσα

Το δίλημμα κρίσιμο. Μικρές φυλακές για «μεγάλους» παραβάτες ή μεγάλες φυλακές για «μικρούς» παραβάτες;

Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ δεν έχει δοθεί ακόμα ούτε από την Πολιτεία αλλά ούτε και από τους politically correct εγκληματολόγους.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ υποστηρικτές της μηδενικής ανοχής η πλέον βέβαιη πηγή προέλευσης του εγκλήματος είναι ο ίδιος ο εγκληματίας, κι όχι το οικονομικό, κοινωνικό, πολιτισμικό του περιβάλλον.

ΑΦΟΥ η κοινωνία εκσυγχρονίστηκε και η επιστήμη προόδευσε, πού αλλού μπορούμε να ζητήσουμε τη ρίζα του εγκλήματος εκτός από τον ίδιο τον εγκληματία, αυτόν τον εκ γενετής (;) βίαιο και ανήθικο;

ΑΝΑΡΩΤΙΕΜΑΙ αν τελική η ηθική του εγκληματία ή η μοίρα του είναι αυτή που καθορίζει την έννοια και το πλαίσιο της ελευθερίας; Η ποινή συνιστά μια κρίση ηθικής φύσης και η φυλάκιση πρέπει να στοχεύει στην «επαναηθικοποίηση» των κρατουμένων; Η ηθική του ενός εναντίον της ηθικής των πολλών; Η ανάληψη ευθύνης από την κοινωνία; Συνήθως μηδενική. Είναι βέβαιο ότι η οικονομική κρίση (και οι διαχειριστές της) έχει ήδη επιλέξει τα θύματά της. Και δεν εννοώ μόνο τα μεσαία και κατώτερα στρώματα. Εννοώ και τους «άλλους», τους ήδη αποκλεισμένους.

ΑΥΞΑΝΕΙ γεωμετρικά ο σωφρονιστικός πληθυσμός, καθώς η μηδενική ανοχή συλλαμβάνει όλη την παραβατικότητα του αποκλεισμού. Πρόκειται για κατασταλτική πολιτική που δεν αποτελεί όμως αποτελεσματικό μέσο για τη μείωση της εγκληματικότητας.

ΟΙ ΦΥΛΑΚΕΣ μας είναι γεμάτες από ανεπιθύμητους ξένους, από εγκληματοποιημένους εξαθλιωμένους ανθρώπους.

ΑΠΟ ΤΗ φυλακή-κάτεργο με φθηνά εργατικά χέρια, φτάσαμε στη σωφρονιστική διαχείριση της (έξω) φτώχειας ή ακόμα και της ψυχασθένειας. Οι φυλακές μοιάζει να συνδέουν τον «πάνω κόσμο» με τον «κάτω». Οι εκτός τις θεωρούν φρούριο και οι εντός τάφο. Ομως σιγά σιγά και οι εκτός αρχίζουν να κατασκευάζουν οχυρωμένα σπίτια, με συνέπεια η αρχιτεκτονική της φυλακής να επηρεάζει την ίδια την πόλη. Οι φυλακές ως κτήρια του φόβου και ο φόβος του εγκλήματος που σκεπάζει την πόλη δεν φαίνεται ν' απασχολούν τους διανοούμενους της γνωστής πλατείας. Σιγά το πράμα αν μειωθεί το συσσίτιο των φυλακισμένων λόγω κρίσης. Σιγά το πράμα αν οι χρήστες και οι ψυχικά πάσχοντες «μπουντρουμιαστούν» σ' ανήλιαγα κελιά λόγω κρίσης. Σιγά το πράμα αν οι μικροδιάβολοι της φτώχειας κυνηγιούνται στις πλατείες για ένα μεροκάματος λόγω κρίσης. Σιγά το πράμα αν οι φυλακές χτίζονται σε «αετοφωλιές» (λόγω ακρισίας).

ΤΟ FREDDO, οι κοσμικές εμφανίσεις και τα περισπούδαστα άρθρα περί της μετα-νεοτερικότητας τους αρκούν για έναν ήσυχο ύπνο.

ΕΜΕΙΣ έτσι σκεφτόμαστε;

Παρασκευή 8 Οκτωβρίου 2010

Κατώτεροι των συνθηκών







Αλέξης Παπαχελάς
Δημοσιογράφος
Άρθρο του στην εφημερίδα "Καθημερινή" - 3/10/2010


Το μεγάλο πρόβλημα με τους πολιτικούς μας είναι πως σε κρίσιμες στιγμές υπερτερεί ο κομματικός τους εαυτός. Μία από τις κρισιμότερες μεταπολιτευτικές μας στιγμές ήταν η συζήτηση και ψήφιση του Μνημονίου από τη Βουλή. Θα περίμενε κανείς πως εκείνη την ημέρα οι βασικοί μας ηγέτες θα στέκονταν στο ύψος των περιστάσεων, τουλάχιστον ως προς τις τοποθετήσεις τους στο βήμα της Βουλής. Αντ’ αυτού ακούσαμε τον κ. Παπανδρέου να μιλάει για τις ακριβές κουρτίνες του γραφείου του υπουργού Τουρισμού της Ν.Δ., τον κ. Σαμαρά να αναφέρεται στο «δωράκι των 500.000.000 δραχμών» που είχε λάβει κάποιο στέλεχος του ΠΑΣΟΚ προ εικοσαετίας και την εκκωφαντική σιωπή του κ. Καραμανλή, ο οποίος ούτε μίλησε ούτε υπερψήφισε εκείνα που είχε ο ίδιος προτείνει στη ΔΕΘ λίγους μήνες πριν. Θυμάμαι ακόμη την απογοήτευση που μου προξένησε το επίπεδο της συζήτησης σε μια ώρα δύσκολη αλλά και κρίσιμη για τον τόπο.

Εκείνη όμως την ώρα που το έθνος αναζητά ηγεσία, οι πολιτικοί σκέπτονται πρώτα τι θέλει να ακούσει το κομματικό τους ακροατήριο. Ο κ. Παπανδρέου πίστευε ότι με τις «κουρτίνες» και τα δήθεν «golden boys» θα θόλωνε τη σημασία της ημέρας για το κομμάτι του ΠΑΣΟΚ που δεν μπορούσε να χωνέψει το πώς πήγαμε από τα «λεφτά που υπάρχουν» στο Μνημόνιο. Εχανε όμως την ίδια στιγμή μια τεράστια ιστορική ευκαιρία να δημιουργήσει ένα κλίμα εθνικής συναίνεσης. Ο κ. Σαμαράς επέλεξε τον δρόμο της άρνησης, που μπορεί ενδεχομένως να του βγει υπό το πρίσμα του κομματικού συμφέροντος, αν καταφέρει κάποια στιγμή να εκμεταλλευθεί τη βέβαιη φθορά του κ. Παπανδρέου έπειτα από μια περίοδο ύφεσης και επώδυνων αλλαγών.

Εδώ που φτάσαμε, όμως, είναι δυνατόν να λειτουργούν έτσι οι πολιτικοί μας; Δεν καταλαβαίνουν πως, αν βάλουν πλάτη σε μερικές βασικές μεταρρυθμίσεις και διευκολύνουν τον όποιο αντίπαλο έχει την εξουσία να καθαρίσει λίγο το ελληνικό «μπάχαλο», η ζωή τους θα γίνει πολύ πιο εύκολη; Είναι καθυστερημένος ο αρχηγός της αντιπολίτευσης στην Πορτογαλία, ο οποίος δήλωσε ότι «θα με συνέφερε να αντιδράσω σε όλα τα σκληρά μέτρα, αλλά ξέρω ότι μετά δεν θα μπορούσα να κυβερνήσω ο ίδιος»; Ή μήπως η Πορτογαλία έχει απλώς ένα άλλο επίπεδο πολιτικής ωριμότητας;

Σήμερα, πάντως, βλέπουμε ότι ο κ. Παπανδρέου επιλέγει συνεχώς την πόλωση έναντι της συναίνεσης, ακόμη και έναντι των προκατόχων του στο ΠΑΣΟΚ. Ο κ. Σαμαράς, πάλι, λειτουργεί με κομματικό εγωισμό και δεν βάζει πλάτη παρά σε ελάχιστες εξαιρέσεις. Ο κίνδυνος και για τους δύο είναι προφανής, καθώς είναι μαθηματικώς βέβαιο ότι αν δεν τα καταφέρει η σημερινή κυβέρνηση στην αποστολή της, ο επόμενος που θα παραλάβει την εξουσία θα βρεθεί σε ακόμη πιο απελπιστική θέση. Με άλλα λόγια, ο κ. Σαμαράς θα έπρεπε να ανάβει κανένα κεράκι υπέρ της επιτυχίας του κ. Παπανδρέου... Τι έχει άλλωστε να χάσει; Η δυναμική μεσαία τάξη είναι έτοιμη να αγκαλιάσει έναν πολιτικό που θα στήριζε δύσκολες αποφάσεις του αντιπάλου του. Ο κ. Παπανδρέου, ακόμη και αν καταφέρει να βάλει τάξη στο χάος και να ξαναβάλει μπρος την οικονομία, κάποια στιγμή θα ακολουθήσει τους νόμους της πολιτικής βαρύτητας, οι οποίοι καθιστούν τη φθορά αναπόφευκτη και εν τέλει μοιραία.

Σκέπτομαι καμιά φορά τι θα είχε συμβεί αν εκείνη τη μέρα που συζητείτο το Μνημόνιο, σηκωνόταν ο κ. Παπανδρέου και έλεγε: «Αντώνη, τα ξανασκέφθηκα τα πράγματα και δεν είναι η ώρα για εξεταστικές επιτροπές, αλλά για να δουλέψουμε μαζί για το καλό του τόπου», και του απαντούσε ο κ. Σαμαράς: «Δέχομαι, Γιώργο, την πρόκληση, θα ψηφίσω παρά τις φοβερές μου ενστάσεις το Μνημόνιο και θα βάλω πλάτη στα δύσκολα που πρέπει να κάνεις». Φαντάζομαι, βεβαίως, τα μούτρα των κομματικών παραγόντων· σκέπτομαι, όμως, μήπως τα πράγματα θα ήταν πολύ καλύτερα για τη χώρα...

Τετάρτη 6 Οκτωβρίου 2010

Τα ντεπόν και οι νταλίκες




Παντελής Καψής
Δημοσιογράφος
Άρθρο του στην εφημερίδα "Το Βήμα" - 3/10/2010


ΠΡΙΝ από λίγους μήνες οι οικονομολόγοι του ΙΟΒΕ- του κέντρου μελετών των βιομηχάνων- υπολόγισαν πως αν η Ελλάδα προχωρούσε σε πλήρη απελευθέρωση των αγορών και των επαγγελμάτων, το εθνικό μας εισόδημα θα αυξανόταν κατά 17%.

ΧΑΡΑΣ ευαγγέλια δηλαδή. Ποια ύφεση; Μέσα σε λίγα χρόνια θα μπορούσαμε να αντισταθμίσουμε όλη την απώλεια από το πρόγραμμα της τρόικας και να βγούμε και κερδισμένοι. Δυστυχώς η εκτίμηση του ΙΟΒΕ δεν μοιάζει να έχει μεγάλη σχέση με την πραγματικότητα.

ΠΡΟΫΠΟΘΕΤΕΙ, βλέπετε, ότι οι τιμές στην Ελλάδα ουσιαστικά θα εναρμονιστούν με τις ευρωπαϊκές- πράγμα πρακτικά αδύνατο, καθώς πέρα από την (διοικητική) απελευθέρωση υπάρχουν και τα καρτέλ. ΑΥΤΟ ωστόσο δεν πρέπει να μας εμποδίζει να δούμε το αυτονόητο. Οτι δηλαδή τα λογής λογής προνόμια επαγγελματικών ομάδων καταλήγουν τελικώς να επιβαρύνουν την τσέπη του καταναλωτή.

ΕΝΑ καλό παράδειγμα έδωσαν πριν από λίγες ημέρες οι φαρμακοποιοί με ανακοίνωσή τους που δημοσιεύθηκε σε όλον τον Τύπο. Πρόθεσή τους να απαντήσουν στις κατηγορίες της κυβέρνησης ότι λειτουργούν με κέρδος 35%, ενώ η αλήθεια είναι- και έχουν δίκιο- ότι το κέρδος τους είναι «μόνο» 22%.

ΕΚΕΙΝΟπου βέβαια δεν λένε, είναι πως αν από την απελευθέρωση το ποσοστό κέρδους πέσει σε ένα αξιοπρεπέστατο 15%αν για παράδειγμα δοθεί άδεια σε μεγάλα καταστήματα να έχουν και φαρμακεία, όπως συμβαίνει σε πολλές χώρες της Ευρώπης και στις ΗΠΑ-, τότε το όφελος για τους καταναλωτές θα είναι περίπου 300 εκατομμύρια ευρώ, καθώς η δαπάνη για φάρμακα στην Ελλάδα πλησιάζει τα 5 δισεκατομμύρια ευρώ!

ΑΝΑΛΟΓΗ επιχειρηματολογία φυσικά μπορεί να αναπτυχθεί και για το καρτέλ των μεταφορών. Εχει μάλιστα σημασία να καταλάβουμε ότι τα ακριβά κόμιστρα είναι η μία μόνο όψη του νομίσματος. Ηάλλη είναι το κόστος των αδειών, για το οποίο φωνάζουν οι ιδιοκτήτες ζητώντας να αποζημιωθούν. Αυτοί που το πληρώνουν όμως είναι και πάλι οι καταναλωτές.

ΟΙ άδειες για τα 30.000 φορτηγά αντιπροσωπεύουν ένα συνολικό κεφάλαιο που ενδεχομένως να ξεπερνούσε- πριν από την απελευθέρωση- τα 5 δισεκατομμύρια ευρώ. Με ετήσια απόσβεση 5% αυτό αντιπροσωπεύει ένα καπέλο της τάξεως των 250 εκατομμυρίων. Πολύ μεγαλύτερο, διπλάσιο και τριπλάσιο, αν αναλογιστούμε ότι την απόσβεση την έκαναν μέσα σε λίγα μόνο χρόνια.

ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ για το κόστος μιας μαύρης αγοράς με τη συνενοχή του κράτους. Γιατί βέβαια στους ιδιοκτήτες δεν εκχωρήθηκε κάποιο περιουσιακό στοιχείο αλλά το δικαίωμα να επιτελούν ένα συγκεκριμένο έργο. Τόσο κερδοφόρο που γρήγορα απέκτησε χρηματιστηριακή αξία.

ΕΙΝΑΙ αυτά τα κρυμμένα κόστη που κάνουν την οικονομία μας συνολικά μη ανταγωνιστική. Ακόμα χειρότερα, μειώνουν το πραγματικό εισόδημα των εργαζομένων και μας κάνουν όλους φτωχότερους!

Δευτέρα 4 Οκτωβρίου 2010

Αριθμός για κάθε χρήση







Λώρη Κέζα
Αρθρογράφος
Άρθρο της στην εφημερίδα "Το Βήμα" - 1/10/2010


O Τζέιμς Μποντ είναι πολύ τυχερός.

Είναι ο «007». Για τον έλληνα πολίτη υπάρχει μαξιμαλισμός στους κωδικούς αριθμούς. Διαθέτει νούμερο στο αστυνομικό δελτίο ταυτότητας, το οποίο το δηλώνει παντού. Αν τύχει και το χάσει, θα πάρει νέο αριθμό, οπότε θα χρειαστεί να ενημερώσει παντού. Αν στη συνέχεια παντρευτεί, θα κάνει μια νέα γύρα αλλαγών παντού. Και όταν λέμε παντού, το εννοούμε: σε τράπεζες, στην Εφορία, στο ταμείο του. Η αλλαγή αριθμού είναι κάτι που θα το βρίσκει διαρκώς μπροστά του. Πέρα από αυτόν τον αριθμό, διαθέτει Αριθμό Φορολογικού Μητρώου, αριθμό στην άδεια οδήγησης, αριθμό δημοτολογίου, αριθμό διαβατηρίου, αριθμό μητρώου στον ασφαλιστικό φορέα του, που όμως δεν συμπίπτει με τον ΑΜΚΑ. Ενα μεγαλεπήβολο σχέδιο της κυβέρνησης σχεδιάζει να τα συμμαζέψει όλα αυτά σε μια κάρτα, στην «κάρτα του πολίτη».

Η «κάρτα του πολίτη» είναι κάτι που υπάρχει σε άλλες χώρες ως αυτονόητο. Ο κάτοικος έχει από την ώρα που γεννιέται τον έναν και μοναδικό κωδικό του, από το μαιευτήριο ως την τελευταία πνοή. Πρόκειται για έναν αμετάκλητο αριθμό, τον οποίο μπορεί να απομνημονεύσει και να χρησιμοποιεί παντού, για να γραφτεί στο σχολείο, για να βγάλει πιστοποιητικά, για να νοσηλευθεί, για να φορολογηθεί. Είναι τόσο παλιά η ιδέα που σε προηγμένες χώρες καταβάλλονται συντάξεις σε ανάλογες «κάρτες του πολίτη». Στα καθ΄ ημάς θα προτιμηθεί μια μεσοβέζικη λύση. Η νέα κάρτα θα συνενώνει όλους τους κωδικούς αριθμούς των Ελλήνων. Εν ολίγοις οι νέες ταυτότητες θα αναφέρουν αριθμό δημοτολογίου, ΑΦΜ και, για να μην πάνε πεταμένα τα λεφτά προηγούμενου εγχειρήματος, θα αναγράφεται και ο ΑΜΚΑ.

Υποτίθεται ότι η νέα «κάρτα του πολίτη» θα πρέπει να τεθεί σε «επιχειρησιακή» λειτουργία εντός του 2011. Υποτίθεται επίσης ότι για τον λόγο αυτόν η αρμόδια Γενική Γραμματεία του υπουργείου Ανάπτυξης θα αποδεσμεύσει σύντομα τα κονδύλια, ώστε να προχωρήσει η ψηφιοποίηση όλων των υπουργείων. Ο κ. Μιχάλης Χρυσοχοΐδης λοιπόν θα πρέπει να «τρέξει» από το νέο πόστο του κάτι που είχε αναγγείλει τον Απρίλιο. Τότε, στο υπουργείο Προστασίας Πολίτη, είχε ειπωθεί ότι η έκδοση της «κάρτας του πολίτη» θα πραγματοποιείται από τη Διεύθυνση Διαβατηρίων της ΕΛ.ΑΣ. Από την ίδια Διεύθυνση είχε ανακοινωθεί ότι θα εκδίδονται οι νέες αστυνομικές ταυτότητες.

Τότε είχαμε μείνει με την εντύπωση ότι η κάρτα και η ταυτότητα θα είναι διαφορετικές.

Αυτό που δεν είναι σαφές είναι αν χρειάζεται αυτή η νέα πολυκάρτα πολίτη ή αν γίνεται επιτακτική η ανάγκη να πέσει χρήμα στην αγορά, με όποιον τρόπο. Τώρα θα διακινηθούν 150 εκατ. ευρώ, ίσως με διεθνή διαγωνισμό. Αν λοιπόν το ζητούμενο είναι να πέσουν λεφτά στην αγορά και να γίνουν δουλειές, δεν θα είχαμε καμία αντίρρηση να βγει κάρτα που θα περιλαμβάνει το ζώδιο και το αγαπημένο έδεσμα του πολίτη. Το πρόβλημα είναι ότι υπάρχει όλο αυτό το νεφελώδες πρόσχημα γύρω από την ανάγκη να φτιαχτεί μια νέα κάρτα που αντί να λύνει τα προβλήματα των κωδικών αριθμών απλά τα επαυξάνει.

Ο ΑΜΚΑ είναι υπερβολικά φρέσκα για να μην επιδέχεται βελτιώσεις. Η ιδέα στη βάση είναι σωστή: με το που γεννιέται κάποιος αποκτά το νούμερό του. Γιατί αυτό το νούμερο να μην αξιοποιηθεί για πάσα χρήση; Μια νέα βάση δεδομένων θα μπορούσε να φτιαχτεί συν τω χρόνω- ίσως με χαμηλότερο κόστος. Φαίνεται όμως ότι οι κυβερνήσεις συναγωνίζονται η μία την άλλη στις σπάταλες, μαξιμαλιστικές ιδέες.







Παρασκευή 1 Οκτωβρίου 2010

Δήμοι, Περιφέρειες, Κράτος : With or without you







Korinthius Maximus
Περιοδικό MyPress - Τεύχος 22 - Αύγουστος/Σεπτέμβριος 2010


Δεν ξέρω αν το έχετε καταλάβει ή αν το έχετε πληροφορηθεί, αλλά από τις 7 Σεπτεμβρίου βρισκόμαστε επισήμως σε προεκλογική περίοδο ! Δεν μπορεί, όσο να’ ναι κάτι θα έχετε καταλάβει, γιατί ακριβώς από την πρώτη ημέρα του Σεπτεμβρίου, με έναν μαγικό τρόπο, οι τηλεοράσεις μας γέμισαν ξαφνικά από πρόσωπα που μας υπόσχονται «ένα καλύτερο αύριο». Αυτό το αύριο, που ως συνήθως γίνεται μεθαύριο και πάει λέγοντας. Αίφνης, λες και πατήθηκε ένα κουμπί, άνοιξε το κουτί που βρίσκεται πάντα πρόχειρο στο πατάρι και ανασύρεται κάθε φορά που μυρίζουν εκλογές. Μέσα από το κουτί βγήκαν, πρόθυμα να μας παρασύρουν στο ρυθμό τους, όλα εκείνα τα χαριτωμένα που θέλουν να μας κάνουν μια ή δύο Κυριακές (ανάλογα με την περίσταση) να πάμε και να ρίξουμε την ψήφο μας, να επιτελέσουμε το δημοκρατικό μας καθήκον !

Είναι τόσο κραυγαλέος ο τρόπος με τον οποίο διαχειρίζονται τα ΜΜΕ τις οποιεσδήποτε εκλογές, που μου φέρνουν στο μυαλό φάμπρικα, έτοιμη ανά πάσα στιγμή να «φορέσει» τα καλούπια της και να αρχίσει να «φτύνει» μαζικά από τη γραμμή παραγωγής της τα προϊόντα της. Κάθε φορά όλα ίδια, τόσο προβλέψιμα, τόσο όμοια στημένα, τόσο αναμενόμενα. Μου αποδεικνύουν κάθε φορά πόσο πολύ «μπίζνα» είναι η όλη υπόθεση, που μετά από μια προεκλογική εκπομπή, θέλω να πιώ νερό – πολύ νερό – μήπως καταφέρω και μετριάσω αυτή τη γεύση πλαστικού που μου αφήνουν, αυτή την απαίσια αίσθηση που αφήνει το έτοιμο φαγητό από το fast food, όταν ξαναζεσταθεί την επόμενη ημέρα στο φούρνο μικροκυμάτων.

Αν πιάναμε έναν οποιονδήποτε άνθρωπο εκτός Ελλάδος και τον βάζαμε να διαβάζει τις εφημερίδες της χώρας μας τους δυο – τρεις τελευταίους μήνες και ξαφνικά του λέγαμε ότι το πρώτο θέμα της τρέχουσας περιόδου είναι οι εκλογές, το πιο πιθανό είναι ότι θα μας συμβούλευε να επισκεφτούμε – στην καλύτερη περίπτωση – ψυχολόγο, αν ήταν λίγο πιο αυστηρός δεν θα είχε κανέναν ενδοιασμό να μας μιλήσει για ψυχίατρο. Σίγουρα πάντως δεν θα καθόταν να αναζητήσει μαζί μας το ποιον θα ψηφίσουμε. Ίσως και να θεωρούσε ότι αστειευόμαστε ή ότι προσπαθούμε να ξεγελάσουμε τη δεινή μας κατάσταση.

Πως αλλιώς μπορεί κανείς να αντιδράσει, όταν αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα συντελείται η πιο σκληρή και ανάλγητη επιχείρηση οικονομικής λεηλασίας των μικρομεσαίων εισοδηματικά πολιτών και ο αφανισμός μιας ολόκληρης κοινωνικοοικονομικής τάξης από τον χάρτη ; Η Ελλάδα κατάφερε να πετύχει σε καιρό ειρήνης το ακατόρθωτο της οικονομικής θεωρίας. Να παρουσιάζει δηλαδή έκρηξη του πληθωρισμού και συνεχή αύξηση των φορολογικών συντελεστών σε περίοδο μείωσης μισθών και συντάξεων, σε περίοδο ύφεσης. Μιλάμε για παγκόσμιο φαινόμενο, πρωτοεμφανιζόμενο, και διαγαλαξιακή πατέντα με κατοχυρωμένα πνευματικά δικαιώματα, αν μπορεί να μπει, έστω και έτσι, η λέξη «πνεύμα» σε αυτό τον παραλογισμό χωρίς να διαπράττουμε ύβρη.


Τι να πούμε για να δικαιολογηθούμε ; Ότι μας καταπιέζει ο ζυγός του ΔΝΤ που ευχαρίστως και μετά από δικό μας αγώνα – ως χώρα – τον προσκαλέσαμε να προσγειωθεί στο λαιμό μας ; Ότι είμαστε απλοί πολίτες και δεν έχουμε τη δύναμη να αντισταθούμε ; Ότι στις εθνικές εκλογές ψηφίσαμε προεκλογικό πρόγραμμα και μας προέκυψε «μνημόνιο» ; Ότι δεν μας ρώτησε κανείς αν θέλουμε να μας κόψουν το μισθό και τη σύνταξη ; Ότι όλα αυτά έγιναν στην Ελλάδα χωρίς έστω και την παραμικρή αντίδραση ; Ότι ο επιχειρηματικός κόσμος συστήνει στην κυβέρνηση πιο αυστηρά μέτρα προς τους μικρομεσαίους τη στιγμή που δεν είχε – ούτε αυτή την κρίσιμη ώρα – τη γενναιότητα να συμβάλλει συλλογικά στην προσπάθεια, όπως μη εθελοντικά έκαναν οι μικρομεσαίες τάξεις ;

Κι όμως, σε αυτή την περίοδο έχουμε εκλογές. Εκλογές για Δήμους και Περιφέρειες, εκλογές όπου – με μια μικρή μείωση από πλευράς συμβούλων – οι μισοί Έλληνες θα ψηφίσουν τους άλλους μισούς. Εκλογές που μας λένε ότι σηματοδοτούν την αναδιάρθρωση της τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης του Κράτους. Εκλογές τις οποίες κάποιοι αρειμανίως προσπαθούν να τις αποσυνδέσουν από τα κόμματα και τις θέσεις τους, οι ίδιοι «κάποιοι» όμως παλεύουν να πάρουν τη στήριξη των κομμάτων και τα κόμματα από τη δική τους πλευρά ανακοινώνουν πανηγυρικά τις στηρίξεις τους, σε ένα εξωφρενικό γαϊτανάκι αντικρουόμενων πολιτικών λογικών. Τρελοκομείο η Ελλάς …

Όλος αυτός ο ντόρος γίνεται για μια δομή διάρθρωσης που νομοθετήθηκε αγχωμένα και επιπόλαια, με κεντρικό της διαπραγματευόμενο διακύβευμα τη συνέχιση αυτόνομης ύπαρξης ή μη κάποιων δήμων της χώρας. Γιατί αυτή είναι η πραγματικότητα. Τίποτα άλλο δεν ακούσαμε περί της περίφημης μεταρρύθμισης με το όνομα «Καλλικράτης». Μας είπαν ότι θα υπάρχουν τόσες περιφέρειες, τόσοι δήμοι, τόσοι σύμβουλοι και οι εκλογές θα γίνουν με βάση μια εγκύκλιο – οδηγία που δημοσιεύτηκε λίγες ημέρες πριν την έναρξη της προεκλογικής περιόδου.

Εν τέλει μας είπαν ότι το μεγάλο πλεονέκτημα της «μεταρρύθμισης» είναι ότι κράτος θα πληρώνει λιγότερους αιρετούς. Δεν λέω, σημαντικό είναι και αυτό, αλλά αυτό δεν είναι μεταρρύθμιση. Λέγεται περικοπή κρατικών δαπανών. Υπό αυτή τη συνθήκη και με αυτό το κεντρικό ζητούμενο (γιατί αυτό ήταν εξαρχής το ζητούμενο) θα πρότεινα μια ακόμα πιο αποτελεσματική λύση. Την κατάργηση της τοπικής αυτοδιοίκησης και τον ορισμό τοπαρχών από την εκάστοτε κυβέρνηση. Εκεί να δείτε πόσο ωραία θα ανταποκρινόμουν στις απαιτήσεις του ΔΝΤ για μείωση κρατικών δαπανών. Υπενθυμίζω ότι το ΔΝΤ υποδεικνύει ότι πρέπει να μειωθούν δαπάνες, χωρίς να υποδεικνύει άμεσα τον τρόπο. Ο τρόπος είναι επιλογή της κυβέρνησης.

Και πάμε τώρα στην ουσία. Βρισκόμαστε λίγες ημέρες πριν τις εκλογές για δήμους και περιφέρειες. Όλοι αυτοί που ζητούν την ψήφο μας δεν γνωρίζουν τις λεπτομέρειες του «Καλλικράτη». Δεν τις ξέρει ούτε η ίδια η κυβέρνηση. Οι αρμοδιότητες γενικώς αποτελούν κάτι το νεφελώδες και το απροσδιόριστο. Που σταματάει ο δήμος και που ξεκινάει η περιφέρεια, σε επίπεδο διοίκησης, είναι άγνωστο και αφήνεται προς επίλυση για το μέλλον. Οι οικονομικοί πόροι που θα υποστηρίξουν τη νέα διάρθρωση δεν έχουν περιγραφεί, δεν καθορίζονται πουθενά και οι οικονομικές πηγές δήμων και περιφερειών αφήνονται σε αφηρημένη βάση η οποία κατά καιρούς έχει ειπωθεί ότι θα περιλαμβάνει ακόμη και ξεχωριστή φορολόγηση των πολιτών από εκείνη του κράτους !

Όσο σοβαρούς και αν θεωρώ αυτούς που συμμετέχουν στις εκλογές αυτές, δεν μπορούν να με πείσουν ότι με αυτά τα δεδομένα και το τόσο μικρό χρονικό διάστημα που είχαν από το νομοσχέδιο του «Καλλικράτη» μέχρι την προεκλογική περίοδο, μπόρεσαν να σχεδιάσουν ένα πλήρες προεκλογικό πρόγραμμα που θα μεταρρυθμίσει το απροσδιόριστο. Γι’ αυτό και δέχομαι εκ των προτέρων να ακούσω αφηρημένους προεκλογικούς λόγους και να διαβάσω ατελή και ατελέσφορα προεκλογικά φυλλάδια. Τα λέω «ατελέσφορα» γιατί το μόνο σίγουρο που ξέρουν οι επικεφαλής των ψηφοδελτίων είναι ότι η κεντρική διοίκηση θα τους ζητήσει αυστηρή και υψηλή περιστολή δαπανών. Διαχειριστές χρεών παλεύουν να εκλεγούν οι άνθρωποι, διαχειριστές πολυκατοικίας. Να μαζεύουν τα λεφτά για το πετρέλαιο και να διαπραγματεύονται το μεροκάματο της καθαρίστριας για τη σκάλα της πολυκατοικίας.

Για να πιάσω και λίγο U2, αυτή η αναδιάρθρωση είναι «with or without us» και επειδή δε μου αρέσει να απέχω, σας λέω να πάτε να ψηφίσετε. Απλά, όποιον συνδυασμό και αν επιλέξετε, «σταυρώστε» εκείνους που δεν τους έχετε ξαναδεί, εκείνους που δεν σας παρακάλεσαν να τους ψηφίσετε. Γιατί μόνο έτσι δεν θα αποδέχεστε την … «μπίζνα».