Εμείς. Ποιος άλλος;

Γιάννης Πανούσης
Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών
Άρθρο του στην εφημερίδα "Ελευθεροτυπία" - 17/8/2009

Αργησες λόγια
Στέρεψες όνειρα
Πολιόρκησες άμμο
Λούφαξες οράματα

Χρ. Παπαγεωργίου, «Μη μου πεις»

Πριν προχωρήσουμε με ένα minimum σχέδιο οριστικής απαλλαγής μας από τα κάθε είδους σύνδρομα (εμφυλιακά, μετεμφυλιακά, δικτατορικά, μεταπολιτευτικά) θα πρέπει να συμφωνήσουμε σε ορισμένες βασικές αρχές:

* Αριστερό δεν είναι οτιδήποτε εξυπηρετεί ιδεολογήματα αριστεριστών μορφωμάτων.

* Προοδευτικό δεν είναι οτιδήποτε θέλει να δικαιώσει αναδρομικά αποτυχημένες συνταγές τού χθες.

* Δημοκρατικό δεν είναι οτιδήποτε θέτει σε κίνδυνο τις αξίες της Δημοκρατίας και προδίδει τις πεποιθήσεις των πολλών.

* Φιλελεύθερο δεν είναι οτιδήποτε δικαιολογεί την αυθαιρεσία, την ανομία και την ασυδοσία.

* Αντι-στασιακό δεν είναι οτιδήποτε τραγουδιέται στις πορείες και στα στέκια χωρίς να έχει προηγουμένως αποδειχθεί ως στάση ζωής.

ΓΙΑ να (δια)σώσουμε ό,τι ακόμη μπορεί να σωθεί πρέπει να μαζέψουμε τα σπασμένα κομμάτια, τα θρύψαλα της μεταπολιτευτικής Δημοκρατίας. Να ξαναβρούμε το μέτρο και την ισορροπία. Με σταθερές αξίες και νομιμοποιημένες διαφανείς διαδικασίες να ελέγξουμε τους όποιους τεχνολογικούς κινδύνους. Ούτε η «καχύποπτη δημοκρατία» (όλοι και όλα στοχεύουν στην περιστολή των δικαιωμάτων του πολίτη, δεξιού, κεντρώου ή αριστερού) ούτε η «συνωμοτική δημοκρατία» (όλοι και όλα στοχεύουν στη συγκάλυψη των παρανομιών του συστήματος εξουσίας) μας οδηγούν σε καλύτερη ποιότητα πολιτεύματος και ζωής. Αν το ΠΑΣΟΚ είναι υπόλογο για τον Κοσκωτά και τη Siemens, η Ν.Δ. για το Βατοπέδι και τα σκάνδαλα, το ΚΚΕ για τον Γερμανό, ο ΣΥΡΙΖΑ για τους πάσης φύσεως «απαλλοτριωτές» και ο ΛΑΟΣ για τη Χρυσή Αυγή, τότε πρέπει ν' αλλάξουμε χώρα ή πρέπει ν' αλλάξουμε πολίτευμα ή πρέπει να ενδυναμώσουμε τους θεσμούς, τη δημοκρατική εγρήγορση και την πολιτική συμμετοχή. Αν οι δικαστές υπακούουν στην εξουσία και όχι στον νόμο, αν τα ΜΜΕ διαπλέκονται με τους πολιτικούς και αλλοιώνουν την πραγματικότητα, αν τα πανεπιστήμια και ο επιστημονικός κόσμος διακινούν «εμπορεύματα» και όχι ιδέες και αλήθειες, τότε ή πρέπει να επανέλθουμε στη ζούγκλα (ο καθένας υπερασπίζεται μόνος του το δίκιο του) ή πρέπει να στήσουμε στον τοίχο όλους τους επίορκους (αλλά και τους εν γένει επωφεληθέντες, δηλαδή, και εμάς τους ίδιους) ή πρέπει να διαμορφώσουμε ένα νέο πολιτικο-κοινωνικό συμβόλαιο τιμής και διαφανείς μηχανισμούς δημοκρατικού ελέγχου (με βασική προϋπόθεση να μην είναι και να μην αισθάνεται κανείς υπεράνω του νόμου).

ΕΜΕΙΣ οι ίδιοι που διαμαρτυρόμαστε και καταγγέλλουμε τα πάντα και τους πάντες είμαστε αυτοί που (αφελώς; ιδιοτελώς;) αφήσαμε και απλώθηκε ο ιστός της παρασιτικής και παραπολιτικής αράχνης. Ας εγκαταλείψουμε λοιπόν τις δαιμονοποιήσεις και τους αφορισμούς κι ας στρωθούμε στη θεσμική, πολιτική, κοινωνική δουλειά εκ-καθάρισης του τοπίου.