Είμαστε η κοινωνία του «Κουρδιστού Πορτοκαλιού» ;

Korinthius Maximus
Περιοδικό MyPress - Τεύχος 27 - Μάιος 2011

Αποσβολωμένη, φοβισμένη και αμίλητη παρακολουθεί η τοπική κοινωνία της Κορινθίας τα όσα τραγικά συμβαίνουν στο κέντρο της πρωτεύουσας της χώρας. Σιωπηλή, στρώνεται κάθε βράδυ στις 8 για να παρακολουθήσει τα δελτία ειδήσεων και ίσως – στα κρυφά – κάνει και ένα σταυρό, ψιθυρίζοντας « Μακριά από μας … ». Τα πρωινά μπαίνει στο διαδίκτυο και διαβάζει τα τοπικά blogs του νομού, ειδησεογραφικά και μη, μερικοί διαβάζουν λαθραία τους πρωτοσέλιδους τίτλους κάποιας τοπικής εφημερίδας και ελάχιστοι δίνουν 1 ευρώ στο περίπτερο για να αγοράσουν κάποια από αυτές, ώστε να διαβάσουν τι γράφει στο εσωτερικό της.

Η τοπική κοινωνία της Κορινθίας – στην πλειοψηφία της – δεν παρακολουθεί τα τοπικά τηλεοπτικά κανάλια, δεν ασχολείται με τα τοπικά δρώμενα, είτε αυτά είναι πολιτικά, είτε οτιδήποτε άλλο. Ως μια κλασσική επαρχιώτικη κοινωνία παρουσιάζει φαινόμενα αυτισμού, κλεισμένη στο δικό της μικρόκοσμο και στα λίγα τετραγωνικά της περιοχής της γειτονιάς.

Αρνείται να εντάξει στην καθημερινότητά της φαινόμενα που ουσιαστικά συμβαίνουν δίπλα της, μια ανάσα από την πόρτα της, τα περνάει στο ντούκου. Λυπάται με όσα δυσάρεστα ακούει, για λίγα λεπτά, και ξαναπαίρνει στα χέρια τις σακούλες με τα ψώνια, συνεχίζοντας να περπατά αμέριμνη, σκυθρωπή και σκυφτή, μέχρι να φτάσει στο σπίτι. Λυπάται με χρονικές περιόδους σαν αυτές που έχει η μνήμη του χρυσόψαρου. Περνάει από τη συμπόνια για ένα τραγικό γεγονός, στη νιρβάνα της καθημερινής ρουτίνας και ελαφρότητας μέσα σε δευτερόλεπτα … και ξεχνάει. Ξεχνάει πολύ εύκολα. Σβήνει από τη μνήμη, διαγράφει, σα να μη θέλει να μαζεύει «άχρηστα» δεδομένα. Αυτό βέβαια δε συμβαίνει μόνο στις τοπικές κοινωνίες, είναι δυστυχώς γενικό φαινόμενο.

Η τοπική κοινωνία της Κορινθίας σε επίπεδο μνήμης για όσα συμβαίνουν γύρω της, λειτουργεί σαν ένα ψυχρό υπολογιστικό σύστημα τελευταίας τεχνολογίας. Επεξεργάζεται το οτιδήποτε πολύ πολύ γρήγορα, εξάγει τάχιστα το όποιο επιπόλαιο συμπέρασμα, καταδικάζει ή χειροκροτεί χωρίς ιδιαίτερη περίσκεψη και στη συνέχεια σβήνει από τη μνήμη τα δεδομένα και τα εξαγόμενα. Δεν σώζει καν το αρχείο. Μόλις ανοίγει η πόρτα του σπιτιού είναι σαν να κόβεις το ρεύμα σε έναν υπολογιστή. Ξαναβάζει τη πρίζα, κάνει επανεκκίνηση και συνεχίζει τη λειτουργία της με λευκή μνήμη, καθαρή.

Δεν πολυνοιάζεται για όσα άκουσε έξω κατά τη διάρκεια της ημέρας. Τσεκάρει τα δωμάτια του σπιτιού, μετράει τα κεφάλια της οικογένειας μέσα στο σπίτι και αν της βγαίνει το ίδιο νούμερο με το χθεσινό, όλα καλά και συνεχίζει. Διατηρεί και ένα «μαύρο κουτί» μνήμης. Από εκεί θα ανασύρει μερικές επικεφαλίδες γεγονότων για να τις χρησιμοποιήσει στην απογευματινή τηλεφωνική συνομιλία. Και μόλις κλείσει το τηλέφωνο, η διαδικασία είναι η ίδια. Βγάλσιμο από τη πρίζα, επανεκκίνηση, λευκή μνήμη, συνέχεια λειτουργίας.

Με αυτό τον τρόπο, η τοπική κοινωνία της Κορινθίας αργεί να κάνει «κτήμα» της τα όσα συμβαίνουν γύρω της, ακόμα και στην ίδια της τη γειτονιά. Δεν τα συνειδητοποιεί και δεν τα επεξεργάζεται. Αργεί να τα «χωνέψει» και να τα σκεφτεί. Έτσι, γεγονότα που μπορεί να έχουν συμβεί μήνες πριν, γεγονότα που έχει ξανακούσει στο παρελθόν, γεγονότα για τα οποία μπορεί ακόμα και να έχει συζητήσει ή εκφράσει τη θλίψη και τον προβληματισμό της, τα αντιμετωπίζει κάθε φορά που τα ακούει σαν καινούρια, σαν μια νέα είσοδος γεγονότων που ακολουθεί την ίδια πορεία, αυτή που περιέγραψα παραπάνω.

Μόνο αν συμβεί κάτι πολύ χειρότερο από όσα ξέρει μέχρι εκείνη τη στιγμή, αρχίζει και αναλογίζεται λιγάκι τα προηγούμενα. Μόνο αν τη βάλεις να δει εικόνες φρίκης και διάλυσης από την Αθήνα, ή αν ακούσει κάποια ιστορία που βγαίνει από τα όρια του λογικού ή δημιουργεί πολύ έντονη ψυχολογική φόρτιση, μόνο τότε είναι ικανή να καθίσει και να αναλογιστεί παρόμοια γεγονότα που έχουν συμβεί δίπλα της, λίγο πιο πέρα από την πόρτα της.

Πολλοί λένε ότι αυτή η διαδικασία, αυτός ο τρόπος λειτουργίας, προφυλάσσει από το να μην τρελαθούμε, από το να μη στρίψει ένα πρωί η βίδα και πάρουμε ανά χείρας τα μυδράλια για να βγούμε στους δρόμους αλλόφρονες, συνειδητοποιώντας πλέον πραγματικά τα όσα συμβαίνουν γύρω μας στην πραγματική τους διάσταση.

Είμαστε τελικά μια κοινωνία του «Κουρδιστού Πορτοκαλιού» ; Έχουμε πιάσει τέτοια επίπεδα νιρβάνας και εγκεφαλικής αναπηρίας ; Γίναμε ζώα ; Περνάμε, δηλαδή, αμέριμνα δίπλα από το κουφάρι του ομοειδούς μας και συνεχίζουμε την πορεία μας προς την καθημερινή εξασφάλιση της τροφής μας ; Γιατί κατά βάση αυτό κάνουμε, άσχετα αν το έχουμε διανθίσει με κουλτούρα, πολιτισμό, τεχνολογία, καριέρα, κουστούμια, μεταξωτά σεντόνια και στρινγκ – κορδόνι.

Στην τοπική κοινωνία της Κορινθίας, όμως, τον τελευταίο καιρό συμβαίνουν πολλά. Καθημερινά και γενικευμένα γίνονται κλοπές από τη μια άκρη της, ως την άλλη. Ένα κανονικό πλιάτσικο διαδραματίζεται κάθε μέρα στην κορινθιακή ύπαιθρο. Κάπως έτσι ξεκίνησε η ιστορία και πέρασε στα «ψιλά» καθώς θεωρήθηκε ήσσονος σημασίας το να χάσει ένας αγρότης σε μια νύχτα όλο τον εξοπλισμό με τον οποίο βγάζει το ψωμί του. Στα «ψιλά» πέρασε και το ότι ένα πρωί η πρωτεύουσα ξύπνησε και είχαν κλαπεί όλα, μα όλα, τα μαντεμένια καπάκια των υπονόμων, από τους δρόμους της πόλης.

Στα «ψιλά» πέρασε το γεγονός ότι ένα βράδυ, για δύο ολόκληρες ώρες, στο κέντρο της πόλης, στην Αποστόλου Παύλου, τον κεντρικό της δρόμο, ένα φορτηγό στάθμευσε έξω από την βιτρίνα ενός εμπορικού καταστήματος και ανενόχλητο φόρτωσε όλο το εμπόρευμα και έφυγε. Κανείς δε δίνει σημασία για το ότι σε πολλές γειτονιές των πόλεων και των χωριών της Κορινθίας, δεν υπάρχει φωτισμός και καθημερινά διακινείται το οτιδήποτε μπορεί να φανταστεί κανείς. Ούτε για το ότι επικρατεί ένας φόβος τον οποίο κανείς δεν ομολογεί. Αυτό είναι ακραιφνώς ένα είδος κοινωνικής τρομοκρατίας.

Σταδιακά λοιπόν, υπό την πλήρη ανοχή της ίδιας της τοπικής κοινωνίας, φτάσαμε να συζητάμε τα πρωινά για ληστείες, για όπλα, για συμμορίες που μπαίνουν στα σπίτια, χτυπούν, πυροβολούν, κλέβουν και τρομοκρατούν. Και σιγά σιγά η εικόνα αρχίζει να ομοιάζει όλο και περισσότερο με εκείνη των δελτίων των 8. Και κάπου εκεί αρχίζει το σοκ για το οποίο σας μίλησα παραπάνω. Το σοκ που προκαλεί την επαναφορά μνήμης καθώς ο ανθρώπινος εγκέφαλος διατηρεί κάτι που δεν έχουν οι υπολογιστές. Έχει αυτό που αποκαλούμε υποσυνείδητο και αποθηκεύει εκεί δεδομένα που ο ίδιος θεωρεί σημαντικά ακόμα και αν εμείς έχουμε πάρει διαφορετική απόφαση.

Έπρεπε να δούμε έναν νεκρό, σφαγιασμένο στο κέντρο της Αθήνας από τρεις αλλοδαπούς, που προσπαθούσαν να του κλέψουν ένα τσαντάκι για να θυμηθούμε όσα έχουν συμβεί και στις δικές μας γειτονιές. Και πάλι δεν θα γινόταν αυτό αν δεν υπήρχε πίσω από αυτή την είδηση η τραγική ιστορία της γέννησης ενός παιδιού, που έφερε την έντονη φόρτιση και μας έβαλε στη διαδικασία.

Η τοπική κοινωνία της Κορινθίας πρέπει να ξυπνήσει από τη νιρβάνα της πριν να είναι πολύ αργά. Στην Κόρινθο, στις άλλες πόλεις, στις γειτονιές, δεν γίνονται τη νύχτα περιπολίες. Δεν θα βρεις αστυνομικό στη γειτονιά, θα τον βρεις στην είσοδο της πόλης να κάνει αλκοτέστ και να «γράφει» μηχανάκια, ή στην εθνική οδό να στοχεύει με το ραντάρ σαν τον Terminator.

Οι τοπικές διοικητικές αρχές πρέπει να κόψουν το καλαμπούρι και την υψηλή πολιτική. Τα δραματικά γεγονότα δεν είναι μακριά μας. Είναι μέσα και στην κοινωνία μας, αποτελούν μέρος και της δικής μας πραγματικότητας. Και τα αφήνουν να θεριεύουν κάθε μέρα. Η δική μου υπομονή έχει εξαντληθεί.