Με ανοιχτά χαρτιά

Αλέξης Παπαχελάς
Δημοσιογράφος
Άρθρο του στην εφημερίδα "Καθημερινή" - 9/5/2012

Η ελληνική κοινωνία δεν θα βρει την ισορροπία της αν δεν δοκιμάσει στην πράξη τον... άλλο δρόμο. Καλώς ή κακώς, επείσθη τα τελευταία δύο χρόνια πως μπήκαμε στο Μνημόνιο επειδή κάποιοι «προδότες» ήθελαν να φέρουν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στην Ευρώπη και πως η χώρα έχει πέσει θύμα διεθνούς συνωμοσίας. Επείσθη ακόμη ότι αποκλείεται να μας πετάξουν έξω από το ευρώ και ότι αν πιέσουμε λίγο, θα μας σβήσουν όλο το χρέος και θα μας δώσουν χρήματα με τη μορφή αναπτυξιακού πακέτου. Δυστυχώς, στη διαμόρφωση αυτού του κλίματος συνέβαλε πολύ ο κ. Αντώνης Σαμαράς, ο οποίος δεν έμεινε στην πολύ σωστή κριτική του μείγματος πολιτικής, αλλά καλλιέργησε μέσω social media και άλλων μέσων τη φιλολογία περί δωσιλόγων δαιμονοποιώντας κάθε τι «μνημονιακό». Το πλήρωσε ακριβά βεβαίως ο ίδιος, γιατί έτσι εξέθρεψε τον κ. Καμμένο και έχασε ένα μεγάλο κομμάτι της σοβαρής αστικής τάξης. Ο ίδιος έπραξε υπεύθυνα όταν στήριξε την κυβέρνηση Παπαδήμου, αλλά ανακάλυψε στην πράξη μέχρι πού μπορεί να επαναδιαπραγματευθεί οιοσδήποτε Ελληνας ηγέτης. Στις κάλπες, όμως, τιμωρήθηκε και εκείνος για την πλάνη που είχε αρχικώς δημιουργήσει.

Τώρα, λοιπόν, έρχεται η σειρά του κ. Τσίπρα. Θα ήταν καλό να πάρει την εντολή και να πάει να διαπραγματευθεί με τους δανειστές της χώρας. Οσοι γνωρίζουν την Ευρώπη καλά, πιστεύουν ότι αν προχωρήσει σε «επιλεκτική διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του χρέους», η χώρα θα βρεθεί σίγουρα εκτός Ευρωζώνης, ενδεχομένως και εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης. Δεν είναι κιτρινισμός ούτε κινδυνολογία αυτό το σενάριο. Σκεφθείτε την αντίδραση των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων όταν θα τους ανακοινώσει η Αθήνα ότι διαγράφει το μεγαλύτερο μέρος των χρεών της προς αυτές. Και επειδή η χώρα δεν μπορεί να δανεισθεί, ο κ. Τσίπρας και η κυβέρνησή του θα πρέπει από κάπου να βρουν πόρους για να χρηματοδοτήσουν το έλλειμμα της χώρας, να πληρώνουν δηλαδή μισθούς και συντάξεις. Ας αφήσουμε κατά μέρος το τι θα έχει συμβεί έως τότε στις καταθέσεις στις τράπεζες ή πώς θα πληρωθούν τα κρίσιμα εισαγόμενα είδη πρώτης ανάγκης.

Υπάρχει βεβαίως το σενάριο που θέλει τον κ. Τσίπρα σε ρόλο νέου Ανδρέα. Θα μπορούσε πράγματι, λοιπόν, να απειλήσει για όλα αυτά ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ και στο τέλος να πετύχει μια καλύτερη συμφωνία με μεγαλύτερο χρόνο προσαρμογής κ.λπ. Να πετύχει αυτά που θεωρούνται αυτονόητα εκτός Ελλάδος ως «δώρα» σε όποια φιλοευρωπαϊκή κυβέρνηση συνεργασίας προκύψει, δηλαδή περαιτέρω κούρεμα του επισήμου χρέους και την επιμήκυνση της δημοσιονομικής προσαρμογής.

Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι δεν θα ηρεμήσουμε αν δεν δοκιμάσουμε τον δρόμο του κ. Τσίπρα. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι πως η δοκιμή υποκρύπτει τεράστιους κινδύνους για τη χώρα, οι οποίοι μπορεί να μην είναι αναστρέψιμοι. Γι’ αυτό πρέπει να μιλάμε πλέον με όσο πιο ανοιχτά χαρτιά γίνεται, ώστε κανείς να μη μπορεί να ισχυρισθεί ότι «δεν ήξερα, δεν άκουσα».