Ελλειψη σχεδιασμού

Αλέξης Παπαχελάς
Δημοσιογράφος
Άρθρο του στην εφημερίδα "Καθημερινή" - 15/11/2009

Ένα εκ των εξής δύο πραγμάτων θα πρέπει να συμβεί κάποια στιγμή: ή τα κόμματα εξουσίας να προετοιμάζονται επαρκώς πριν κερδίσουν τις εκλογές για το πώς θα κυβερνήσουν ή να επιμηκυνθεί σημαντικά η περίοδος ανάμεσα στην ημέρα των εκλογών και της ορκωμοσίας της νέας κυβέρνησης. Το 2004 η Ν.Δ. ήλθε εμφανώς απροετοίμαστη στην εξουσία. Εκτός από 2-3 καλές τοποθετήσεις σε καίριες ΔΕΚΟ, που είχαν συζητηθεί εκ των προτέρων, δεν υπήρχαν σοβαρά σχέδια για τίποτα και ελάχιστα αξιόλογα βιογραφικά στα συρτάρια των συνεργατών του Κώστα Καραμανλή. Τώρα πάλι είναι προφανές πως η κυβέρνηση Παπανδρέου εμφανίζει σημαντικές δυσλειτουργίες είτε επειδή κάποιοι δεν προετοιμάσθηκαν επαρκώς είτε πάλι επειδή το μόνο που είχαν στο μυαλό τους ήταν η επικοινωνία.

Ας πάρουμε το παράδειγμα της αναδιοργάνωσης των υπουργείων. Είναι εμφανές πως κάποιος παρέδωσε στον κ. Χάρη Παμπούκη ένα χαρτί με τα νέα υπουργεία και του ζήτησε να το κάνει πράξη. Ουδείς είχε μελετήσει τα σχετικά ΦΕΚ για να καταλάβει ποιες είναι οι αρμοδιότητες των υπουργείων, ουδείς μίλησε με κάποιον ειδικό για τη ναυτιλία, προκειμένου να αντιληφθεί πόσο περίπλοκο είναι το κουβάρι της ελληνικής γραφειοκρατίας. Αποτέλεσμα; Μειώθηκε μεν ο αριθμός των υπουργείων, υπάρχει όμως σοβαρότατος προβληματισμός για μια σειρά από μπλεξίματα και επικαλύψεις αρμοδιοτήτων. Το λογικό θα ήταν κάποιοι να είχαν κάνει τη δουλειά τους προεκλογικά. Να είχαν δηλαδή κλειδωθεί σε ένα δωμάτιο και να προετοίμαζαν συστηματικά και αθόρυβα το νέο κυβερνητικό σχήμα. Δυστυχώς, προείχε ο επικοινωνιακός αντίκτυπος και όχι η ουσία, όπως συνήθως.

Το ίδιο συνέβη και με τους γενικούς γραμματείς. Είναι αντιληπτό πως ο πρωθυπουργός επιμένει στην ανοικτή διαδικασία εξεύρεσής τους, έστω και με σημαντικά προβλήματα. Το ζήτημα είναι πως οι ηπιότεροι των υπουργών βρέθηκαν με γ.γ. που ούτε τους έχουν επιλέξει ούτε και τους γνωρίζουν, ενώ τα υπουργεία έμειναν ακέφαλα για το κρίσιμο πρώτο διάστημα. Υπουργεία χωρίς γ.γ., και μάλιστα της εμπιστοσύνης του υπουργού, είναι οργανισμοί χωρίς σπονδυλική στήλη διοίκησης.

Προχειρότητα και επιπολαιότητα παρατηρήθηκε όμως σε όλο το πακέτο των περίφημων συμβολικών κινήσεων, όπως π.χ. στις διακηρύξεις για τα υβριδικά αυτοκίνητα όπου κανείς δεν έδωσε σημασία στην ανάγκη θωράκισης των αυτοκινήτων κορυφαίων στελεχών (και βεβαίως του πρωθυπουργού) ή στο αν όντως υπάρχουν μοντέλα που εκπληρούν τις σχετικές προϋποθέσεις.

Θα μου πείτε πόσο σημαντικά είναι όλα αυτά; Από μια πρώτη ανάγνωση είναι μικρά και ανεκδοτολογικά. Δείχνουν όμως πως η νέα κυβέρνηση ανέλαβε σε μια πολύ δύσκολη στιγμή χωρίς να έχει έτοιμα σχέδια για κρίσιμους τομείς. Ο κ. Παπανδρέου και οι συνεργάτες του καταλαβαίνουν τώρα ότι όταν κυβερνάς μοιάζεις με τον άνθρωπο που κάνει διάδρομο πάνω σε ένα μηχάνημα που συνέχεια ανεβάζει ταχύτητα και κλίση χωρίς κανένα διάλειμμα, καμία στάση.

Ελπίδα όλων μας είναι πως η νέα κυβέρνηση θα βρει τους ρυθμούς, τη δομή και τη συνοχή της πριν τελειώσει η περίοδος χάριτος που όλοι φοβούνται ότι θα έχει μικρή διάρκεια. Μέχρι τότε η έλλειψη σχεδιασμού -πέραν της επικοινωνίας- όσων στελέχωναν το επιτελείο Παπανδρέου προεκλογικά, καθίσταται εμφανής και έχει κόστος για τη νέα διακυβέρνηση. Αλλο επικοινωνία και άλλο διαχείριση των υποθέσεων του κράτους!