Έσκασε μύτη ο «λαγός» ;

Korinthius Maximus
Περιοδικό MyPress - Τεύχος 20 - Ιούνιος 2010


Ξεκινώντας να γράφω για το τεύχος που κρατάτε στα χέρια σας, είχα σκεφτεί να κάνω μια απέλπιδα προσπάθεια ώστε να ξεφύγω από τη θεματολογία που έχω ακολουθήσει τελευταία στο «MyPress». Πρέπει να ομολογήσω ότι προσπάθησα πολύ, δυστυχώς όμως, κάνοντας μια βόλτα στο internet, έπεσα πάνω σε μια «διαβολική» ακολουθία ειδήσεων που με έκανε να αναθεωρήσω την αρχική μου σκέψη. Και αυτό γιατί φαίνεται ότι, παρότι αρκετά έντυπα άρχισαν σιγά σιγά να συνειδητοποιούν (πολύ αργά σε σχέση με το «MyPress») τη σταθερή εμφάνιση ενός επιχειρηματικού πόλου που προσπαθεί να αναδείξει εαυτόν σε σωτήρα της χώρας, δεν θέτουν το όλο σκηνικό στην πραγματική του διάσταση, αν και φρονώ ότι γνωρίζουν άριστα και τις προθέσεις και τις μηχανορραφίες του.

Εντοπίζω λοιπόν μια γενικευμένη οκνηρία και ατολμία σε σχέση με αυτό το φαινόμενο, που έχω την αίσθηση ότι περιτριγυρίζει τα θεμέλια της δημοκρατίας μας (αυτής της «κακής», αλλά δημοκρατίας) με απώτερο στόχο και σκοπό του το να πέσει μια πανικοβλημένη κοινωνία στα δόντια του ολοκληρωτισμού του, όχι μόνο με τη θέλησή της, αλλά και εν μέσω αλαλαγμών και αποθέωσης. Ο κόσμος σαστισμένος από τις συνεχείς εξαγγελίες και άλλων μέτρων, και άλλων μειώσεων μισθών, και άλλων περικοπών, παρακολουθεί σαν ανήμπορος τη σταδιακή εμφάνιση μιας λογικής που λέει ότι πρέπει να κυβερνήσουν οι επιχειρηματίες τη χώρα για να σωθούμε.

Κάπου εκεί, ήρθαν και οι δηλώσεις της προέδρου της Αργεντινής, Κριστίνια Φερνάντες ντε Κίρχνερ, που ούτε λίγο, ούτε πολύ μας μετέφερε τη συμπάθειά της για τα άγρια μέτρα λιτότητας που βρίσκονται ακόμα μπροστά μας. Η Αργεντινή έχει περάσει από τη «στενωπό» του ΔΝΤ και η Πρόεδρος γνωρίζει ότι τα ανηλεή μέτρα θα φέρουν κοινωνικές αναταραχές και εκρήξεις με απροσδιόριστη έκβαση.

Στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή τα μέτρα που εφαρμόζονται χτυπούν δυσανάλογα και βάναυσα τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής κοινωνίας που είναι οι μικρομεσαίες τάξεις της, με τις διακριτές ιδιομορφίες τους. Η αίσθηση που υπάρχει διάχυτη είναι ότι όλο το μάρμαρο το πληρώνουν αυτές οι τάξεις και μάλλον έτσι είναι, αφού από πουθενά δεν ακούγεται κάποιο «γενναίο» μέτρο εις βάρος των διαχρονικά ευνοημένων ανώτερων τάξεων που συγκεντρώνουν και το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του εθνικού πλούτου.

Οι μικρομεσαίοι βλέπουν την κυβέρνηση να εκλιπαρεί ουσιαστικά, και να πληρώνει επί της ουσίας, προκειμένου να επαναπατριστούν τεράστια ποσά μεγαλοκαταθέσεων που οι κυβερνώντες κάνουν πως δεν κατάλαβαν για πότε τους «ξέφυγαν» στο εξωτερικό. Την ίδια ώρα, στις δικές τους τσέπες εξελίσσεται ένας άνευ προηγουμένου, κατά συρροή, βιασμός που δεν έχει σταματημό. Και βέβαια εννοείται ότι κανείς δεν τους ρωτά, κανείς δεν αναλογίζεται αν «βγαίνουν» μετά τη συνεχή ελεύθερη πτώση του εισοδήματός τους.

Αν συνεχιστεί αυτή η τακτική – κάτι που προεξόφλησε η πρόεδρος της Αργεντινής – είναι σίγουρο ότι η αντίδραση θα είναι αναπόφευκτη. Και θα είναι βίαιη και ανεξέλεγκτη. Ως εκ τούτου, ανεξέλεγκτες και απροσδιόριστες θα είναι και οι συνέπειες τόσο σε κοινωνικό, όσο και σε πολιτικό επίπεδο.

Από το σημείο αυτό, μέχρι να φτάσουμε στην απόλυτη αμφισβήτηση ολόκληρου του δημοκρατικού οικοδομήματος, με ταυτόχρονη ανάδειξη ενός ομίλου επιχειρηματιών ως την πιο ενδεδειγμένη και αποτελεσματική λύση, υπάρχει τεράστια διαφορά. Υπάρχουν ενδιάμεσοι σταθμοί κομβικών γεγονότων – που πρέπει να συντελεστούν – και μια ολόκληρη αλλαγή φιλοσοφίας, κουλτούρας. Πρέπει επίσης στο ενδιάμεσο ο Έλληνας να έχει απολέσει κάθε ρανίδα φιλελεύθερης οπτικής απέναντι στα πράγματα.

Και εξηγούμαι. Ακόμα και αν δεχθεί κάποιος ότι οι επιχειρηματίες θα σώσουν τη χώρα διοικώντας τη, οπωσδήποτε δεν θα τη διοικήσουν με τον τρόπο που προβλέπει η οποιαδήποτε δημοκρατική διαδικασία. Άλλωστε, τέτοιες διαδικασίες δεν υπάρχουν μέσα στις επιχειρήσεις. Ανέκαθεν μέσα στις επιχειρήσεις υπάρχει η λογική του «αφεντικού» και του υπαλλήλου με την ενδιάμεση παρουσία του προϊσταμένου που αποτελεί το εκτελεστικό όργανο του «αφεντικού». Υπάρχει κανείς που να το αρνείται αυτό ;

Από την άλλη πλευρά – και εδώ αρχίζουμε να έχουμε θέμα – υπάρχει η καταιγιστική και πολλές φορές κατευθυνόμενη (από διάφορους παράγοντες) εξέλιξη των πραγμάτων. Αυτό που αποκάλεσα παραπάνω «σταθμούς». Έχει ξανασυμβεί στην ιστορία μας, τα γεγονότα να παίρνουν ξαφνικά μια περίεργη τροπή και με γρήγορους ρυθμούς να εκβιάζουν καταστάσεις που ή δεν θα είχαν συμβεί ή θα συνέβαιναν πολύ πολύ αργότερα. Μια τέτοια διαδοχή γεγονότων είναι αυτή που παρατηρήθηκε το Μάιο με δηλώσεις του προέδρου του ΣΕΒ, Δημήτρη Δασκαλόπουλου.

Μέσα σε δύο εβδομάδες, απανωτές δηλώσεις του, που ουσιαστικά ήταν άκομψες και μη κεκαλυμμένες επιθέσεις προς το πολιτικό σύστημα, επιχείρησαν να δυναμιτίσουν το κλίμα. Αφού μίλησε για «χρεοκοπία» των κομμάτων, εμφάνισε τους επιχειρηματίες ως ελπίδα του τόπου σε ένα τελείως διαφορετικό επίπεδο από αυτό της οικονομικής ανάπτυξης. Ουσιαστικά, προάλειψε το έδαφος για μια κυβερνητική κίνηση επιχειρηματιών και φυσικά παρέλειψε σε ολόκληρη την αποστροφή του λόγου του να αναφέρει, έστω και από «ευγένεια», κάποιο ψήγμα μιας εκλογικής διαδικασίας.

Έσκασε μύτη ο «λαγός» λοιπόν. Αυτό που εδώ και καιρό ψιθυριζόταν και καλλιεργείτο στο υποσυνείδητο του λαού, ήρθε να βρει έναν εκφραστή που προφανώς ήταν διατεθειμένος να καεί, να «θυσιαστεί» για χάρη όλων εκείνων που ευθυγραμμίζονται μαζί του και αποτελούν τους ομοϊδεάτες του. Ίσως έχει ήδη εξασφαλίσει μέσω κάποιας συμφωνίας μια καλή θέση προϊσταμένου με τα χαρακτηριστικά που περιέγραψα παραπάνω.

Θεμελιώδες λάθος του «λαγού» ήταν το σύνηθες λάθος των επιχειρηματιών γενικά. Η βιασύνη. Ελάχιστοι είναι οι επιχειρηματίες – ειδικά στην Ελλάδα – που ξέρουν να περιμένουν την κατάλληλη στιγμή. Είναι τέτοια η ασυδοσία που τους έχει προσφερθεί αφενός από την πολιτεία και τους νόμους, και αφετέρου από την ισοπεδωτική οικονομική δύναμη που διαθέτουν, που τελικά οδηγεί σε ανυπομονησία. Έπρεπε να περιμένουν λίγο ακόμα, αλλά τί νόημα θα είχε η τακτική του λαγού ;

Και κάπου εδώ φτάνουμε σε ένα άλλο παρακλάδι της αλληλουχίας γεγονότων για την οποία μίλαγα παραπάνω. Πριν λίγες ημέρες ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ, κομματικά και στελεχιακά φίλα προσκείμενος στην κυβέρνηση, έσπευσε να αποκλείσει την παρουσία του σε διάλογο για τα εργασιακά κάτω από τις τρέχουσες συνθήκες. Ουσιαστικά, μη παρουσία σημαίνει ευθεία παράδοση των εργαζομένων σε συνθήκες χωρίς κανόνες και χωρίς δίχτυ ασφαλείας για το οτιδήποτε. Κάποιοι λένε ότι είναι γενναίος και αντιστέκεται, προσωπικά πιστεύω ότι είναι συνένοχος και επισπεύδει το απευκταίο σενάριο της κυβέρνησης των επιχειρηματιών.

Είναι σίγουρο ότι αν δημιουργηθεί μια ανεξέλεγκτη κατάσταση στα εργασιακά, θα επιταχυνθούν οι όποιες πιθανές ολικές αποσταθεροποιήσεις κυρίως σε ότι αφορά στο πολιτικό σκηνικό και εν τέλει σύστημα.

Και τότε ο «λαγός» θα βγάλει το λαγουδίσιο ρούχο του με τη φουντωτή ουρίτσα και θα δείξει το πραγματικό του ποιόν. Το ποιόν ενός ολοκληρωτισμού που θα έρθει και πάλι να βάλει στο γύψο τη χώρα για το … καλό της.

Τα λέμε στο επόμενο τεύχος.