Παρασκευή 27 Απριλίου 2012

Τα «Αν» που χάθηκαν






Αλέξης Παπαχελάς
Δημοσιογράφος
Άρθρο του στην εφημερίδα "Καθημερινή" - 27/4/2012

Η Ιστορία αφήνει πάντοτε πολλά και μεγάλα αναπάντητα «Αν». Χρειάζεται συνήθως πολύς χρόνος για να βρουν ψύχραιμες και αντικειμενικές απαντήσεις. Συνεχίζουν όμως να στροβιλίζονται στο μυαλό μας καθώς πλησιάζουμε το μεγάλο σταυροδρόμι της 6ης Μαΐου. Εχουμε απ’ όλα στη σύγχρονη Ιστορία μας: μοναδικές στιγμές αυτοκαταστροφής, απίστευτα επεισόδια αναγέννησης του έθνους μέσα από τις στάχτες, βίαιες περιόδους εμφύλιας σύρραξης εις βάρος των εθνικών μας συμφερόντων.

Πολλές φορές σκέφτομαι τα μεγάλα «Αν» των τελευταίων ετών. Σκέφτομαι, για παράδειγμα, τι θα είχε συμβει αν τον Μάρτιο του 2009 ο κ. Παπανδρέου και άλλοι πολιτικοί ηγέτες συμφωνούσαν με το κάλεσμα ενότητας του Κ. Καραμανλή προκειμένου να αποφευχθεί ο δημοσιονομικός εκτροχιασμός. ΄Η πάλι, πώς θα βλέπαμε σήμερα τα πραγματα αν ο κ. Καραμανλής είχε εφαρμόσει τα μέτρα που εξήγγειλε στη ΔΕΘ μήνες πριν.

Σκέφτομαι ακόμη πόσο διαφορετική θα ήταν η πορεία των πραγμάτων αν ο κ. Παπανδρέου δεν έπεφτε στην παγίδα του «λεφτά υπάρχουν», αν ξυπνούσε από τον λήθαργο της κατσελιανής προσέγγισης της οικονομίας εγκαίρως και αν λειτουργούσε σαν κανονικός πρωθυπουργός και όχι σαν χαοτικός πρίγκιπας. Σκέφτομαι, τέλος, πόσο θα είχε βοηθήσει τη χώρα ο κ. Σαμαράς αν έκανε όλη τη σωστή κριτική του πρώτου Μνημονίου χωρίς να τροφοδοτήσει το κτήνος του αντιμνημονιακού λαϊκισμού, που σήμερα του στερεί την αυτοδυναμία γιατί έχει στείλει τους νοικοκυραίους στα άκρα. Και, τέλος, σκέφτομαι πόσο λάθος ήταν η εμμονή διαφόρων στις εκλογές, όταν ήξεραν καλά ότι το νερό έπρεπε να μπει στο αυλάκι και μετά να μπούμε στην περιπέτεια των εκλογών.

Αυτά ανήκουν στην Ιστορία. Αν σκεφθούμε όμως τι θα είχε γίνει αν είχαμε πάρει άλλο δρόμο σε κρίσιμες στιγμές, τα συμπεράσματα είναι απολύτως διδακτικά:

- Η εθνική συνεννόηση και η συναίνεση βοηθούν πάντοτε. Αν ο κ. Παπανδρέου συμφωνούσε με τον κ. Καραμανλή το 2009, άλλη θα ήταν η εξέλιξη της χώρας.

- Ποτέ, μα ποτέ, στην πολιτική δεν βοηθάει να αναβάλλεις τις δύσκολες και επώδυνες αποφάσεις για μετά. Δεν υπάρχει «μετά» στον πολιτικό χρόνο και στο καμίνι της πολιτικής! Αν ο κ. Παπανδρέου έπαιρνε γρήγορα μέτρα και έκοβε νωρίς από το σπάταλο κράτος αντί να εξοντώνει τον ιδιωτικό τομέα, αλλού θα ήμασταν σήμερα.

- Το μεγαλύτερο λάθος που μπορεί να κάνει ένας Ελληνας πολιτικός σήμερα είναι να μη «διαβάσει» καλά τις αγορές και τις προθέσεις των εταίρων μας. Το έκανε αυτό το σφάλμα ο κ. Παπανδρέου και το διέπραξε επίσης με οδυνηρά αποτελέσματα ο κ. Βενιζέλος με την τρόικα. Νέο τέτοιο επεισόδιο θα είναι απλώς ολέθριο.

- Ποτέ, μα ποτέ, δεν έχει νόημα στην πολιτική να μπεις σε μια γωνία από την οποία δεν έχεις σκεφθεί πώς θα βγεις, να ανέβεις σε ένα «δέντρο» χωρίς να έχεις προβλέψει πώς θα κατέβεις. Αυτό ισχύει στην περίπτωση του κ. Σαμαρά, όταν επέλεξε τον αντιμνημονιακό ανένδοτο ή όταν κόλλησε στην ανάγκη άμεσης διεξαγωγής εκλογών.

Ο κ. Σαμαράς σήμερα δεν είναι πάντως ο ίδιος με τον Σαμαρά του 2010· είναι προφανές ότι η πραγματικότητα και η πίεση τον έχουν ωριμάσει. Ο αρχηγός της Ν. Δ. έδειξε ότι εντέλει παίρνει τις αποφάσεις που επιβάλλουν οι συνθήκες, έστω και αν οι πρότεροι χειρισμοί κάνουν τη μεταστροφή πολύ πολύ δύσκολη. Ο κ. Βενιζέλος δείχνει και εκείνος να έχει αλλάξει μετά την εμπειρία της διαπραγμάτευσης με την τρόικα, σε σημείο που η υπερβολική ταπεινοφροσύνη που προβάλλει να εκπλήσσει...

Βρισκόμαστε σε μια συγκυρία που τα περιθώρια για ένα μεγάλο στραβοπάτημα είναι εξαιρετικά περιορισμένα. Εθνική συνεννόηση, όχι ακρότητες και υπερβολικές δεσμεύσεις, καλή μελέτη των διαθέσεων των ισχυρών εταίρων ή αντιπάλων μας πριν από οιαδήποτε κίνηση, γρήγορες, αποφασιστικές κινήσεις, συνιστούν έναν καλό μπούσουλα για να προλάβουμε το ατύχημα, την καταστροφή. Πιστεύω ότι οι βασικοί μας πολιτικοί ηγέτες με αυτόν τον μπούσουλα θα πορευθούν, εφόσον, βεβαίως, δεν αποφασίσουμε εμείς όλοι να βάλουμε τη χώρα σε μια άλλη πορεία, σε επικίνδυνα, αχαρτογράφητα νερά.


Δεν υπάρχουν σχόλια: