Γιατί πρέπει να μας ενδιαφέρουν οι ευρωεκλογές

Jean-Marie Colombani
Δημοσιογράφος
Άρθρο του στην εφημερίδα "Το Βήμα" - 10/5/2009



Oι ευρωεκλογές πλησιάζουν με γοργά βήματα, αλλά δεν φαίνεται να παθιάζουν πολύ κόσμο. Είναι κι αυτό ένα από τα πολλά παράδοξα που βιώνουμε στην Ευρώπη μας. Η κοινή γνώμη ωστόσο κάνει ένα διπλό σφάλμα με το να μην ενδιαφέρεται.

Σε ένα πρώτο επίπεδο γιατί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο μόνος ευρωπαϊκός θεσμός που εκλέγεται με άμεση και καθολική ψήφο, λαμβάνει αποφάσεις για μια πληθώρα ζητημάτων πολύ πιο κοντινών σε αυτά που απασχολούν τους ανθρώπους από όσο παραδέχονται οι κυβερνήσεις. Ακόμη κι αν οι συζητήσεις λίγο μοιάζουν με αυτές που ξεσηκώνουν τα εθνικά κοινοβούλια, οι εργασίες μέσα στις επιτροπές κι έπειτα οι ψηφοφορίες στις ολομελειακές συνεδριάσεις ακουμπούν ζητήματα που αφορούν άμεσα την καθημερινή μας ζωή. Δεν το πιστεύετε;

Δύο παραδείγματα: στο ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο οφείλουμε την οδηγία Ριτς, που επιτρέπει τον έλεγχο των χημικών ουσιών που βρίσκονται σχεδόν σε κάθε τι που καταναλώνουμε. Οπως επίσης και τον κανονισμό που προστατεύει την εφαρμογή του κοινωνικού δικαίου της χώρας υποδοχής στις υπηρεσίες, με αυτές τις τελευταίες να έχουν απελευθερωθεί. Οσο για αυτούς που χρεώνουν στην Ένωση ότι δεν είναι όσο πρέπει «κοινωνική»- και σπανίως είμαστε αρκετά κοινωνικοί σε περιόδους κρίσης-, ας τους θυμίσουμε ότι ήταν το ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αυτό που σταμάτησε τη δυσμενή για τους εργαζομένους αναθεώρηση της οδηγίας για τον χρόνο εργασίας.

Σε ένα δεύτερο επίπεδο, οι εκλογές αυτές αξίζουν κάτι καλύτερο από την αδιαφορία με την οποία αντιμετωπίζονται, γιατί βγαίνουμε πλέον από το ισχύον σήμερα σύστημα για να εφαρμοστεί επιτέλους η Συνθήκη της Λισαβόνας! Αυτή δίνει επιπλέον εξουσίες στο ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δημιουργώντας μια ισορροπία που οφείλει να οδηγήσει σε ένα είδος από κοινού νομοθεσίας με το Συμβούλιο των Υπουργών. Όχι αμέσως βέβαια, πρέπει να κάνουμε λίγο υπομονή ακόμα. Αλλά ένα μεγάλο βήμα έγινε με τη μεγάλη πλειοψηφία με την οποία ενέκρινε τη Συνθήκη της Λισαβόνας το Κοινοβούλιο της Τσεχίας, ανοίγοντας τον δρόμο για την επικύρωσή της από μια από τις τελευταίες «πεισματάρες» χώρες που την αρνούνταν. Ασφαλώς ο εθνικιστής Βάκλαβ Κλάους, πρόεδρος της Τσεχίας και εχθρικός προς την Ευρώπη, έχει τη δύναμη να καθυστερήσει λίγο ακόμη την επικύρωση. Το ίδιο και ο πολωνός πρόεδρος Κατσίνσκι, που επίσης βρίσκεται σε αντίθεση με το Κοινοβούλιό του. Αλλά δεν μπορούν πλέον, ούτε ο ένας ούτε ο άλλος, να κάνουν άλλο την Ευρώπη να περιμένει.

Πιθανότατα ελπίζουν οι Ιρλανδοί να ψηφίσουν και πάλι «Οχι» στο δημοψήφισμα του Ιουνίου. Ξέρουμε όμως ότι η Ιρλανδία, που από όλες τις χώρες μας είναι αυτή που χτυπήθηκε περισσότερο από την κρίση, στηρίζει πλέον τις ελπίδες της στη συμμετοχή στην Ενωση. Αυτή αποτελεί τη σανίδα σωτηρίας για μια χώρα που βγήκε από τη μακραίωνη φτώχεια της χάρη στην Ευρώπη και γνωρίζει ότι ο δεσμός με την Ευρώπη εξασφαλίζει ένα ασφαλές πέρασμα στην κρίση.

Είναι επομένως πολύ πιθανόν οι Ιρλανδοί να αλλάξουν την αρχική ψήφο τους. Σε μια τέτοια περίπτωση δεν θα απομένουν παρά οι υπογραφές των προέδρων της Τσεχίας και της Πολωνίας. Και δεν βλέπουμε πραγματικά πώς αυτοί θα συνεχίσουν να παίζουν για πολύ καιρό ακόμη με το μέλλον των συμπολιτών τους κι ακόμη περισσότερο με όλους εμάς που είμαστε 400 εκατομμύρια. Το 2010 λοιπόν θα υποχρεώσει τις κυβερνήσεις να υπολογίζουν περισσότερο και το ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ανεξάρτητα από τις άλλες μεταρρυθμίσεις.

Ανάμεσα σε αυτές τις μεταρρυθμίσεις, πέραν από τον τερματισμό της πολύ συχνά καταστρεπτικής κυκλικής προεδρίας (όπως ήταν και η τελευταία του Τοπολάνεκ) και της τοποθέτησης ενός προέδρου ικανού να παίρνει τις απαραίτητες πρωτοβουλίες κατά τη διάρκεια των δυόμισι ετών της θητείας του, ξεχωρίζει και η εγκατάλειψη της αρχής της ομοφωνίας σε σαράντα διαφορετικά πεδία. Οπωσδήποτε αυτή η επέκταση των δυνατοτήτων για την πλειοψηφία δεν αφορά ούτε τη διπλωματία ούτε τη φορολογία. Συνιστά όμως ένα γεγονός, μια πρόοδο. Και αυτό σε έναν κόσμο σε κρίση, στο πλαίσιο του οποίου αμφισβητούνται και μεταλλάσσονται όλες οι ισορροπίες, σε έναν κόσμο στον οποίον δεν θα έχουμε δύναμη παρά μόνο αν αποδειχθούμε ικανοί να αναζωογονήσουμε την ευρωπαϊκή οικοδόμηση, αν κατορθώσουμε να τις δώσουμε ένα ευρύτερο οικονομικό και πολιτικό περιεχόμενο. Λοιπόν, ναι. Οι ευρωπαϊκές κάλπες αξίζουν να ασχοληθούμε πιο επισταμένα μαζί τους!