Ο λύκος κι αν εγέρασε ...

Αντώνης Καρακούσης
Αρθρογράφος
Άρθρο του στην εφημερίδα "Το Βήμα" - 30/4/2009



Η ηγεσία του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, ή καλύτερα της «Ευρωδεξιάς», βρίσκεται αυτές τις ημέρες της μεγάλης οικονομικής κρίσης στη Βαρσοβία, σε μια πρώτη προσπάθεια πολιτικής αναδίπλωσης και ιδεολογικής επανατοποθέτησης.

Η πολιτική πίεση, όπως και η ιδεολογική, είναι δεδομένη και η αγωνία εμφανής. Φάνηκε στον λόγο, στις δηλώσεις των ηγετών και αποτυπώθηκε στα πρώτα επίσημα κείμενα που είδαν το φως της δημοσιότητας. Η κρίση βρήκε την «Ευρωδεξιά» στην εξουσία, τα περισσότερα κεντροδεξιά κόμματα κυβερνούν, χειρίζονται την κρίση, εισπράττουν τη δυσαρέσκεια του πλήθους και βεβαίως χρεώνονται την ήττα του νεοφιλελευθερισμού. Οι περισσότεροι των ηγετών που από χθες συζητούν στη πολωνική πρωτεύουσα υπήρξαν κήρυκες του νεοφιλελεύθερου δόγματος, υπερασπιστές και εμπνευστές ρυθμίσεων και πολιτικών που βύθισαν την Ευρώπη και τον κόσμο στην ύφεση. Είναι μέλη της θλιβερής ελίτ που ευνόησε τις ακραίες πρακτικές των ακόρεστων χρηματοπιστωτικών αγορών. Προφανώς ξέρουν τι έχουν κάνει, νιώθουν την πίεση των κοινωνιών και επιχειρούν την αναδίπλωση. Αμυντική λοιπόν η «Ευρωδεξιά», ξορκίζει τώρα τον νεοφιλελευθερισμό, μεταβάλλει τη ρητορεία, προβάλλει την απροσδιόριστη ακόμη εκδοχή μιας«αξιόπιστης κοινωνικής οικονομίας της αγοράς», ομιλεί για συντονισμό της δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής, για καλύτερη επιτήρηση των αγορών, και ομνύει στην απασχόληση, υποσχόμενη νέες θέσεις εργασίας με επενδύσεις στην έρευνα, στις τεχνολογίες και στα διευρωπαϊκά δίκτυα.

O λύκος όμως κι αν εγέρασε... Παρά λοιπόν τις τακτικιστικού τύπου μετατοπίσεις, ο πυρήνας της σκέψης παραμένει σταθερός και αμετάβλητος. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος κ. Βίλφρεντ Μαρτένς κηρύσσοντας την έναρξη της συνόδου υπεραμύνθηκε της ελευθερίας των αγορών, υπερασπίστηκε την ανεμπόδιστη κίνηση προσώπων, αγαθών και κεφαλαίων, αρνήθηκε τις τάσεις προστατευτισμού και έκλεισε με το απόφθεγμα ότι«η ελεύθερη αγορά εγγυάται το πιο σημαντικό αγαθό, την ίδια την ελευθερία».

Για να το συμπληρώσει λίγο αργότερα ο πολωνός υπουργός Οικονομικών, που απεφάνθη ότι«ο καπιταλισμός είναι όντως σε κρίση, αλλά ο καπιταλισμός σε κρίση παραμένει αρκετά καλύτερος από τον σοσιαλισμό υπό κανονικές συνθήκες».

Ανεξαρτήτως τού πώς αντιμετωπίζει κανείς τα παραπάνω, είναι φανερό ότι η «Ευρωδεξιά», παρ΄ ότι κλονισμένη, δίνει και θα δώσει τη μάχη των ιδεών. Το ερώτημα είναι τι κάνουν οι άλλοι. Οι δυνάμεις της Σοσιαλδημοκρατίας και της Αριστεράς παραμένουν σε μεγάλο βαθμό αμήχανες.

Παρ΄ ότι η κρίση ενίσχυσε πολιτικά και ιδεολογικά τη θέση τους, δεν έχουν ακόμη δώσει απάντηση πειστική, ικανή να συνεγείρει και να κινητοποιήσει τα πλήθη. Ισως φταίει ο πολυκερματισμός των δυνάμεων και η απουσία ενός ισχυρού κέντρου παραγωγής πολιτικής και επεξεργασίας νέων ιδεών. Ίσως πάλι η απουσία μεγάλων διανοητών και ηγετών να παίζει τον ρόλο της. Όπως και να έχει, αν και σε τούτες τις συνθήκες οι δυνάμεις της Κεντροαριστεράς δεν αναδείξουν όραμα αναγεννητικό και κύκλο νικηφόρων ιδεών, η ζητούμενη αλλαγή δεν θα έλθει.