Από μία κλωστή ...

Αλέξης Παπαχελάς
Δημοσιογράφος
Άρθρο του στην εφημερίδα "Καθημερινή" - 14/11/2010

Ο πρωθυπουργός είχε πείσει πολλούς σοβαρούς ανθρώπους, εντός και εκτός Ελλάδος, πως πραγματικά δεν τον ενδιαφέρει το πολιτικό κόστος ή ακόμη και η επανεκλογή του. Οι ξένοι εταίροι μας θεωρούσαν πως έχουν έναν πεισματάρη συνομιλητή, ο οποίος, έστω και αν δεν ειδικεύεται ακριβώς στο μάνατζμεντ, επιμένει να εφαρμόσει όσα χρειάζονται για να βγει η χώρα από την κηδεμονία. Ορισμένοι, όχι πολλοί είναι η αλήθεια, υπουργοί του επίσης τον πίστεψαν και δούλευαν σκληρά, αγνοώντας το πολιτικό κόστος, για να λύσουν προβλήματα που κανείς δεν τολμούσε να αγγίξει εδώ και χρόνια. Ξαφνικά όμως, και χωρίς προηγούμενη συζήτηση ή προειδοποίηση, ο κ. Παπανδρέου άλλαξε γραμμή και αποφάσισε πως «το πολιτικό κόστος βεβαίως και μετράει», ανοίγοντας ταυτόχρονα θέμα εκλογών και νομιμοποίησης της πολιτικής του. Κανείς μέσα στο ΠΑΣΟΚ δεν είχε θέσει τέτοιο θέμα.

Οι ξένοι άρχισαν να αναρωτιούνται τι συνέβη, και να αμφισβητούν τις αντοχές του κ. Παπανδρέου. Οι υπουργοί που τον είχαν πάρει σοβαρά και που δουλεύουν, σταμάτησαν. Οι υπουργοί που δεν δουλεύουν και είναι απλώς επαγγελματίες πολιτικοί άρχισαν την γκρίνια, την κριτική σε όλους και σε όλα, και να υποστηρίζουν χωρίς τεκμηρίωση ότι «πρέπει να αλλάξουμε πολιτική». Τζάμπα μάγκες είναι βεβαίως, γιατί πέραν της καταξίωσής τους στον ρόλο του κομματάρχη Θεσσαλονίκης ή άλλης περιφέρειας, η επόμενη γενιά δεν θα τους θυμάται για τίποτα που άφησαν πίσω τους. Τίποτα. Είναι πραγματικά εξοργιστικό να βάζουν οι επαγγελματίες λουφαδόροι της πολιτικής στο στόχαστρό τους όσους τολμούν, δουλεύουν σκληρά και άρα κάνουν και λάθη. Τι πιο εύκολο από το να κάθεσαι σε ένα πολιτικό γραφείο, να χαϊδεύεις τα αυτιά όσων έχεις διορίσει εδώ και δεκαετίες στο Δημόσιο και να κάνεις και αφ’ υψηλού κριτική;

Τέλος πάντων, ο κ. Παπανδρέου έχασε τις τελευταίες εβδομάδες πολύτιμο πολιτικό κεφάλαιο, και εκτός και εντός. Είναι πολύς ο κόσμος που θύμωσε μαζί του, όπως και ο κόσμος που απογοητεύθηκε σφόδρα από το επίπεδο τόσο της διακαναλικής παρουσίας του όσο και του μηνύματος της τελευταίας Κυριακής. Kαμία εκ των δύο εμφανίσεων δεν περιείχε αυτό που θέλει ο Ελληνας να δει αυτήν την ώρα: πολιτικό μεγαλείο ή σαφές σχέδιο εξόδου από την κρίση. Μεγαλείο θα μπορούσε να δείξει με μια γενναία κίνηση συναίνεσης ή και συνεργασίας. Το σχέδιο αναμένεται.

Μην ξεχνάμε, βέβαια, ότι σχέδιο έχει η τρόικα και πως αυτό θα ακολουθήσουμε ή θα χρεοκοπήσουμε. Μπορεί, όμως, ο κ. Παπανδρέου να κάνει τα επόμενα δύσκολα βήματα στον «δρόμο του μαρτυρίου», μπορεί να πάει κόντρα στο βαθύ ΠΑΣΟΚ, που έμεινε πιστό εδώ και χρόνια, χωρίς να χάσει τον έλεγχο της κυβέρνησης και του κόμματος; Από αύριο το πρωί θα έχει απέναντί του: υπουργούς και στελέχη που έχουν αγανακτήσει με τον πριγκιπικό τρόπο που διοικεί και παίρνει κρίσιμες αποφάσεις, τους Καστανίδηδες του ΠΑΣΟΚ που θα πιέζουν να ξηλωθεί ο Παπακωνσταντίνου για να ηρεμήσει ο κόσμος (και μετά;), την τρόικα που θα θέλει πρόσθετα μέτρα, την ύφεση που αφήνει όλο και πιο βαθιές χαρακιές και έναν Σαμαρά που θα κινείται με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, γιατί θα πιστεύει ότι «του βγήκε». Και όλα αυτά, ενώ υπάρχει η βαθιά πεποίθηση ότι τα νούμερα δεν βγαίνουν και πως υπάρχει μια μεγάλη νάρκη στο πρόγραμμα σταθεροποίησης, που είναι το πόσα λεφτά χρωστάει πραγματικά το Δημόσιο σε ιδιώτες από ΦΠΑ και επιστροφή άλλων φόρων, προμήθειες, επιδοτήσεις κ. λπ.

Ολα λοιπόν κρέμονται από μία κλωστή. Ο κ. Παπανδρέου ξέρει τι πρέπει να γίνει τους επόμενους μήνες και αυτήν τη φορά δεν έχει τη δικαιολογία πως δεν είχε ενημερωθεί. Το ζήτημα είναι μέχρι πού αντέχει η κοινωνία, η κυβέρνησή του, το κόμμα του και, βέβαια, και ο ίδιος. Γιατί μην ξεχνάμε πως και οι πολιτικοί έχουν όρια ψυχικής αντοχής. Προς το παρόν, πάντως, πρέπει να μαζέψει τα «σπασμένα», να ξαναπείσει εντός και εκτός ότι δεν τον νοιάζει το πολιτικό κόστος και να πείσει τους μη κολλητούς του υπουργούς και συνεργάτες: πρώτον, ότι θα βαδίσουν μαζί τον «Γολγοθά» και, δεύτερον, πως δεν θα τους πουλήσει στην επόμενη ανηφόρα. Γιατί, αν ξαναλαχανιάσει και αρχίσει να πέφτει προς τα πίσω, η κατρακύλα δεν θα έχει τέλος.