Ταχύρρυθμος εξευρωπαϊσμός

Παντελής Καψής
Δημοσιογράφος
Άρθρο του στην εφημερίδα "Το Βήμα" - 21/2/2010


ΔΕΝ υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι η ευθύνη για την απειλή της χρεοκοπίας στην οικονομία ανήκει, κατά κύριο λόγο, στην πολιτική τάξη της χώρας. Η ανικανότητά της να χειριστεί με στοιχειώδη αποτελεσματικότητα τα δημόσια οικονομικά ξεπέρασε κάθε προηγούμενο.

ΠΡΩΤΑ και κύρια βέβαια ανήκει στις κυβερνήσεις Καραμανλή. Το πώς κατάφεραν να είναι τόσο κατώτερες των περιστάσεων αποτελεί ένα ερώτημα που ασφαλώς θα απασχολήσει τους ιστορικούς του μέλλοντος.

ΔΕΝ είναι τυχαία πάντως η διαδεδομένη αντίληψη του «απρόθυμου Πρωθυπουργού», που επιχειρεί ουσιαστικά να εξηγήσει τα ανεξήγητα με όρους ψυχολογίας.

ΕΥΘΥΝΕΣ όμως έχει και η σημερινή κυβέρνηση του κ. Γ. Παπανδρέου. Πιθανότατα δεν θα μπορούσε να αποφύγει την επίθεση των αγορών. Αν είχε όμως πάρει εγκαίρως τα μέτρα- αντί να κατακεραυνώνει όσους την προειδοποιούσαν-, τότε ασφαλώς η άμυνα της χώρας θα ήταν ενισχυμένη.

Η εμμονή ωστόσο σε αυτή τη διάσταση της κρίσης μάς εμποδίζει να δούμε δύο βαθύτερα και αλληλοσυγκρουόμενα ρεύματα, τα οποία σε μεγάλο βαθμό προσδιόρισαν τη μεταπολιτευτική πορεία της χώρας και εξηγούν πώς φτάσαμε ως εδώ.

ΕΙΡΩΝΕΙΑ της τύχης: και τα δύο πηγάζουν από την επιθυμία της συντριπτικής πλειονότητας των πολιτών ήδη από τη δεκαετία του ΄70 για ρήξη με το μετεμφυλιακό παρελθόν, ένταξη στην Ευρώπη και παράλληλα εκ βάθρων εκσυγχρονισμό.

ΚΑΤ΄ αρχάς στον χώρο της οικονομίας. Η ίδια η συμμετοχή μας στην Ευρώπη και, πολύ περισσότερο, η ένταξη στη ζώνη του ευρώ προϋποθέτουν ένα πολύ υψηλότερο επίπεδο ανταγωνιστικότητας και σοβαρή αναδιάρθρωση των παραγωγικών δυνάμεων.

ΠΡΟΫΠΟΘΕΤΟΥΝ δηλαδή κεφάλαια για επενδύσεις, υψηλούς ρυθμούς αποταμίευσης, περιορισμένη γραφειοκρατία και βέβαια εργασιακή πειθαρχία για να υπάρξει αύξηση των εξαγωγών και τελικά ανάπτυξη.

ΓΙΑ μια μικρή χώρα όπως η Ελλάδα άλλος δρόμος δεν υπάρχει.

ΤΗΝ ίδια στιγμή ωστόσο για τους πολίτες το όνειρο της Ευρώπης ήταν και όνειρο εκσυγχρονισμού της καθημερινότητάς τους. Θα μπορούσε μάλιστα να υποστηρίξει κάποιος ότι η βελτίωση στη ζωή τους ήταν το αντίτιμο της υποστήριξής τους στον ταχύρρυθμο «εξευρωπαϊσμό» που συνεπαγόταν η ένταξή μας στην ΕΟΚ.

Η αύξηση των εισοδημάτων και των κοινωνικών δαπανών αποτέλεσε έτσι ένα ακαταμάχητο αίτημα που τελικά υιοθετήθηκε από το σύνολο της κοινωνίας και των κομμάτων. Και όσο κι αν συχνά πήρε τη μορφή ρουσφετολογικών ρυθμίσεων, ήταν για τους πιο πολλούς ο μοναδικός δρόμος προς μια επίπλαστη ευμάρεια.

ΑΥΤΗ η διαρκής αντίφαση ανάμεσα στις κοινωνικές προσδοκίες και στην οικονομική πραγματικότητα ξεπεράστηκε με τον μόνο τρόπο που γνωρίζουμε: τον εξωτερικό δανεισμό και τη διόγκωση του χρέους.

ΟΥΤΕ οι πρώτοι είμαστε ούτε οι τελευταίοι. Όπως δεν είμαστε και οι πρώτοι που βρισκόμαστε στα πρόθυρα της χρεοκοπίας.

ΧΑΡΗ στο δίχτυ προστασίας από την Ευρώπη ελπίζουμε ότι θα γλιτώσουμε τα χειρότερα. Γιατί βέβαια η παρέμβαση του ΔΝΤ σε άλλες χώρες έχει οδηγήσει σε κοινωνικές εκρήξεις.

ΣΙΓΟΥΡΑ όμως δεν μπορούμε να αναβάλλουμε πλέον τις αποφάσεις που όλοι γνωρίζουμε ότι πρέπει να πάρουμε!