Ο κύκλος της οργής

Αλέξης Παπαχελάς
Δημοσιογράφος
Άρθρο του στην εφημερίδα "Καθημερινή" - 21/2/2010


Κάθε χώρα που θέλει να πάει μπροστά χρειάζεται μια δυναμική μεσαία αστική τάξη. Μιλάμε για τους πολίτες που κάνουν σοβαρά τη δουλειά τους, έχουν την αγωνία της απόλυσης ή της αποτυχίας συνέχεια στο μυαλό τους και δεν ζουν ούτε αποκλειστικά από το κράτος ούτε όμως και από «λαμογιές». Είναι άνθρωποι οι οποίοι πληρώνουν τους φόρους τους και προσπαθούν να είναι εντάξει με τον νόμο. Οχι ότι δεν έχουν λαδώσει κάποιον υπάλληλο εφορίας ή πολεοδομίας, αλλά το έκαναν γιατί η ζωή τούς έμαθε πως δεν υπάρχει άλλος τρόπος να λειτουργείς στην Ελλάδα, εκτός αν θέλεις να μπλέξεις άσχημα ή να χρειάζεσαι ενίοτε ψυχοφάρμακα. Αλλοι εξ αυτών είναι εργοδότες και έχουν έγνοια για όσους υπαλλήλους απασχολούν, άλλοι πάλι ελεύθεροι επαγγελματίες, στελέχη ή υπάλληλοι επιχειρήσεων. Τι τους συνδέει όλους; Απλά, το γεγονός ότι ζουν χωρίς εγγυήσεις για το αύριο από κανέναν.

Αυτοί οι άνθρωποι, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής κοινωνίας, αρχίζουν τώρα να νιώθουν απόγνωση και σε λίγο οργή. Μεταξύ των έκτακτων εισφορών, της φορολογίας της ακίνητης περιουσίας, των αυξημένων αντικειμενικών κ. λπ., νιώθουν όλο και περισσότερο την πίεση για τη μείωση του βιοτικού τους επιπέδου. Είναι η πρώτη φορά που τους ακούς να σκέπτονται αν τα παιδιά τους μπορούν να πηγαίνουν σε ιδιωτικό σχολείο ή να σπουδάσουν στο εξωτερικό. Και είναι η πρώτη φορά που νιώθουν ότι σε λίγο δεν «θα βγαίνουν» αν ξενοικιαστεί κάποιο μαγαζί που έχουν ή αν κάποιος στην οικογένεια βρεθεί χωρίς δουλειά.

Η μεσαία αυτή τάξη καταλαβαίνει ότι η χώρα βρίσκεται σε χρεοκοπία και ενδεχομένως να είναι έτοιμη να κάνει θυσίες. Την πνίγει όμως ένα απίστευτο συναίσθημα τσαντίλας και οργής.

Πώς πρέπει να νιώσει, για παράδειγμα, ο μικροεπιχειρηματίας που πάει στο γραφείο του ΙΚΑ και έχει απέναντί του μια πληθώρα υπαλλήλων που δεν κάνουν τίποτα αλλά είναι εξαιρετικά επαγγελματίες στο να του δυσκολέψουν τη ζωή; Δεν είναι λογικό να βγαίνει από τα ρούχα του όταν συναντά τον μεσήλικα «συνταξιούχο» του ΟΣΕ που επιδίδεται σε διάφορα χόμπι ή τον «απολυμένο» πιλότο της Ολυμπιακής που γυρνάει στα νησιά όλο το καλοκαίρι;

Ο θυμός του θα ήταν ακόμη μεγαλύτερος αν καταλάβαινε όλο το μέγεθος της κλεψιάς και της σπατάλης στους εξοπλισμούς και την υγεία. Τα 27 δισ. ευρώ που ξόδεψαν τα νοσοκομεία το 2007, για παράδειγμα, τα πληρώνει τώρα ο Ελληνας αστός. Είναι προφανώς τα δισ. που έγιναν Καγιέν και νεοπλουτίστικη μόστρα τα τελευταία χρόνια. Το ίδιο και οι μίζες από εξοπλιστικά συστήματα που κόστισαν στη χώρα πολύ πιο ακριβά από ό,τι σε άλλες χώρες ή ακόμη χειρότερα παραγγέλθηκαν «γυμνά» για να εξασφαλισθούν και άλλες μίζες στο μέλλον.

Ολα αυτά καλείται σήμερα να πληρώσει ο Ελληνας φορολογούμενος που δεν κλέβει και δεν φοροδιαφεύγει. Σήμερα όμως πληρώνει διπλά τις αμαρτίες και τα εγκλήματα δεκάδων πολιτικών που ο ίδιος εμπιστεύθηκε. Γιατί, πέρα από τους φόρους, έχει απέναντί του τις τράπεζες που έχουν κλείσει τις στρόφιγγες πληρώνοντας και εκείνες το τίμημα της αναξιοπιστίας της Ελλάδος διεθνώς.

Είμαστε ακόμη στην αρχή του κύκλου της οργής, γιατί η νέα πραγματικότητα καταγράφεται εγκεφαλικά, αλλά δεν έχει ακόμη πονέσει πραγματικά. Οταν όμως θα τη νιώσει η υγιής μεσαία και ανώτερη τάξη αυτής της χώρας, οι συνέπειες θα είναι τεράστιες. Γιατί, ως γνωστόν, η ιστορία έχει αποδείξει πως είναι αυτή η τάξη που όταν φτάνει στα όριά της γίνεται καταλύτης σοβαρότατων πολιτικών και κοινωνικών εξελίξεων σε μια χώρα.