Το μέγιστο εμπόδιο

Κύρα Αδάμ
Αρθρογράφος
Άρθρο της στην εφημερίδα "Ελευθεροτυπία" - 26/8/2010


Η Αγκυρα έριξε άδεια δίχτυα στο Αιγαίο και περιμένει τα γεμάτα.

Αυτή τη φορά τα νέα ήρθαν από τα τουρκικά ΜΜΕ, που προανήγγειλαν πρόθεση άρσης του τουρκικού casus belli (αιτία πολέμου) εναντίον της Ελλάδας, αν η τελευταία επεκτείνει τα χωρικά ύδατά της στα 12 ν.μ. Η είδηση δεν έχει επιβεβαιωθεί επισήμως από την πλευρά της τουρκικής κυβέρνησης και γι' αυτό το λόγο δεν μπορεί ευλόγως να περιμένει κανείς επίσημη τοποθέτηση και από ελληνικής πλευράς. Αυτά στο προσκήνιο. Αλλά ουδείς μπορεί να γνωρίζει μετά βεβαιότητος τι ακριβώς γίνεται στο παρασκήνιο ανάμεσα στην Αθήνα και την Αγκυρα, ενδεχομένως ακόμα και μακριά από τα επίσημα διπλωματικά κανάλια των δύο χωρών. Το βέβαιον όμως είναι ότι η Αγκυρα, που σπεύδει να αφήσει να διαρρεύσει στον Τύπο αυτή η εκ πρώτης όψεως εντυπωσιακή είδηση, ετοιμάζοντας την ΝΕΑ Εθνική Πολιτική της Τουρκίας, που θα οριστικοποιηθεί τον Οκτώβριο, έχει ετοιμάσει αλλαγή πολιτικής στο Αιγαίο, την οποία θα διαπραγματευθεί (αν δεν το κάνει ήδη) με την Αθήνα.

ΕΥΦΥΩΣ η Αγκυρα δεν προσδιορίζει ακόμα τι ακριβώς εννοεί με την πρόθεσή της να άρει το casus belli. Εννοεί άρση του casus belli αν η Ελλάδα δεν επεκτείνει τα χωρικά ύδατά της στα 12 ν.μ.; Εννοεί άρση του casus belli αν και οι δύο χώρες παραμείνουν στα 6 ν.μ.; Εννοεί άρση του casus belli αν και οι δυο χώρες από κοινού επεκτείνουν στο Αιγαίο τα χωρικά ύδατά τους στα 12 ν.μ.; Εννοεί άρση του casus belli αν οι δυο χώρες συναποφασίσουν άλλες διευθετήσεις στα όρια του εθνικού εναέριου και θαλάσσιου χώρου τους και επομένως στην υφαλοκρηπίδα του Αιγαίου;

ΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ είναι πολλά και οι απαντήσεις άλλες τόσες. Το σίγουρο είναι ότι η κάθε μια από τις παραπάνω περιπτώσεις έχει και διαφορετική συνέπεια πάνω στην οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο, με αυξομειώσεις των «εθνικών ποσοστών» της κάθε πλευράς, με την Αγκυρα να μη χάνει και πολλά. Αν λάβει κανείς υπόψη του ακόμα ότι στο νέο τουρκικό «δόγμα» προεξάρχουσα θέση λαμβάνει «η ασφάλεια των ενεργειακών οδών» για την Τουρκία, ανάμεσα στις οποίες συγκαταλέγεται και το Αιγαίο, μπορεί εύκολα να καταλάβει κανείς ότι η Αγκυρα αποσκοπεί σε μια γρήγορη διευθέτηση των θεμάτων, πιθανώς με μια ωραία «συνεκμετάλλευση» της θάλασσας «που ενώνει» την Ελλάδα και την Τουρκία, κατά την προσφιλή έκφραση του κ. Νταβούτογλου.

Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ Παπανδρέου ουδέποτε έχει κρύψει ότι βλέπει με πολύ καλό μάτι την «αιγιακή συνεργασία» Ελλάδας - Τουρκίας. Αλλά ό,τι και να σκέπτεται δεν μπορεί να παρακάμψει το γεγονός ότι η Τουρκία αρνείται ακόμα πεισματικά να υπογράψει το Δίκαιο της Θάλασσας, δηλαδή να αποδεχθεί ότι τα ελληνικά νησιά στο Αιγαίο έχουν δική τους υφαλοκρηπίδα. Αυτό παραμένει το μέγιστο εμπόδιο για κάθε εθνική διαπραγμάτευση και δεν μπορεί να αγνοηθεί.