Φάτε μάτια ψάρια

Λώρη Κέζα
Αρθρογράφος
Άρθρο της στην εφημερίδα "Το Βήμα" - 3/6/2010


Το παράνομο ψάρεμα έχει και μια οικονομική διάσταση για τη χώρα. Είναι υψηλά τα πρόστιμα που επιβάλλουν οι κηδεμόνες μας. Τούτου δοθέντος, δεν συμφέρει το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης να συνεχίσουν οι ψαράδες να απλώνουν τα δίχτυα τους όπου θέλουν, όποτε θέλουν. Η Ελλάδα είχε ήδη πάρει μια περίοδο εξαίρεσης για την εφαρμογή των αυστηρότερων κανόνων. Τα χαρίσματα τελειώσανε και τώρα πρέπει να μιλήσουμε στα σοβαρά: δεν μπορεί να καταστρέφεται εσαεί ο βυθός για να μη θιγούν τα επαγγελματικά συμφέροντα κάποιων που επιμένουν να σαρώνουν τον πάτο της θάλασσας, να ξεριζώνουν ό,τι φυτρώνει, να σκουπίζουν ό,τι κυκλοφορεί και μετά να κάνουν εκκαθάριση και να πετάνε πίσω, ψόφια, τα μισά από αυτά που σήκωσαν στα δίχτυα, δηλαδή τον όγκο από μη εμπορεύσιμους οργανισμούς. Συγκεκριμένα υπολογίζεται ότι το 44% της ποσότητας γίνεται τροφή για γλάρους.

Η κυρία Κατερίνα Μπατζελή, υπουργός Αλιευτικής Ανάπτυξης, δεν έχει και πολλά περιθώρια μιας λογικής συζήτησης. Σε τέτοια ζητήματα ισχύει ο νόμος του ενοχλητικού. Αφού λοιπόν η πολιτεία δεν δείχνει τη διάθεση να ανεχθεί την παράνομη σάρωση του βυθού, οι επαγγελματίες αλιείς, ως μεταμοντέρνοι πειρατές με μαύρες σημαίες, απέκλεισαν το λιμάνι του Πειραιά. Περί τις 100 μηχανότρατες και γρι-γρι απέκλεισαν την είσοδο του λιμανιού. Δόθηκε έμφαση στην ταλαιπωρία των επιβατών καθώς πέντε επιβατηγά πλοία και ένα κρουαζιερόπλοιο δεν μπορούσαν να αποπλεύσουν. Μικρό το κακό της καθυστέρησης μπροστά στο μεγάλο κακό. Πρέπει να γίνει κατανοητό: αν συνεχιστεί αυτός ο τρόπος αλιείας, τα παιδιά και τα εγγόνια μας θα τρώνε σαμπρέλα ημέρας, άντε και κανένα κονσερβοκούτι. Η αντίδραση απέναντι στην υπεραλίευση είναι αντιστρόφως ανάλογη με το μέγεθος της καταστροφής. Ισως επειδή ο βυθός δεν είναι ορατός. Ας επιχειρήσουμε λοιπόν μια σύγκριση. Τι θα γινόταν αν οι πτηνοτρόφοι για κάθε αβγό που πωλούν χαράμιζαν και μια κότα; Τι θα γινόταν αν υπήρχε ένα χρονοδιάγραμμα για το διατροφικό μέλλον μας που παραδεχόταν ότι μια ομάδα τροφής θα εξαφανιστεί διά παντός από απληστία;

Χάριν ποίων λοιπόν κατευθυνόμαστε σε μια δίαιτα χωρίς λέπια; Στην Ελλάδα υπάρχουν γύρω στα 17.000 αλιευτικά σκάφη που απασχολούν κάπου 35.000 άτομα.

Από αυτά η μεγαλύτερη παραγωγή γίνεται από 300 γρι-γρι και 450 μηχανότρατες. Να σημειώσουμε ότι το είδος του σκάφους από μόνο του δεν σημαίνει την καταστροφή.

Ορισμένες τεχνικές λεπτομέρειες: σύμφωνα με τους νέους κανόνες, η αλιεία με γρι-γρι πρέπει να γίνεται σε απόσταση μεγαλύτερη των 300 μέτρων από τα αλεξήλια και σε βάθος μεγαλύτερο των 50 μέτρων έναντι βάθους μόνο 30 μέτρων και ακτίνας αρκετά μικρότερης τα οποία ίσχυαν κατ΄ εξαίρεση για την Ελλάδα. Για τη βιντσότρατα το νέο πλαίσιο αναφέρει ότι η ακτίνα αλιείας επιτρέπεται να φτάσει τα 3 μίλια από την ακτή αντί για τα 70 μέτρα που ισχύει σήμερα. Οσον αφορά το εύρος των διχτυών της, πρέπει να αυξηθεί από 18 σε 40 χιλιοστά ώστε να μην πιάνονται οι (νοστιμότατοι) γόνοι. Σχετικά με τη μηχανότρατα, η Ελλάδα αξιοποιεί άρθρο του κοινοτικού κανονισμού σύμφωνα με το οποίο δίνεται το δικαίωμα στις κυβερνήσεις χωρών με περιορισμένο βυθό να επιτρέπουν το ψάρεμα σε απόσταση μεγαλύτερη του ναυτικού μιλίου- και όχι στο ενάμισι, όπως ορίζεται από την ΕΕ.

Ωραία είναι πάντως η θεωρία, εξίσου ωραία και η εμπειρία. Οι καταστροφείς του βυθού εργάζονται μακριά από τον τόπο κατοικίας τους αλλά είναι αναγνωρίσιμοι από απόσταση, σαν τους πειρατές. Μόνο που η αντίδραση των κατοίκων έχει αλλάξει. Δεν ταμπουρώνονται στα σπίτια, κατεβαίνουν στη θάλασσα, τους κυνηγούν με φουσκωτά, ειδοποιούν τις λιμενικές αρχές. Μέχρι να οργανωθεί ο διωγμός τους εκείνοι έχουν κάνει τη δουλειά τους. Σε λίγο, αν συνεχίσουν έτσι, το «ελληνικό ψάρι» θα είναι ένα σύντομο ανέκδοτο.