Ηλεκτρονικοί φίλοι

Ανδρέας Ρουμελιώτης
Αρθρογράφος
Άρθρο του στην εφημερίδα "Ελευθεροτυπία" - 22/6/2009

ΕΓΙΝΑ κι εγώ ο καθυστερημένος facebookάκιας, τώρα στα γεράματα.

Του στιλ: μάθε, ηλεκτρονικά αναλφάβητε, γέρο γράμματα. Με παρακίνησαν οι, άγνωστοι εις εμέ, νεανίες που έφτιαξαν δύο γκρουπάκια για να με υποστηρίξουν πανάθεμά με· το «Andreas Roumeliotis fans» και... «ΟΙ ΑΝΑΠΟΔΟΙ». Στο πρώτο ιδρυτής είναι ένας φοιτητής απ' το Οσλο της Νορβηγίας και στο άλλο κάποιος με καλυμμένο το πρόσωπο φτυστός ο Μάρκος των Ζαπατίστας που φέρει το ψευδώνυμο Δογματιστής.

ΕΝΑ βράδυ λοιπόν σε κάποιο μπαράκι με πλησίασε ένα υπέροχο κορίτσι σαν τα κρύα τα νερά, 20 κάτι, και με ρώτησε με παράπονο γιατί δεν φτιάχνω προφίλ για να την κάνω φίλη μου. Ενώ εκείνη έχει προσκαλέσει όλη την παρέα της να μπει σε κάποιο fan club μου. Ετσι έμαθα πως έχω ήδη εκατοντάδες ηλεκτρονικές φίλες και φίλους, που μέχρι τότε αγνοούσα.

ΜΠΗΚΑ να δω ποιοι είναι. Φρεσκαδούρα, πιτσιρικαρία. Ουδεμίαν σχέσιν με τις συνταξιούχες -πλέον- φιλολόγους που αναγιγνώσκουν καθημερινώς τις τρεις τελευταίες δεκαετίες αυτή ταύτην την στήλην, περιμένοντας να κάνω κάποιο λάθος για να με κατατροπώσουνε... Αυτά τα παιδιά με διαβάζουν και μ' ακούνε μόνο στο Διαδίκτυο, στις περισσότερες περιπτώσεις από σπόντα. Είναι άλλο κοινό... Ουχί το παραδοσιακό. Σε κάποιον άρεσε ένα κείμενο, το επέλεξε και το ανάρτησε κάπου αλλού. Κι εκεί το διάβασαν και το σχολίασαν άλλοι πολλοί. Κάπως έτσι πρέπει να 'φτιαξαν τα γκρουπ υποστήριξής μου στο facebook. Με νέους ηλεκτρονικούς μου φίλους, παιδιά που δεν είχαν γεννηθεί όταν ξεκίνησα να γράφω στην «Ε» τούτη δω τη στήλη.

ΕΤΣΙ απέκτησα κι εγώ, ο καθυστερημένος, προφίλ. Σε δύο-τρεις εβδομάδες έκανα καμιά 500αριά νέους εικονικούς φίλους. Ανάμεσά τους και κάποιοι γερόλυκοι που 'χα να τους δω - να τους ακούσω απ' τα χρόνια τα φοιτητικά κι έμαθα νέα τους. Εχει φάση! Τα βράδια είναι όλοι κλεισμένοι σπίτια τους και συνομιλούν. Γράφουν τι νιώθουν, τι τους ζορίζει, ενίοτε φλερτάρουν· σαν να βρισκόμαστε σ' ένα εικονικό στέκι μια παρέα. Που στην πραγματικότητα όμως δεν έχει συναντηθεί ποτέ...

ΕΧΕΙ φάση το facebook. Σου στέλνουν προσκλήσεις για εκδηλώσεις, δημιουργούνται συνεχώς πολυάριθμες ομάδες-κινήματα, μεταδίδονται σε χρόνο dt ειδήσεις και πληροφορίες. Δεν είμαι σίγουρος πως αυτή είναι η μόνη εικονική πραγματικότητα και όχι οι άλλες που διαμορφώνουν η TV, η κυρίαρχη κουλτούρα, η επίσημη κοινωνική ζωή και η πολιτική. Σ' αυτό το ηλεκτρονικό παιχνίδι της επικοινωνίας διαδραματίζονται ανεπίσημες ιστορίες που είναι ίσως πιο αυθεντικές και ενδιαφέρουσες. Κι αυτό που τώρα, έστω και αργοπορημένα, καταλαβαίνω είναι ότι μπορούν να δημιουργήσουν απρόβλεπτα και απροσδόκητα γεγονότα στην πραγματική επι-κοινωνία και στη ζωή.

ΕΧΟΥΝ εισβάλει πολλοί στο facebook καλλιτέχνες που θέλουν να προβληθούν, δημοσιογράφοι, που δεν έχουν καταφέρει να εκφράσουν απ' τα επίσημα μέσα όσα θα 'θελαν και, φυσικά, πολιτικοί με δολώματα που ψαρεύουν facebookόπουλα. Ομως εδώ βρίσκεις και απίθανες κινήσεις, ομάδες, ιδέες οι οποίες δεν εκπροσωπούνται πουθενά αλλού, ούτε έχουν παρέα κάποια οργανωτική μορφή στην κοινωνική και πολιτική ζωή. Που δεν έχουν καμιά δυνατότητα να προβληθούν και να επικοινωνήσουν κάπου αλλού. Αν θες να κατανοήσεις τι στ' αλήθεια γίνεται εκεί έξω, έχει ενδιαφέρον να δεις τι λένε οι μειοψηφικές ομάδες που ιδρύονται και δραστηριοποιούνται εδώ μέσα· στον υπολογιστή σου.

«ΕΙΣΑΙ φίλος μου στο facebook;» Μπορεί να ακούγεται σαν ανέκδοτο, να μη σημαίνει τίποτα ή να σημαίνει πολλά. Ετσι κι αλλιώς σ' αυτή την πόλη-τέρας με τους ρυθμούς που ζούμε, μπορεί να θεωρείς κάποιον κολλητό σου φίλο, γιατί έχετε μοιραστεί πολλά στο παρελθόν μαζί, και να 'χεις να τον συναντήσεις από κοντά έξι μήνες-ένα χρόνο. Δεν έχουμε χρόνο, δεν πολυβγαίνουμε πια τις καθημερινές, έχει μποτιλιάρισμα, πρέπει να 'χεις κλείσει -να 'χεις κανονίσει απ' την προηγούμενη για να βρεθείς. Κι αν...

ΕΤΣΙ μπορείς να μπεις, περασμένα μεσάνυχτα να στείλεις ένα μήνυμα, να γράψεις κάτι προσωπικό, να δεις στο προφίλ κάποιου και να μάθεις πού βρίσκεται, τι κάνει. Βεβαίως, μπαίνουν μέσα κι άλλοι, λένε χαζομάρες, είναι για αργόσχολους, γίνεται βαρετό.

ΠΑΡ' ΟΛΟ που 'μαι νεοφώτιστος και θα 'πρεπε να 'χω ενθουσιασμό, πριν κλείσουν μήνα το ψιλοβαρέθηκα! Πάω να βρω δύο φίλους μου απ' τους παλιούς, όχι τους νέους τους ηλεκτρονικούς, να πιούμε ένα ποτό και να πούμε δύο κουβέντες από κοντά.