Ο Καραγκιόζης γκρεμίζει την παράγκα του

Νίκος Ξυδάκης
Αρθρογράφος
Άρθρο του στην εφημερίδα "Καθημερινή" - 21/8/2012

Η αυγουστιάτικη ανταρσία των Υδραίων κατά των φοροεισπρακτόρων του ελληνικού κράτους θυμίζει, υπό κλίμακα βεβαίως, την ανταρσία των Υδραίων το καλοκαίρι του 1831. Και τότε χρήματα ζητούσαν οι Υδραίοι, με επικεφαλής τον Ανδρέα Μιαούλη και τον Λάζαρο Κουντουριώτη, από το πάμπτωχο κράτος που μόλις είχε συσταθεί. Ζητούσαν αποζημιώσεις για τους αγώνες τους και διατήρηση του ναυτικού μονοπωλίου και των προνομίων τους επί του Αιγαίου. Και για την επίτευξη των σκοπών τους, δεν δίστασαν να βυθίσουν δύο νεότευκτα πλοία του εθνικού στόλου, τη φρεγάτα «Ελλάς» και την κορβέτα «Υδρα»: ο ίδιος ο ναύαρχος Μιαούλης, ο ήρωας του Αγώνα, τα πυρπόλησε μέσα στο λιμάνι του Πόρου. Ηταν 1η Αυγούστου 1831.

Από την ίδια αντινομική παράδοση ηρώων και καθαρμάτων αντλούν οι σημερινοί Υδραίοι, οι ναύαρχοι του τουρισμού. Πρόκειται για μια παράδοση αυτοδιοίκησης και καχυποψίας προς την κεντρική διοίκηση, είτε είναι οθωμανική είτε είναι ελληνική· πρόκειται για παράδοση ελεύθερου εμπορίου που εκτείνεται ώς το κοντραμπάντο, την πειρατεία και το κούρσο. Και βέβαια είναι παράδοση που θεμελιώνεται πάνω σε συμπαγή και μεγάλα συμφέροντα μιας τάξης κυρίαρχων. Η ανταρσία εκδηλώνεται όταν ακριβώς απειλούνται τα συμφέροντα και η κυριαρχία. Αυτή η παράδοση, ολοζώντανη και κραταιά το 1831, οδήγησε στην ανταρσία των Υδραίων κατά του «Ελληνικού» και του Καποδίστρια.

Στις σημερινές συνθήκες, τα μεγάλα συμφέροντα, όπως των καραβοκυραίων προεστών Μιαούλη και Κουντουριώτη, εκδηλώνονται αλλιώς έναντι του κράτους: το αλώνουν με άλλα μέσα, από μέσα, χωρίς πυρπολήσεις. Και το κράτος, συνήθως, υποχωρεί και ηττάται, διότι οι λειτουργοί του και οι ηγέτες του δεν έχουν το σθένος του Καποδίστρια ή επειδή ακριβώς δεν θέλουν να έχουν την τύχη του Καποδίστρια.

Η ισονομία είναι η πρώτη ουσιώδης απώλεια σε αυτόν τον πόλεμο. Προς αναπλήρωσιν της απωλεσθείσης ισονομίας, οι ηττημένοι και εξαχρειωμένοι άρχοντες προσφέρουν και στους αδύναμους, που παρακολουθούν από κοντά άγρυπνοι και λαίμαργοι, τη δυνατότητα της μερικής ή καθολικής ανομίας, τη δυνατότητα της αμοιβαίας εξαχρείωσης. Ο μεγάλος αφαιρεί τη μεγάλη λεία από τον δημόσιο χώρο, και μένει ατιμώρητος, νικητής. Το κράτος εξευτελίζεται. Ταυτοχρόνως ο μικρός κλέβει ό,τι φτάνει το χέρι του: κλέβει τον ΦΠΑ, κλέβει το ΙΚΑ, κλέβει μερικά μέτρα δημόσιας γης, καταπατά ακτές, πυρπολεί δάση, μολύνει ύδατα, μπαζώνει ρεματιές. Ο,τι δεν του ανήκει είναι είτε λεία είτε εχθρικός στόχος.

Στα προκεχωρημένα οχυρά της εθνικής βιομηχανίας τουρισμού, της αχανούς παράγκας πάνω σε καταπατημένους αιγιαλούς, η ανταρσία των φοροφυγάδων της Υδρας, και κάθε φοροφυγά, τελείται σαν φάρσα, σαν τραγωδία. Και σαν αυτοκτονία: Διότι, εντέλει, δεν στρέφεται εναντίον του αχρείου, αναξιόπιστου και λεηλατικού κράτους, που είναι πράγματι τέτοιο εξαιτίας των αρχόντων και των εκλεκτόρων τους, αλλά εναντίον του πυρήνα και της υπόστασης του κοινού χώρου, του κοινού καλού, του κοινού συμφέροντος, της πατρίδας που ελευθερώθηκε με αίμα και κρατήθηκε με αίμα. Ο Καραγκιόζης γκρεμίζει την παράγκα του.