Ο κύκλος των χαμένων

Αλέξης Παπαχελάς
Δημοσιογράφος
Άρθρο του στην εφημερίδα "Καθημερινή" - 26/3/2011


Οπως πάνε τα πράγματα, κάποια στιγμή θα χρειασθεί να στοιχηθούμε, ως κοινωνία. Το μέλλον της χώρας για τα επόμενα 4-5 χρόνια θα είναι εξαιρετικά επίπονο και δύσκολο. Δεν υπάρχει καμία «μαγική λύση». Ακόμη κι αν σβήσουμε το σύνολο του χρέους μας, η επόμενη μέρα θα είναι φοβερά δύσκολη, με πολύ περισσότερο κόσμο να «ματώνει» σε σχέση με τα όσα ζούμε σήμερα. Το ζήτημα, λοιπόν, δεν είναι ποιον δρόμο μπορούμε να ακολουθήσουμε για να μην πονέσουμε, γιατί τέτοιος δρόμος απλώς δεν υπάρχει.

Το κεντρικό δίλημμα γύρω από το οποίο θα χρειασθεί να πάρουμε όλοι μας θέση είναι αν μας ενδιαφέρει, έπειτα από όλο τον «πόνο» και την προσπάθεια, να εξευρωπαϊσθεί πραγματικά η χώρα ή όχι. Δεν είναι απλό ερώτημα και δεν επιδέχεται μονολεκτικές απαντήσεις.

Αυτή τη στιγμή διαπιστώνεται μια μεγάλη, δυναμική και ετερόκλητη συμμαχία όσων δεν θέλουν να αλλάξει τίποτα στη χώρα. Το κάθε κομμάτι αυτής της συμμαχίας το κάνει για δικούς του λόγους και για να υπερασπισθεί σημαντικά συμφέροντα που απορρέουν από τη διατήρηση του στάτους κβο. Υπάρχουν, για παράδειγμα, μεγάλοι επιχειρηματίες οι οποίοι είναι πρακτικώς χρεοκοπημένοι και τους οποίους δεν θα πείραζε καθόλου να χρεοκοπήσει και η χώρα έτσι ώστε να «έλθουν στα ίσια τους» με τους υπόλοιπους. Εχουμε επαγγέλματα, συντεχνίες και συνδικαλιστές που επίσης παλεύουν με νύχια και με δόντια για να μην αλλάξει τίποτα. Είναι βολεμένοι και θεωρούν ότι ο περαιτέρω εξευρωπαϊσμός θα τους λιώσει και θα τους στερήσει τα προνόμιά τους. Πιο κάτω στα μέλη της συμμαχίας, θα βρείτε, βεβαίως, την καθυστερημένη Αριστερά της χώρας και όσους με τη βία θέλουν να μην αφήσουν να γίνει τίποτα, πουθενά. Δεν θέλουν πάρκινγκ κάτω από δημόσια γη (Θεέ και κύριε...), θέλουν το Ελληνικό εγκαταλελειμμένο και βρώμικο, αρκεί να μη θίγει τις ιδεοληψίες τους. Στην ίδια συμμαχία θα βρείτε και Mέσα Eνημέρωσης, που για ιδιαίτερους... λόγους επενδύουν στη χρεοκοπία της χώρας.

Η συμμαχία που λέει «να μείνουμε όπως είμαστε» περιέχει κι ένα μεγάλο κομμάτι του ΠΑΣΟΚ, πολλούς βουλευτές και υπουργούς. Δίπλα τους στέκεται ένα μεγάλο κομμάτι της λαϊκής Δεξιάς, που αρχίζει να σιγοψιθυρίζει μάλιστα, μαζί με το παλιό ΠΑΣΟΚ, «βρε, μπας και είναι μια λύση να πάμε στη δραχμή;».

Εδώ είναι και το «ζουμί» της ιστορίας. Πρέπει να αποφασίσουμε, και ενδεχομένως να μην αργήσει η ώρα της απόφασης, τι θέλουμε. Ισως να μην αντέχουμε να αλλάξουμε τόσο όσο απαιτούν οι περιστάσεις και να επιλέξουμε να είμαστε μια χώρα στην περιφέρεια της Ευρώπης, ενδεχομένως εκτός ευρώ, με χωματερές, ένα τριτοκοσμικό κράτος, διαφθορά και ό,τι άλλο... καλό μας κάνει να διαφέρουμε από την υπόλοιπη Ευρώπη. Δεν μπορώ να φαντασθώ πώς θα μοιάζει αυτός ο δρόμος. Φαντάζει βολικός για τους βολεμένους, αλλά είναι πραγματικά ο δρόμος προς την κόλαση.

Ο άλλος δρόμος έχει και αυτός πόνο, κόπο, αλλά αν τον βαδίσουμε συντεταγμένα και με όραμα, μπορεί να ξετυλίξει την απίστευτη δημιουργικότητα και το επιχειρηματικό δαιμόνιο του Ελληνα. Χρειάζεται όμως μια ηγεσία, και δεν εννοώ μόνο πολιτική, που θα το πιστέψει, θα το εξηγήσει, δεν θα φοβηθεί και θα τολμήσει. Γύρω μου, όμως, βλέπω φοβισμένα ανθρωπάκια που το βάζουν στα πόδια μόλις αντικρίσουν το κτήνος του λαϊκισμού, υπουργούς που μας λένε πως «αν δεν δεχθείς την εφαρμογή του Mνημονίου, θα σε φάει η τρόικα» και μια κυβέρνηση που παραπαίει. Το κρίμα είναι πως αυτή η κοινωνία έχει δείξει ασύλληπτη ωριμότητα και αντοχή έως τώρα, πράγμα που δείχνει ότι ένα μεγάλο κομμάτι της καταλαβαίνει πως τα πάντα πρέπει να αλλάξουν. Για να γίνει, όμως, αυτό χρειάζεται ένας Καποδίστριας, ένας Eλευθέριος Βενιζέλος ή ένας Κωνσταντίνος Καραμανλής με ένα στρατό αποφασισμένων Tαλιμπάν τεχνοκρατών δίπλα τους. Δεν φαίνονται πουθενά στον ορίζοντα, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι αυτή η χώρα πάντοτε στάθηκε τυχερή και βρήκε φωτισμένες, ιστορικές ηγεσίες σε κρίσιμες στιγμές. Καμιά φορά, βέβαια, χρειάστηκε και μια καταστροφή για να τις ανακαλύψει...