Τα κόμματα στα χρόνια της φτώχειας

Αντώνης Καρακούσης
Αρθρογράφος
Άρθρο του στην εφημερίδα "Το Βήμα" - 16/5/2010


Πυκνός τούς τελευταίους μήνες ο πολιτικός χρόνος, έδωσε και συνεχίζει να δίνει καθημερινά πολλά και διαφορετικά γεγονότα, που επιδρούν κατά τρόπο δυναμικό σε όλα τα επίπεδα της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής ζωής της χώρας.

Η οικονομική κρίση εισέβαλε μετά τις εκλογές στη ζωή των ανθρώπων και τείνει όχι απλώς να μεταβάλει αλλά και να ανατρέψει σταθερές δεκαετιών.

Ηδη τα στερεότυπα που είχαμε διαμορφώσει για τους μισθούς, τις συντάξεις, τα δώρα των γιορτών, τα επιδόματα των διακοπών, τις συλλογικές διαπραγματεύσεις και τις εργασιακές σχέσεις κλονίστηκαν τους τελευταίους μήνες.

Ο κύκλος των δικαιωμάτων, αν δεν χάθηκε παντελώς, σίγουρα τελεί υπό αίρεση και αμφισβήτηση. Η ελληνική κοινωνία από τις βεβαιότητες και τη μακαριότητα του πρόσφατου παρελθόντος περιήλθε, μέσα σε έξι μήνες, στην απόλυτη ανασφάλεια.

Εξελισσόμενη αυτή η διαδικασία μετάπτωσης από τις βεβαιότητες της διαρκούς ευημερίας στην ανασφάλεια της πτώχευσης του κράτους και των νοικοκυριών εξέθεσε τα κόμματα και τα πρόσωπα της πολιτικής και κλόνισε την εμπιστοσύνη των πολιτών.

Τα γεγονότα της 5ης Μαΐου δεν μπορούν να περάσουν απαρατήρητα. Μια μερίδα πολιτών πήδηξε στην κυριολεξία τον φράχτη, ξεπέρασε ηθικές και πολιτικές αναστολές και λίγο έλειψε να εισβάλει στο Κοινοβούλιο. Η κατάρρευση του οικονομικού μοντέλου δεν μπορεί λοιπόν να αφήσει ανεπηρέαστο το πολιτικό σύστημα.

Ηδη η Νέα Δημοκρατία υφίσταται τη μεγαλύτερη φθορά. Η κοινωνία θεωρεί το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης υπεύθυνο για το μεγάλο κακό και οι περισσότεροι των οπαδών της αισθάνονται εξουθενωμένοι και ταπεινωμένοι, της γυρίζουν την πλάτη. Η συνοχή της κλονίζεται και πιθανώς να οδηγηθεί σε πολυδιάσπαση.

Το ΠαΣοΚ, παρ΄ ότι το πρώτο διάστημα είχε την ανοχή και την υποστήριξη της κοινής γνώμης, τελεί τώρα υπό πίεση, κυρίως από το τμήμα των λαϊκών παραδοσιακών ψηφοφόρων. Ο κ. Παπανδρέου δεν είναι πια προστατευμένος, κινείται σε ανοιχτή πεδιάδα, έχει απέναντί του ευρύ μέτωπο αμφισβητιών και η θέση του στην πολιτική θα εξαρτηθεί από την αποτελεσματικότητα της κυβέρνησής του, από τη δυνατότητά της να υπερβεί την κρίση.

Η Αριστερά επίσης κινδυνεύει να αυτοακυρωθεί από την εξωπραγματική διεκδίκησή της, η οποία τείνει να ξεπεραστεί από τις οικονομικές συνθήκες. Οσο δεν περιγράφει εναλλακτική πρόταση και επιμένει στον άγονο διεκδικητισμό από ένα σύστημα που καταρρέει δεν μπορεί παρά να αυτοαναιρεθεί ως εκδοχή του παραλόγου.

Τέλος η λαϊκιστική εθνικιστική Δεξιά, η οποία για την ώρα ψαρεύει σε θολά νερά, δεν μπορεί και αυτή παρά να πνιγεί στο πλήθος των αντιφάσεών της. Κατά τα φαινόμενα, τα περισσότερα θα κριθούν από την επίδοση του κ. Παπανδρέου. Αν δεν τα καταφέρει, το κύμα αμφισβήτησης θα επικρατήσει, και όσο δεν θα αναδεικνύονται νέες συλλογικότητες, το χάος θα είναι αυτό που θα κερδίσει.

Δεν ξέρουμε πόσοι γοητεύονται από τη δημιουργικότητα του χάους, αλλά μάλλον δεν συνιστάται για χώρες όπως η Ελλάδα.