Από έθνος ανάδελφο, έθνος ... μικρομεσαίων

Korinthius Maximus
Περιοδικό MyPress - Τεύχος 14 - Οκτώβριος 2009


Το τελευταίο χρονικό διάστημα ειπώθηκαν πολλά και ενδιαφέροντα σχετικά με τα οικονομικά της χώρας, την παγκόσμια κρίση και τους τρόπους για να την αντιμετωπίσουμε. Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές το αποτέλεσμα των εθνικών εκλογών είναι άγνωστο, αλλά δεν έχει και μεγάλη σημασία ως προς τις σκέψεις που θα διαβάσετε παρακάτω. Δεν έχει μεγάλη σημασία, όχι γιατί αυτές καθαυτές οι εκλογές δεν αποτελούν γεγονός κρίσιμο, αλλά γιατί οι σκέψεις αυτές είναι ίδιες είτε μιλάμε πριν, είτε μετά από την ημερομηνία των εκλογών.

Είμαστε άλλωστε μια χώρα – η μοναδική ίσως χώρα της Ευρώπης – όπου η διαδικασία των εκλογών αντιμετωπίζεται με τον τρόπο που την αντιμετωπίζουμε. Η χώρα παραλύει, η οικονομία (έστω και αυτή η οικονομία υπό κρίση) μπαίνει σε διαδικασία αδρανοποίησης, όλοι βγαίνουν στα κανάλια, ο καθένας λέει τα δικά του, οι διάφοροι φορείς μπαίνουν πίσω από τις διεκδικήσεις τους και ψαρεύουν υποσχέσεις και οι περισσότεροι από εμάς την αράζουμε στον καναπέ και απολαμβάνουμε στην TV κοκορομαχίες. Η φετινή εκλογική συγκυρία είχε και μπόλικη ενδιαφέρουσα ποδοσφαιρική δράση, οπότε σε αρκετές περιπτώσεις παρακολουθήσαμε πολιτικές συζητήσεις σε κάποιο ημίχρονο ή σαν pregame show.

Στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης οι εκλογές αντιμετωπίζονται πια ως ένα γεγονός με το οποίο οι πολίτες ασχολούνται όσο πρέπει και γενικά στη σωστή του διάσταση. Δε θα δει κανείς εκπομπές επί εκπομπών με καμιά εικοσαριά παράθυρα και αλαλάζοντες πολιτικούς, δε θα δει «τεχνητές» ειδήσεις και «στημένα» ρεπορτάζ, θα δει διαλόγους και συζητήσεις όπου μόνο όσοι έχουν ισχυρή επιχειρηματολογία μπορούν να σταθούν. Η γενικότητα και οι προσχηματικές συζητήσεις έχουν αποφευχθεί και πιθανότατα αυτό να οδηγεί και σε πιο νηφάλιες αποφάσεις από πλευράς πολιτών.

Στη χώρα μας οι εκλογές παραδοσιακά αποτελούν «πανηγύρι» της δημοκρατίας με μια διαφορετική όμως έννοια. Την έννοια της παροχολογίας, της γενικολογίας, του χαβαλέ και των ακραίων φράσεων οι οποίες λίγο καιρό μετά ξεχνιούνται και ξαναεμφανίζονται στην επόμενη εκλογική μάχη.

Για πρώτη ίσως φορά στις φετινές εθνικές εκλογές επιχειρήθηκε – εκ των πραγμάτων και όχι γιατί αλλάζουμε πολιτική συμπεριφορά – να γίνει συζήτηση επί πολύ συγκεκριμένων ζητημάτων, αφού βρισκόμαστε πλέον αντιμέτωποι κατάματα με το φάσμα της διεθνούς οικονομικής κρίσης (έχω εξηγήσει σε παλαιότερο άρθρο γιατί πιστεύω ότι η κρίση βρίσκεται μπροστά μας και δεν την έχουμε βιώσει ακόμα).

Αυτές οι εκλογές ήταν η ευκαιρία να συνειδητοποιήσουμε όλοι ότι έχουμε μια οικονομία βασισμένη σε δανεισμό, με ένα τεράστιο εθνικό εξωτερικό χρέος και με δεδομένη την κρίση σε όλες τις παγκόσμιες ισχυρές οικονομίες, είναι λογικό κάποια στιγμή να μην υπάρχουν άλλα χρήματα ώστε να δανειστούμε εκ νέου.

Θα έπρεπε βέβαια να το είχαμε καταλάβει εδώ και αρκετό καιρό καθώς ο Έλληνας αφού καλόμαθε να δανείζεται από τα ευρωπαϊκά ταμεία, στη συνέχεια συνήθισε να δανείζεται από τον κολλητό του και εν τέλει έγινε εξπέρ στο να δανείζεται από τις τράπεζες, να μεταφέρει υπόλοιπα, να αναλύει επιτόκια και να γονατίζει πιστωτικές.

Και τώρα όλα αυτά φτάνουν στο τέλος. Η Ευρώπη δε μπορεί να «κόψει» χρήμα, η χώρα αιμορραγεί οικονομικά από παντού και οι δαπάνες δεν μπορούν να συγκρατηθούν εύκολα αφού η χώρα διαχρονικά παρουσιάζει ανελαστικές και ανεξέλεγκτες δαπάνες.

Μάθαμε να αντιμετωπίζουμε την κρατική δαπάνη ως κάτι ξένο από εμάς, ως μια παχιά ανεξάντλητη αγελάδα η οποία τώρα πια έχει στερέψει και κανείς δεν έχει τη δυνατότητα να μας δώσει μια άλλη για να συνεχίσουμε να την αρμέγουμε.

Είχε πει κάποτε ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Χρήστος Σαρτζετάκης ότι είμαστε «έθνος ανάδελφον», έθνος δηλαδή που όμοιό του δεν μπορεί να συναντήσει κανείς. Για πολλούς και διάφορους λόγους δε θα διαφωνήσω με αυτό στην ουσία του, ορισμένες φορές όμως έχει και αυτή η αλήθεια αρνητικές επιπτώσεις που μετατρέπονται στην τρέχουσα συγκυρία σε διαπιστώσεις που αφορούν κυρίως στη νοοτροπία μας απέναντι σε αυτό που λέμε κράτος, εθνικοί πόροι, συντεταγμένη πολιτεία, οικονομική κατάσταση της χώρας.

Σε μια μέτρηση που έγινε τον τελευταίο καιρό βρέθηκε ότι περίπου 7,5 με 8 εκατομμύρια Έλληνες έχουν ετήσιο εισόδημα μέχρι 30.000 €. Έχουν δηλαδή ετήσιο εισόδημα περίπου όσο κοστίζει ένα μέσο οικογενειακό αυτοκίνητο. Αν αναλογιστούμε ότι στην υπόλοιπη Ευρώπη, ο μέσος πολίτης αλλάζει όχημα περίπου κάθε πενταετία, καταλαβαίνουμε εύκολα ότι θα έπρεπε να περιορίσουμε κατά πολύ τις καθημερινές δαπάνες και υποχρεώσεις μας ώστε απλά και μόνο να βρεθούμε στο ίδιο σημείο με τους ευρωπαίους συμπολίτες μας σε έναν και μόνο τομέα. Στην αγορά αυτοκινήτου που για κάποιους σχετίζεται και άμεσα με την προστασία του περιβάλλοντος και την εκπομπή ρύπων. Δε θα θίξουμε τώρα και το θέμα των υβριδικών οχημάτων, γιατί αν το κάνουμε θα καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι θα πρέπει να εργαζόμαστε αποκλειστικά και μόνο για την αγορά αυτοκινήτου.

Κάνω αυτή την υπερβολική ίσως απλούστευση για να δείξω ότι εκτός από «έθνος ανάδελφο», φαίνεται ότι είμαστε και έθνος μικρομεσαίων. Εκτός αν κάποιος βέβαια, μπορεί να με πείσει ότι τα 30.000 € το χρόνο αποτελούν μεγάλο εισόδημα ή ακόμη ακόμη και μέσο υψηλό. Μάλλον δεν θα τα καταφέρει.

Είναι όμως αυτή η αλήθεια ;

Η πληθώρα των ακριβών οχημάτων που κυκλοφορούν στους δρόμους δείχνει ότι αυτή είναι η πραγματικότητα ; Το τεράστιο ενδιαφέρον που προέκυψε μετά την ανακοίνωση της νέας απόσυρσης δείχνει αυτό ; Ο κακός χαμός που έγινε με την αλλαγή των κλιματιστικών συνάδει με το δεδομένο που παρουσιάσαμε παραπάνω ;

Δεν ξέρω αν το γεγονός ότι υπάρχουν 8 εκ. μικρομεσαίοι Έλληνες μπορεί να θεωρηθεί μια επιτυχία «σοσιαλιστικού» χαρακτήρα ως προς την εξίσωση των εισοδημάτων και την εξίσωση των ταξικών διαφορών ή δείγμα ενός ευρύτερου «ενιαίου μισθολογίου».

Είμαι όμως πεπεισμένος ότι κάποιοι λένε ψέματα. Κάποιοι δηλώνουν λιγότερα, κάποιοι αποφεύγουν τη φορολογία με διάφορους τρόπους, κάποιοι εμφανίζουν εσκεμμένα λιγότερα εισοδήματα.

Και εδώ εμφανίζεται το πρόβλημα. Περίμενα σε αυτές τις εκλογές να μάθω τι θεωρείται στην Ελλάδα μέσο, υψηλό ή μεγάλο εισόδημα. Περίμενα να μάθω πως θα μειωθεί το εξωτερικό μας χρέος αν ο πολίτης με τα 30.000 € θεωρείται - επί του πρακτέου - ως και προνομιούχος με τα σημερινά πραγματικά οικονομικά δεδομένα. Πόσα θα του πάρει κάποιος μέσω της φορολόγησης από αυτά τα 30 χιλιάρικα και αν του τα πάρει με ποιο τρόπο θα πέσουν χρήματα μετά στη μηχανή της αγοράς ;

Ακούσαμε για 30 δις ευρώ ανείσπρακτων φόρων, για νέους φορολογικούς μηχανισμούς που θα φορολογήσουν ποιους ; Το έθνος των μικρομεσαίων ;

Θα συμφωνήσω με αυτό που άκουσα ότι απαιτούνται σημαντικές αποφάσεις.

Θεωρώ ότι η σημαντικότερη απόφαση είναι αυτή που πρέπει να πάρουμε εμείς οι ίδιοι και η οποία λέει ότι πρέπει επιτέλους να δούμε την αλήθεια κατάματα. Είμαστε ένα εθνικό νοικοκυριό με σοβαρό οικονομικό πρόβλημα. Και αυτό αφορά τον καθένα μας, δεν είναι έξω ή μακριά από εμάς. Αν δεν θέλουμε να το δούμε θα πρέπει ακόμη μια φορά να χρεώσουμε τις επόμενες γενιές.


Με μια διαφορά. Ότι τώρα θα πρέπει να βρούμε και κάποιον να μας δανείσει …