Κατάσταση εκτάκτου ανάγκης

Γιάννης Πρετεντέρης
Δημοσιογράφος
Άρθρο του στην εφημερίδα "Το Βήμα" - 27/9/2009


Πρέπει να είμαστε ειλικρινείς: όποιος κι αν κερδίσει ή χάσει τις εκλογές, η χώρα στις 5 Οκτωβρίου θα βρίσκεται σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Η νέα κυβέρνηση (πέρα από την διαχείριση του τρέχοντος ταμειακού ελλείμματος του δημοσίου) θα πρέπει μέσα στην επόμενη διετία να εξασφαλίσει 20-22 δις ευρώ, με μηδενικό στην καλύτερη περίπτωση ρυθμό ανάπτυξης και χωρίς να συνοπολογίσουμε ούτε ένα ευρώ για εκπλήρωση προεκλογικών υποσχέσεων.

Περιέργως, ούτε η ΝΔ, ούτε το ΠαΣοΚ, φαίνεται να λαμβάνουν υπόψη τους αυτά τα δεδομένα. Οι μεν για να μην παραδεχτούν οτι η κατάσταση που παραδίδουν είναι πολύ χειρότερη από αυτήν που ισχυρίζονται. Οι δε για να μην διαταράξουν την ροζ εικόνα της επόμενης μέρας που φιλοτεχνούν. Έτσι, από σιωπή σε απόκρυψη, πολύ φοβούμαι οτι ο ελληνικός λαός βρίσκεται σε αδυναμία να συνειδητοποιήσει το μέγεθος του προβλήματος.

Άρα και να κρίνει τις λύσεις που του προτείνουν. Συνοπτικά, η ΝΔ προκρίνει τον δρόμο του «παγώματος» των δαπανών και το ΠαΣοΚ προβάλλει την επιλογή της «αναθέρμανσης» της οικονομίας. Τρεις παρατηρήσεις: Πρώτον, καμία από αυτές τις επιλογές δεν απαντά στις άμεσες απαιτήσεις της ελληνικής οικονομίας. Δεν πληρούν, δηλαδή, τις προϋποθέσεις ενός «σχεδίου έκτακτης ανάγκης» για την συγκεκριμένη κατάσταση που έχει δημιουργηθεί. Και οι δυο μόνο μεσοπρόθεσμα μπορούν να αποδώσουν καρπούς.

Δεύτερον, η ελληνική οικονομία δεν λειτουργεί σε συνθήκες εθνικού εργαστηρίου και δεν διαθέτει πλέον ούτε καν τον έλεγχο του νομίσματος. Όποια πολιτική προκρίνει η επόμενη κυβέρνηση θα πρέπει να έχει την έγκριση της Ευρωπαίκής Ένωσης, άρα να ενσωματωθεί στις υποχρεώσεις που προκύπτουν από την συμμετοχή της χώρας στην ΟΝΕ και το ευρωπαίκό περιβάλλον.

Τρίτον, και οι δυο προτάσεις σιωπούν στο κεφαλαιώδες ερώτημα: που θα βρεθούν τα λεφτά; Η ΝΔ προκρίνει συνταγές όπως το πάγωμα μισθών και συνταξέων που με το ζόρι θα μαζέψουν 400-500 εκατομμύρια ευρώ. Το ΠαΣοΚ φαίνεται να στρέφεται στην φορολόγηση αλλά τι σόϊ αναθέρμανση της οικονομίας μπορεί να προκύψει αν της ρίξεις σε αυξήσεις ή επιδόματα τρια δις ευρώ (όπως προτείνει το ΠαΣοΚ) και της αφαιρέσεις (δια της φορολογίας) δέκα, δεκαπέντε δις ή και περισσότερα;

Πολύ φοβούμαι πως και οι δυο ατενίζουν ένα ζοφερό μέλλον με συνταγές από το παρελθόν. Ο Γκόρντον Μπράουν που έσπευσε χειροκροτούμενος πέρυσι να ξανανακαλύψει τον Κέϋνς, αναδιπλώνεται πλήρως σήμερα μπροστά στο φάσμα της οικονομικής καταστροφής-και να σκεφτεί κανείς οτι ο Μπράουν απέτυχε παρόλο που διέθετε τον έλεγχο του νομίσματος! Η κατάληξή του θα έπρεπε να προβληματίσει πολύ εκείνους που διαφημίζουν έτοιμες λύσεις για την επομένη των εκλογών.

Η νέα κυβέρνηση δεν θα έχει καμία περίοδο χάριτος. Βρυξέλες στις 24 Οκτωβρίου και νέος προϋπολογισμός αμέσως μετά. Πάντα σε αυτές τις περιπτώσεις, οι λύσεις προκύπτουν όχι από τις ιδέες αλλά από την μέθοδο. Ρεαλισμός, αποφασιστικότητα και σταθερότητα, είναι η μόνη διέξοδος. Διαφορετικά, η χώρα απειλείται από ακόμη έναν μεγαλύτερο κίνδυνο: να αποδειχθεί η λύση του προβλήματος χειρότερο πρόβλημα από αυτό που εκλήθη να αντιμετωπίσει.