Νίκος Μπακουνάκης
Δημοσιογράφος
Άρθρο του στην εφημερίδα "Το Βήμα" - 22/2/2009
Δημοσιογράφος
Άρθρο του στην εφημερίδα "Το Βήμα" - 22/2/2009
Υπάρχει κρίση στην ελληνική εκδοτική αγορά; Η απάντηση είναι δύσκολο να δοθεί, καθώς μας λείπουν τα ποσοτικά στοιχεία. Οι πρωταγωνιστές της αγοράς αυτής, κυρίως οι εκδότες και οι βιβλιοπώλες, μοιάζουν απρόθυμοι να κοινοποιήσουν στοιχεία. Υπάρχει όμως μια διάχυτη δυσανεξία, που την καταλαβαίνεις από τις ιδιωτικές συζητήσεις. Η πτώση του τζίρου και η μείωση των πελατών στα βιβλιοπωλεία είναι από τις χαρακτηριστικότερες επισημάνσεις σε αυτές τις ιδιωτικές συζητήσεις.
Ο εκδότης Αθανάσιος Ψυχογιός, των φερώνυμων εκδόσεων, σε μια συνέντευξή του στις 29 Ιανουαρίου στο εβδομαδιαίο free press « Lifo », επιβεβαίωσε ότι στα βιβλιοπωλεία υπάρχει πραγματικά πρόβλημα. Ότι κάποια βιβλιοπωλεία μπορεί να κλείσουν. Παράλληλα τόνισε όμως ότι η κρίση δεν είναι ίδια για όλους. Και ότι ορισμένοι εκδοτικοί οίκοι, όπως ο δικός του, δεν δοκιμάζονται από την κρίση. Θυμίζουμε ότι οι εκδόσεις Ψυχογιός, μετά τον «Χάρι Πότερ» που κάθε τίτλος του- κατά τον κ. Ψυχογιό- πουλούσε 100.000 αντίτυπα, γνωρίζουν σήμερα μεγάλη διείσδυση στο αναγνωστικό κοινό με τίτλους ελλήνων συγγραφέων. Για να εκτιμήσουμε λοιπόν την εικόνα, δηλαδή την εικόνα της κρίσης και του μεγέθους της, χρειαζόμαστε εργαλεία τα οποία δυστυχώς κανείς σήμερα δεν μας τα προμηθεύει.
Σε άλλες ευρωπαϊκές αγορές- όπως για παράδειγμα σε αυτή της Γαλλίας- η απειλούμενη κρίση πάντως δεν ήρθε. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε προχθές στη δημοσιότητα η εταιρεία μελετών και ερευνών GfΚ, το βιβλίο αντιστάθηκε και δεν επιβεβαιώθηκαν οι φόβοι των επαγγελματιών του χώρου. Κατά τον μήνα Δεκέμβριο, δηλαδή τον χειρότερο της κρίσης, σημειώθηκε αύξηση κατά 4% σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2007. Μάλιστα ήταν ο καλύτερος μήνας του 2008, αφού οι πωλήσεις που έγιναν στη διάρκειά του αντιπροσωπεύουν το 14% του συνόλου των ετήσιων πωλήσεων. Σύμφωνα με βιβλιοπώλες, το βιβλίο θεωρείται καταφύγιο και αληθινή αξία στην εποχή της κρίσης. Άλλωστε το βιβλίο είναι το μόνο από τα λεγόμενα πολιτιστικά προϊόντα (δίσκοι, DVD κ.ά.) που δεν έχει επηρεαστεί από τον ανταγωνισμό του Ιnternet. Αντιθέτως, πολλοί εκδότες, αλλά και παραδοσιακά βιβλιοπωλεία, χρησιμοποιούν το Ιnternet για να προσελκύσουν πελάτες.
Αποδεικνύεται ότι η κρίση στον εκδοτικό χώρο έχει περισσότερη σχέση με τη δομή και τα χαρακτηριστικά της κάθε αγοράς και όχι με αυτό καθαυτό το προϊόν. Σε πραγματική κρίση είναι βυθισμένος ο αγγλοσαξονικός εκδοτικός κόσμος, το book business, επειδή εκεί όλοι οι εκδοτικοί οίκοι (εκτός από κάποιες εξαιρέσεις) ανήκουν σε χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, εταιρείες Μέσων Ενημέρωσης κλπ., που έχουν πληγεί βαθιά από την κρίση. Οι απολύσεις και η δραματική πτώση στα οικονομικά δεδομένα τους είναι τα χαρακτηριστικά μεγάλων εκδοτικών οίκων, όπως του Simon & Schuster, που ανήκει στον όμιλο CΒS, και του ΗarperCollins, που ανήκει στον όμιλο Νews Corporation του Μέρντοκ. Ο μεγαλύτερος εκδοτικός οίκος του κόσμου, ο Random Ηouse, περνάει σε φάση ριζικής αναδιοργάνωσης, με απολύσεις ή παραιτήσεις στελεχών όπως του Στίβεν Ράμπιν, ο οποίος ήταν πίσω από συγγραφείς σαν τον Τζον Γκρίσαμ και τον Νταν Μπράουν. Η αλήθεια είναι ότι οι περισσότεροι αμερικανικοί εκδοτικοί οίκοι που δημιουργήθηκαν τη δεκαετία του 1920, δεκαετία της μεγάλης ύφεσης, πίστευαν ότι θα επιβιώσουν της κρίσης. Αλλά οι συνθήκες τώρα είναι εντελώς διαφορετικές από τότε. Το book business είναι πλέον μια βιομηχανία που στηρίζεται στο σταρ σύστεμ, με αστρονομικές προκαταβολές και μάρκετινγκ πολλών εκατομμυρίων δολαρίων. Ο Random Ηouse ακόμη περιμένει τον Νταν Μπράουν, τον συγγραφέα του «Κώδικα Ντα Βίντσι », να παραδώσει το καινούργιο του βιβλίο, που η κυκλοφορία του είχε αναγγελθεί για το 2005.
Ο εκδότης Αθανάσιος Ψυχογιός, των φερώνυμων εκδόσεων, σε μια συνέντευξή του στις 29 Ιανουαρίου στο εβδομαδιαίο free press « Lifo », επιβεβαίωσε ότι στα βιβλιοπωλεία υπάρχει πραγματικά πρόβλημα. Ότι κάποια βιβλιοπωλεία μπορεί να κλείσουν. Παράλληλα τόνισε όμως ότι η κρίση δεν είναι ίδια για όλους. Και ότι ορισμένοι εκδοτικοί οίκοι, όπως ο δικός του, δεν δοκιμάζονται από την κρίση. Θυμίζουμε ότι οι εκδόσεις Ψυχογιός, μετά τον «Χάρι Πότερ» που κάθε τίτλος του- κατά τον κ. Ψυχογιό- πουλούσε 100.000 αντίτυπα, γνωρίζουν σήμερα μεγάλη διείσδυση στο αναγνωστικό κοινό με τίτλους ελλήνων συγγραφέων. Για να εκτιμήσουμε λοιπόν την εικόνα, δηλαδή την εικόνα της κρίσης και του μεγέθους της, χρειαζόμαστε εργαλεία τα οποία δυστυχώς κανείς σήμερα δεν μας τα προμηθεύει.
Σε άλλες ευρωπαϊκές αγορές- όπως για παράδειγμα σε αυτή της Γαλλίας- η απειλούμενη κρίση πάντως δεν ήρθε. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε προχθές στη δημοσιότητα η εταιρεία μελετών και ερευνών GfΚ, το βιβλίο αντιστάθηκε και δεν επιβεβαιώθηκαν οι φόβοι των επαγγελματιών του χώρου. Κατά τον μήνα Δεκέμβριο, δηλαδή τον χειρότερο της κρίσης, σημειώθηκε αύξηση κατά 4% σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2007. Μάλιστα ήταν ο καλύτερος μήνας του 2008, αφού οι πωλήσεις που έγιναν στη διάρκειά του αντιπροσωπεύουν το 14% του συνόλου των ετήσιων πωλήσεων. Σύμφωνα με βιβλιοπώλες, το βιβλίο θεωρείται καταφύγιο και αληθινή αξία στην εποχή της κρίσης. Άλλωστε το βιβλίο είναι το μόνο από τα λεγόμενα πολιτιστικά προϊόντα (δίσκοι, DVD κ.ά.) που δεν έχει επηρεαστεί από τον ανταγωνισμό του Ιnternet. Αντιθέτως, πολλοί εκδότες, αλλά και παραδοσιακά βιβλιοπωλεία, χρησιμοποιούν το Ιnternet για να προσελκύσουν πελάτες.
Αποδεικνύεται ότι η κρίση στον εκδοτικό χώρο έχει περισσότερη σχέση με τη δομή και τα χαρακτηριστικά της κάθε αγοράς και όχι με αυτό καθαυτό το προϊόν. Σε πραγματική κρίση είναι βυθισμένος ο αγγλοσαξονικός εκδοτικός κόσμος, το book business, επειδή εκεί όλοι οι εκδοτικοί οίκοι (εκτός από κάποιες εξαιρέσεις) ανήκουν σε χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, εταιρείες Μέσων Ενημέρωσης κλπ., που έχουν πληγεί βαθιά από την κρίση. Οι απολύσεις και η δραματική πτώση στα οικονομικά δεδομένα τους είναι τα χαρακτηριστικά μεγάλων εκδοτικών οίκων, όπως του Simon & Schuster, που ανήκει στον όμιλο CΒS, και του ΗarperCollins, που ανήκει στον όμιλο Νews Corporation του Μέρντοκ. Ο μεγαλύτερος εκδοτικός οίκος του κόσμου, ο Random Ηouse, περνάει σε φάση ριζικής αναδιοργάνωσης, με απολύσεις ή παραιτήσεις στελεχών όπως του Στίβεν Ράμπιν, ο οποίος ήταν πίσω από συγγραφείς σαν τον Τζον Γκρίσαμ και τον Νταν Μπράουν. Η αλήθεια είναι ότι οι περισσότεροι αμερικανικοί εκδοτικοί οίκοι που δημιουργήθηκαν τη δεκαετία του 1920, δεκαετία της μεγάλης ύφεσης, πίστευαν ότι θα επιβιώσουν της κρίσης. Αλλά οι συνθήκες τώρα είναι εντελώς διαφορετικές από τότε. Το book business είναι πλέον μια βιομηχανία που στηρίζεται στο σταρ σύστεμ, με αστρονομικές προκαταβολές και μάρκετινγκ πολλών εκατομμυρίων δολαρίων. Ο Random Ηouse ακόμη περιμένει τον Νταν Μπράουν, τον συγγραφέα του «Κώδικα Ντα Βίντσι », να παραδώσει το καινούργιο του βιβλίο, που η κυκλοφορία του είχε αναγγελθεί για το 2005.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου