Παιδείας ανάβασις ...

Korinthius Maximus
Περιοδικό MyPress - Τεύχος 6 - Φεβρουάριος 2009


Σε λευκό χαρτί ξεκινά ο διάλογος για την Παιδεία σύμφωνα με τα λεγόμενα της Κυβέρνησης, ως αδυναμία ολοκληρωμένης προτάσεως το παρουσιάζει η αντιπολίτευση, προσερχόμενη στο διάλογο, και όλοι οι φορείς προετοιμάζονται να καθίσουν στο τραπέζι του διαλόγου, φέρνοντας τα δικά τους χαρτιά. Μόνο που αυτά τα χαρτιά δεν είναι λευκά, περιέχουν αιτήματα ετών, κυρίως συνδικαλιστικά και η ικανοποίησή τους προβάλλεται ως προϋπόθεση, για να πάμε παρακάτω.

Την ίδια ώρα, ακόμα νωπά στη μνήμη είναι τα γεγονότα των μαθητικών (;) εξεγέρσεων, οι οποίες έχοντας λανθασμένη αφετηρία και εσφαλμένη έκφραση, πολύ γρήγορα πέρασαν στην ιστορία ως ένας «νευρικός» σπασμός, μια μεταθανάτια αναλαμπή, ενός κουφαριού που συντηρείται με ηλεκτρόδια και μπόλικη φορμόλη. Κάποιοι πιτσιρικάδες έπρεπε σώνει και καλά να γίνουν «ήρωες» από την αδηφάγα μανία των ΜΜΕ για φρέσκα, νέα πρόσωπα που θα εξυπηρετήσουν όλους τους άλλους σκοπούς εκτός από τους δικούς τους … Η βαλβίδα της χύτρας άνοιξε για λίγο, σκορπώντας ακανόνιστα ατμό, ατμό που κάλυψε εκείνα τα οποία έπρεπε πραγματικά να αναδειχθούν από όλη αυτή την ιστορία. Ο θόρυβος από το τσιριχτό της βαλβίδας σκέπασε τις ελάχιστες φωνές που προσπάθησαν να αναδείξουν το ουσιώδες, το οποίο, με την ευκαιρία, δεν είχε καμία τηλεοπτική αξία και εκ των πραγμάτων χάθηκε στο πουθενά … στο πουθενά το δικό τους, το δικό σου, το δικό μου.

Οι γνωστοί καλοθελητές υπερασπιστές, εκφραστές και προασπιστές εμφανίστηκαν και πάλι, διαστρεβλώνοντας ουσιαστικά το ευθύ και μουντζουρώνοντας το διαυγές αίτημα για καλύτερη Παιδεία, αίτημα διαρκές από κάθε μαθητική γενιά, ένα αίτημα που τελειώνει για κάθε γενιά μαζί με την αποφοίτηση από την κάθε βαθμίδα εκπαίδευσης και περνά σαν σκυτάλη στην επόμενη … μονότονα, στείρα, αναποτελεσματικά.

Πόσο λογικά μοιάζουν όλα αυτά αν σκεφτεί κανείς ότι έχουμε μια Παιδεία αμιγώς παπαγαλοκρατούμενη, που δε διδάσκει αλλά δείχνει, που δε μορφώνει αλλά κοινοποιεί, που δεν μαθαίνει το μαθητή να φιλτράρει αλλά του υποδεικνύει την παράγραφο που θα αποστηθίσει και που θα πρέπει αυτολεξεί να γράψει στις εξετάσεις, μια Παιδεία πνευματικά και κριτικά ανάπηρη. Πόσο λογικά μοιάζουν αν σκεφτούμε ότι ξεχάσαμε τι σημαίνει ανάλυση, εξαγόμενο συμπέρασμα, βιωματική μάθηση, ανταλλαγή ιδεών και απόψεων, τι σημαίνει δάσκαλος, καθηγητής, μαθητής.

Πως άραγε θα μπορούσαν να είναι διαφορετικά αυτή τη στιγμή τα πράγματα όταν τα παιδιά έχουν βρει ανοιχτό ένα τεράστιο παράθυρο στον κόσμο και στις απόψεις μέσα από το Διαδίκτυο και πολλές φορές απέναντί τους στέκει αμήχανος ένας δάσκαλος που έχει πάει σε πάνω από δέκα σεμινάρια επιμόρφωσης για υπολογιστές, αλλά επιμένει να αγνοεί επιδεικτικά από πού ανοίγει ένας ηλεκτρονικός υπολογιστής και το μόνο που φοβάται από το internet είναι μη του φάει τα λεφτά στο λογαριασμό, λες και είναι ο κουλοχέρης του καζίνο.

Η πολιτεία προσπαθεί, δαπανά χρήμα σε επιμορφώσεις για γονείς και καθηγητές, πρόσφατο παράδειγμα το πρόγραμμα e-goneis που έμεινε στα αζήτητα, καθώς πολύ λίγοι γονείς θεώρησαν ότι τους είναι χρήσιμο να μάθουν πως μπορούν να προφυλάξουν το παιδί τους από επισφαλές περιεχόμενο, από την πορνογραφία, το τζόγο και οτιδήποτε εν πάση περιπτώσει ένα παιδί θα πρέπει να βιώσει πολύ αργότερα στη ζωή του. Πολλοί λίγοι θεώρησαν ότι μπορούν μαζί με το παιδί τους να ανοίξουν το παράθυρο του διαδικτύου και μαζί να εξερευνήσουν, να μάθουν και να επιλέξουν τελικά την χρήσιμη πληροφορία. Με αυτό τον τρόπο, τα λεφτά που ρίχνονται σε αυτές τις δράσεις, καθίστανται αιμοδοτικές εισφορές σε επιχειρήσεις που παλεύουν να κρατηθούν στη ζωή εν μέσω κρίσης.

Θα μπορούσαμε να καθίσουμε σε ένα τραπέζι διαλόγου μη έχοντας μάθει να αντικρίζουμε την αλήθεια κατάματα ; Έχοντας μάθει να ζούμε με δανεικά και επί πιστώσει προκειμένου να καλύψουμε την καταναλωτική μας βουλιμία ; Έχοντας επισταμένα διδαχθεί να καλλωπίζουμε το λόγο και να υφαίνουμε την αλήθεια που μας βολεύει μέσα από καλοδουλεμένες ατάκες και προκαθορισμένες φόρμες έκφρασης ; Θα μπορέσουμε να συζητήσουμε βγαίνοντας έξω από τα χαρακώματα της θλίψης μας ; Της συνειδητοποίησης του λίγου που μας βόλεψε για δεκαετίες ; Αντιλαμβανόμενοι ότι η χώρα έβγαλε επιστήμονες γιατί αυτοί είχαν κλίση και θέληση και όχι επειδή οι εκπαιδευτικές δομές τους προσέφεραν σωστό υπόβαθρο ;

Η «μαθητική επανάσταση» θα οδηγήσει τα παιδιά σε πέντε δέκα προτάσεις συγκεκριμένες με την απλότητα της ηλικίας τους ή θα φέρουν μέσα από ένα «συντονιστικό» μια υπαγορευμένη έκθεση νόθων ιδεών ;

Μαζί με όλα αυτά έχουμε και τα άλλα … Στα σχολεία οι μαθητές φτιάχνουν προεδρεία και δεκαπενταμελή συμβούλια για να οργανώσουν όλη και όλη μια εκδρομή και να μάθουν από νωρίς ότι στη ζωή τους θα πρέπει υποχρεωτικά να αναζητήσουν ένα θώκο για να … καταξιωθούν. Δεν έμαθαν για ποιο λόγο τα φτιάχνουν. Δεν έμαθαν ότι ο ρόλος ενός διοικητικού συμβουλίου είναι να συμπυκνώσει και να εκφράσει το συμπέρασμα που θα προκύψει από τη διαβούλευση με το σύνολο και εν τέλει να το προτάξει ως ζητούμενο, ως αίτημα. Αφού δεν το έμαθαν, δεν το σέβονται και κινούνται άναρχα, χάνοντας τη δυνατότητα να εκπροσωπηθούν σε κορυφαία όργανα με μια ισχυρή, ενιαία αντιπροσωπεία που θα έχει προκύψει δημοκρατικά και ομαλά. Και πώς να έχει την απαίτηση κανείς να συμπεριφερθούν έτσι οι μαθητές, τη στιγμή που οι μεγαλύτεροι σε ηλικία, οι φοιτητές, εδώ και περίπου μια εικοσιπενταετία αδυνατούν να εμφανίσουν έγκυρες Ε.Φ.Ε.Ε. και Ε.Σ.Ε.Ε. ; Ποιος θα εκπροσωπήσει ποιόν σε μια μαθητική και φοιτητική κοινωνία που είναι βολεμένη στο να αποδέχεται ως αρχή μια μειοψηφία που κάνει απλώς περισσότερη φασαρία από εκείνους που κοιμούνται ; Έτσι θα γίνει ο διάλογος ;

Η Παιδεία μας χρειάζεται, πριν ξεκινήσει ο διάλογος, να βρει το δικό της Ground Zero, να το κοιτάξει καλά καλά, να το συνειδητοποιήσει, να το αναγνωρίσει, να λυπηθεί για αυτό και να στοιχηματίσει ότι μπορεί να ξαναχτίσει υγιείς δομές που, για να πούμε και την αλήθεια, δε γνωρίζουμε και αν υπήρξαν ποτέ. Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι μέσα στο σχολείο, μέσα στις σχολές, υπάρχουν υγιείς δυνάμεις που ασθμαίνοντας επιμένουν να προτάσσουν ιδέες και προτάσεις, που έχουν καταφέρει να συγκεντρώσουν τις όποιες ιδέες τους σε ένα κείμενο και παλεύουν για αυτό χωρίς παλινωδίες. Χωρίς ευκαιριακές μεταβολές και μεταπτώσεις, χωρίς εκπτώσεις.

Αυτή την ώρα, που μοιάζει να είναι η τελευταία ευκαιρία, καλό είναι οι καθηγητές και οι δάσκαλοι να συνειδητοποιήσουν και αυτοί τη δική τους ευθύνη. Να αναζητήσουν και εκείνοι τη δική τους θέση στη λύση του προβλήματος της Παιδείας και όχι του προβλήματος του δικού τους. Λογικά είναι τα αιτήματά τους, δίκαιες οι οικονομικές διεκδικήσεις τους, αυτή την ώρα όμως πρέπει να δουν πως θα συμβάλουν στο να γίνει το σχολείο καλύτερο. Και αυτό δεν απαιτεί μόνο φράγκα …