Ο δικός σου Benjamin Button ...

Korinthius Maximus
Περιοδικό MyPress - Τεύχος 9 - Μάιος 2009



Τα τελευταία χρόνια συνεχώς γκρινιάζω για τις ταινίες που βλέπω στο σινεμά. Ελάχιστες είναι εκείνες που με έκαναν να πω «Αυτή ήταν μια πολύ καλή ταινία» και ακόμα λιγότερες εκείνες που με έκαναν να σκεφτώ, να προβληματιστώ, να καθίσω να τις αναλύσω για μέρες και να αναζητήσω τις έννοιες και τα μηνύματα πίσω από την απλή θέασή τους. Όταν πετυχαίνω κανένα τέτοιο σπάνιο κελεπούρι, κάθομαι και το απολαμβάνω τέσσερεις και πέντε φορές και αν δεν έχει τίποτα καλύτερο να δω, μπορεί να το ξαναβάλω στο DVD τον επόμενο μήνα, για να επιβεβαιώσω όσα σκέφτηκα ή τουλάχιστον όσα πρόσεξα.

Είναι κάποιες ταινίες που κάθε φορά που θα τις δεις, μπορείς να προσέξεις και κάτι διαφορετικό. Και τις βλέπεις, τις ξαναβλέπεις, τις ξαναβλέπεις … Αυτές είναι οι πραγματικά «μεγάλες» ταινίες, τα πραγματικά μεγάλα έργα του σινεμά.

Είναι λογικό τέτοια αριστουργήματα να μη μπορούν να βγαίνουν κάθε μήνα, καθώς ο κινηματογράφος έχει γίνει μια βιομηχανία, με ακριβά συμβόλαια, κατεξοχήν star system και promotion πρακτικές, με χαζοχαρούμενες ακριβοπληρωμένες σταρλετίτσες και υπερεκτιμημένους αρσενικούς ηθοποιούς της αρπαχτής. Βέβαια, είναι λογικό και από πλευράς έμπνευσης, αλλά … η συχνότητα εμφάνισης μιας αξιόλογης ταινίας τα τελευταία δέκα χρόνια, προκαλεί ανησυχία για το δρόμο που τραβάει το σινεμά γενικότερα …

Ειδικά τα τελευταία χρόνια, πονάει πολύ το να πας να δεις μια «γαλότσα» στο σινεμά. Μια οικογένεια με ένα παιδί, θέλει κάτι παραπάνω από ένα μεροκάματο για να πάει σινεμά, αν συνυπολογίσουμε πατατάκια, γαριδάκια, νεράκια, αναψυκτικά, ποπ-κορν και λοιπά σκατουλάκια. Αν προσθέσουμε το χαμένο χρόνο, τις θερμίδες από τα προαναφερόμενα, τον εκνευρισμό από τους δύο-τρεις που ρεύονται «πουλώντας» μαγκιά στις συμμαθήτριές τους – δυστυχώς έχουμε φτάσει και εκεί, αλλά αυτό θα το συζητήσουμε σε επόμενο τεύχος – τη μανούρα που σε πιάνει από τον μπροστινό που κάθεται λες και έχει καταπιεί δοκάρι και από εκείνον το συνεχή ψίθυρο που τριγυρνά στην αίθουσα. Χώρια εκείνα τα κινητά που ακόμα ο μαλάκας να μάθει πως το βάζουν το ρημάδι στο «αθόρυβο» !

Μετά από όλα αυτά, τα ελάχιστα που συμβαίνουν, έχεις την απαίτηση να δεις μια καλή ταινία. Και δυστυχώς τα τελευταία χρόνια, βλέπουμε όλο κάτι μπουρδοταινίες που δεν έχουν αρχή και τέλος, σκοπό και νόημα. Τετριμμένες, ξαναζεσταμένες, χωρίς ίχνος πρωτοτυπίας, εξυπνάδας, οξύτητας. Το δυστύχημα όμως είναι ότι ακόμα και ταινίες που πολυδιαφημίζονται ως «ψαγμένες», τις χάνεις λίγο πριν το διάλειμμα, εκεί που έχεις γλαρώσει και σε παίρνει … και πιθανότατα εσύ να γίνεσαι ο ενοχλητικός για την αίθουσα με το ροχαλητό σου …

Θα δώσω ένα παράδειγμα και συγχωρείστε μου την αυθάδεια, αλλά δεν αντέχω θα το πω. Προσπαθώ εδώ και χρόνια να καταλάβω γιατί κάποιες συγκεκριμένες ταινίες του Αγγελόπουλου ας πούμε είναι αριστουργήματα … Και δε μπορώ να πω, έχω προσπαθήσει πεισματικά να μείνω ξύπνιος επιχειρώντας να τις ξαναδώ. Θεωρώ έτη φωτός καλύτερο το Βούλγαρη ας πούμε. Αν έχετε κάτι να μου εξηγήσετε, μη διστάσετε, στο mail μου !

Οι ταινίες που πιστεύω ότι είναι πραγματικά «μεγάλες», είναι εκείνες που πέρα από ένα αντικειμενικά καλοφτιαγμένο σενάριο και μια αξιοπρεπή παραγωγή, αφήνουν περιθώρια στο θεατή να χωρέσει και τις δικές του σκέψεις ή συμπεράσματα μέσα στο δημιούργημα του σεναριογράφου. Εκείνες δηλαδή που κεντρίζουν και δεν αποκλείουν την οξυδέρκεια του θεατή, ούτε εγκλωβίζουν το πλήρες τελικό εξαγόμενο συμπέρασμα. Και δε μιλάμε τώρα για αφηρημένη τέχνη, ή για συνονθυλεύματα πλάνων, συζητάμε για ολοκληρωμένο έργο. Χωράει πολλή συζήτηση το θέμα, αλλά φοβάμαι ότι και εμείς οι ίδιοι οι θεατές έχουμε υποχρεωτικά ρίξει αρκετά τα standards μας και πολλές φορές εξυψώνουμε ταινίες που απλά επέπλευσαν μέσα στον αχανή ωκεανό της μετριότητας.

Έχω την εντύπωση ότι τον τελευταίο καιρό είδα μια εξαιρετική ταινία. Ο τίτλος της είναι «The Curious Case of Benjamin Button». Απεχθάνομαι γενικώς και αορίστως το 99 % των μεταφράσεων των τίτλων των ταινιών στα ελληνικά. Τις βρίσκω πετυχημένες μόνο όταν αναφέρονται σε τίτλους όπως Ράμπο, Τιτανικός, Αμελί και κάτι τέτοια μονολεκτικά. Διαφορετικά, άλλοι είναι οι πραγματικοί τίτλοι και άλλα βάζουν στη μετάφραση (συνήθης τακτική).

Η λέξη case από τον τίτλο μου τράβηξε εξαρχής την προσοχή. Μου θύμισε παλιά τα «case studies» που κάναμε στη σχολή και σκέφτηκα ότι ίσως η ταινία είχε έδαφος προς εξερεύνηση. Θα μου πείτε τώρα … «δε βαριέσαι να προβληματίζεσαι και στο σινεμά ;», δίκιο έχετε, αλλά αν είναι να μην κερδίσω κάτι από μια ταινία, δε δέχομαι να σκάσω μια σαρανταρού. Βάζω Στάθη Ψάλτη, Γαρδέλη και Ντούζο, τρώω και μια πίτσα και κάνω την πλάκα μου με λιγότερα από τα μισά.

Η ταινία έχει να κάνει με το χρόνο. Ένα από τα αιώνια ερωτήματά μας ως ανθρωπότητα. Πόσες φορές δεν έχετε σκεφτεί «Αχ και να μπορούσα να γύρναγα το χρόνο πίσω !» ή αυτό που λέμε «Στερνή μου γνώση να σ’ είχα πρώτα !». Εκείνο που απαντάται ξεκάθαρα στην ταινία είναι ότι ο χρόνος είναι έτσι και αλλιώς κάτι που τρέχει και δεν σταματάει. Είτε από το τέλος προς την αρχή, είτε από την αρχή προς το τέλος, η αδυσώπητη αίσθηση του «χρόνου που περνά και χάνεται», δεν αλλάζει με τίποτα.

Επίσης ξεκαθαρίζεται ότι από όποια μεριά και να την πάρεις τη διαδρομή, η γνώση αποκτάται από την πορεία, από την πάροδο, είτε έτσι, είτε αλλιώς. Άρα, όσο και να προσπαθήσει η επιστήμη, σε υπόθετο δε βγαίνει. Μιλάμε για γνώση, όχι για data, για να το συγκεκριμενοποιήσουμε και εμείς αυτό.

Εντύπωση μου έκανε το εξής. Αν υποθέσουμε ότι δύο άνθρωποι, ένας άντρας και μια γυναίκα, πορεύονται στο χρόνο αντίθετα - ξεκινώντας την ίδια στιγμή και έχοντας μπροστά τους το ίδιο χρονικό διάστημα - δηλαδή ο ένας από την αρχή προς το τέλος και ο άλλος από το τέλος προς την αρχή, με μαθηματική ακρίβεια κάποια στιγμή θα συμπέσουν. Λαμβάνοντας υπόψη ένα σχετικό διάστημα μιας εικοσαετίας, συμπεραίνουμε ότι σε αυτό το διάστημα, οι δύο ταξιδιώτες του χρόνου δεν απέχουν και πολύ βιολογικά και μπορούν να αποτελέσουν ζεύγος. Αν το καλοσκεφτεί κανείς, μια περίπου εικοσαετία ο κάθε άνθρωπος μπορεί να είναι 100 % αποδοτικός από τη φύση του σε ότι και να κάνει (βιολογικά μιλάμε πάντα και σε επίπεδο φυσικών και πνευματικών δυνατοτήτων). Για μια περίπου εικοσαετία λειτουργεί το μηχάνημα στο maximum.

Κάπου εκεί, όταν το συνειδητοποιείς, αρχίζεις να εκτιμάς το χρόνο που έχουμε στη ζωή. Αρχίζεις να εκτιμάς τη «στιγμή που περνά και χάνεται» και κόβεις όλο και σε πιο μικρά κομματάκια τη λωρίδα του χρόνου που έχεις διαθέσιμη. Αν αφαιρέσεις ώρες εργασίας, υποχρεώσεων, ύπνου, τότε τα κομματάκια γίνονται όλο και πιο μικρά και κυρίως πιο πολύτιμα ! Νιώθεις καλά που το έπιασες το νόημα αυτό στην ταινία ή οποιαδήποτε ερμηνεία τέλος πάντων έδωσες.

Και ξαφνικά, η ταινία κάνει ένα δίλεπτο κρεσέντο και σε μουρλαίνει. Αφού έχεις καλμάρει και έχεις υποσχεθεί στον εαυτό σου ότι θα εκμεταλλεύεσαι καλύτερα το χρόνο σου, μπαίνει στην εξίσωση ο παράγοντας του απροσδόκητου. Του γεγονότος, της στιγμής που μπορεί να αλλάξει όλα εκείνα που με κόπο κυνηγούσες στη ζωή σου, που θυσίασες άπειρο χρόνο γι’ αυτά, που μόχθησες να πετύχεις, που κατέστησες αυτοσκοπό.

Συχνά θέτουμε στόχους στη ζωή μας. Αλλιώς δε γίνεται να πορευτούμε (;), να εξελιχθούμε. Ακόμα πιο συχνά όμως γινόμαστε δούλοι των στόχων μας, θυσιάζουμε όλα εκείνα τα κομματάκια που μαζεύαμε παραπάνω, για να πετύχουμε τον ultimate στόχο μας, το όνειρο της ζωής μας.

Και κάπου εκεί συμβαίνει κάτι που, όπως και να την έχουμε επιλέξει την κατεύθυνση, μπορεί να τα αλλάξει όλα. Κάτι που μπορεί να προέρχεται από μια ανεπαίσθητη μικροεπιλογή μας, από το αν ας πούμε ξυπνήσαμε νωρίτερα ή αργότερα για να πάμε στη δουλειά, από το αν αφήσαμε ανοιχτό το φως της εξώπορτας, από το αν ξεχάσαμε τα κλειδιά του αυτοκινήτου και γυρίσαμε πίσω. Τόσο μικρό και τόσο αδύνατα προβλέψιμο. Αυτό το κάτι μπορεί να οδηγήσει σε ένα ατύχημα, σε ένα μοιραίο, επίσης στιγμιαίο γεγονός, που δύναται να τα αλλάξει όλα. Να τα φέρει στραβά, ή να μας αλλάξει τη ζωή προς το καλύτερο.

Πόσο μικροί είμαστε απέναντι στο χρόνο και στο απρόοπτο ! Και πόσο ηλίθιοι τελικά είμαστε αν νομίζουμε ότι μπορούμε να τα σχεδιάσουμε όλα στη ζωή μας. Σχετικότητες φτιάχνουμε. Προϋποθέσεις, άμυνες, υποδομές, συνεχώς κάτι προετοιμάζουμε διάολε !

Δε λέμε να μην τα κάνουμε όλα αυτά, αλλά να σκεφτούμε και λίγο τα «κομματάκια» μας. Να τα ζήσουμε ! Τα απλά, καθημερινά, μικρά, που τελικά όσα υλικά και να έχουμε στο τέλος της λωρίδας, όσα και να έχουμε κατακτήσει σε κοινωνικό, οικονομικό και προσωπικό επίπεδο, δε γυρίζουν πίσω και αν τα έχουμε χάσει μας γεμίζουν θλίψη και μαράζι. Ας προσέχαμε, θα πω σε αυτό το σημείο. Και ας προσέχουμε, γιατί τελικά εκεί βρίσκεται η πραγματική ευτυχία. Επισημαίνεται ότι το μοιραίο μπορεί να συμβεί από όποια αφετηρία και αν έχουμε ξεκινήσει να πορευόμαστε επί της λωρίδας.

Τις στιγμές του ο καθένας τις ξέρει. Τις γνωρίζει. Ξέρει τι θέλει, τι επιζητά. Ξέρει τι τον ευχαριστεί. Είναι κάτι καθαρά υποκειμενικό. Αντικειμενικό είναι ότι το κάθε δευτερόλεπτο έχει τη σημασία και την αξία του. Όσο πλούσιος ή όσο φτωχός και να είσαι. Όσο δυνατός ή αδύναμος και να είσαι. Συνήθως αυτές οι στιγμές χρειάζονται ελάχιστο ή καθόλου οικονομικό κόστος.

Δεν ξέρω, ίσως ακόμα και το δίωρο εκείνο που σπατάλησα για να δω την ταινία ή εκείνο που θα δαπανήσω για να την ξαναδώ, μπορεί να έπρεπε να επιδιώξω κάτι καλύτερο να κάνω. Κάτι καλύτερο να ζήσω !

Μην τρελαθείς καθώς θα το σκεφτείς γιατί τότε θα φτάσεις στη στασιμότητα με τη λωρίδα από κάτω σου να τρέχει.

Απλά, προσπάθησε να ζεις ! Κάθε στιγμή σου έχει την αξία που της δίνεις …

Στείλτε μου τις σκέψεις σας στο email μου, kormaximus@gmail.com.

Τα λέμε στο επόμενο τεύχος. Μέχρι τότε, ελπίζω να μην έχετε μετανιώσει για το χρόνο που δαπανήσατε διαβάζοντας αυτό το άρθρο …

Το θεώρημα του παπαγάλου

Γιάννης Πρετεντέρης
Δημοσιογράφος
Άρθρο του στην εφημερίδα "Το Βήμα" - 24/5/2009



Γιατί άραγε ξεσηκώθηκε τόση φασαρία για τα πράσινα παπαγαλάκια; Γιατί ένα διαφημιστικό σποτ, χαριτωμένο ίσως και ευρηματικό, αλλά ένα απλό διαφημιστικό σποτ, κινδυνεύει να εξελιχθεί σε κεντρικό θέμα της προεκλογικής εκστρατείας;

Για έναν πολύ απλό λόγο: επειδή όλοι αντιλαμβανόμαστε ότι το συγκεκριμένο διαφημιστικό εύρημα περιέχει σημαντική δόση αλήθειας. Δεν είναι τυχαίο ότι οι πρώτοι που οργίστηκαν και έσπευσαν να το κατακρίνουν ή να το αντικρούσουν είναι όσοι- πολιτικοί και δημοσιογράφοι- αναγνώρισαν στα παπαγαλάκια τον εαυτό τους.

Δυστυχώς, υπάρχουν πράσινοι παπαγάλοι. Όπως υπάρχουν και μπλε παπαγάλοι και κόκκινοι παπαγάλοι. Και υπάρχουν επειδή ο παπαγάλος στο πολιτικό μας σύστημα είναι προστατευόμενο είδος. Τι προστατευόμενο; Περιζήτητο! Όλη η πολιτική αντιπαράθεση στηρίζεται στην ύπαρξη εκατέρωθεν παπαγάλων που διαλαλούν ή ψιθυρίζουν την κομματική αλήθεια τους, μηδενίζοντας, ισοπεδώνοντας ή απαξιώνοντας όλα τα άλλα.

Πόσοι πολιτικοί στην Ελλάδα χαρακτηρίζονται από ανεξαρτησία σκέψης και αυτοτέλεια απόψεων; Πόσοι δημοσιογράφοι κάνουν τη δουλειά τους απαλλαγμένοι από κάθε προκατάληψη, κάθε επιδίωξη και κάθε σκοπιμότητα;

Και πόσοι από αυτούς που μετέχουν στο δημόσιο αλισβερίσι μπορούν να ισχυριστούν ότι προσεγγίζουν τα πράγματα με ανιδιοτελή μέτρα και σταθμά, ίδια προς όλουςή, τουλάχιστον, ότι προσπαθούν να το κάνουν;

Δεν θα διακινδυνεύσω την απάντηση, την ξέρουμε όλοι. Ζούμε σε μια χώρα όπου με απόλυτη βεβαιότητα μπορεί να προβλέψεις τι θα γράφουν οι περισσότερες εφημερίδες της επομένης. Όπου ραδιόφωνα εκπέμπουν σχεδόν από τα Γραφεία Τύπου των κομμάτων. Όπου το ρεπορτάζ μπερδεύεται με την κομματική προπαγάνδα. Στη χώρα όπου επιζεί η αντίληψη του «παραταξιακού Τύπου», μια έκφραση που σε άλλες γλώσσες δεν υπάρχει ούτε ως μετάφραση! Ο ρόλος του παπαγάλου στον δημόσιο βίο είναι τόσο κυριαρχικός ώστε ορισμένα δελτία ειδήσεων επιστράτευσαν επισήμως δημοσιογράφους σε αντίστοιχους ρόλους. Και ξέρετε γιατί; Επειδή αυτό ζητεί ένα μεγάλο μέρος του κοινού. Χωρίς ζήτηση δεν ζει καμία αγορά.

Υπάρχουν άνθρωποι που περιμένουν να ακούσουν ή να διαβάσουν μόνο αυτό που οι ίδιοι φρονούν, χωρίς καμία απόκλιση από την κομματική ή ιδεολογική επιλογή που προσδιορίζει το φρόνημά τους. Χωρίς καμία απόσταση. Για αυτούς θεμιτό είναι το δεδομένο. Και όταν ο συνομιλητής τους αποκλίνει από το δεδομένο, καθίσταται σχεδόν αθέμιτος.

Με άλλα λόγια οι παπαγάλοι υπάρχουν επειδή στην Ελλάδα η πολιτική είναι η τέχνη της παπαγαλίας. Επειδή η αυτοτέλεια των ανθρώπων είναι είδος εν ανεπαρκεία. Και επειδή ο απεγκλωβισμός από τις παραταξιακές σκοπιμότητες και βεβαιότητες θέλει μεγάλο κόπο και πολύ γερό στομάχι. Πόσοι είναι διατεθειμένοι να τον επιχειρήσουν;

Το σποτ της ΝΔ λοιπόν λέει την αλήθεια. Αλλά μόνο ένα μέρος της αλήθειας. Διότι σε αυτό το σύστημα η ίδια η ΝΔ είχε και έχει πρωταγωνιστικό ρόλο. Σε αυτό το σύστημα η ΝΔ στηρίχτηκε και στηρίζεται. Και «το θεώρημα του παπαγάλου» λέει σαφώς: «Μην κατηγορείς τους άλλους παπαγάλους, όταν παπαγαλίζεις ο ίδιος:αποκλείεται να σε πιστέψουν οι ψηφοφόροι!».

Οι «ορθόδοξες» εκθέσεις

Κατερίνα Τζωρτζινάκη
Δημοσιογράφος
Άρθρο της στην εφημερίδα "Ναυτεμπορική" - 19/5/2009


Πέρυσι ήταν ο Σεφέρης, η μετάφραση των Νέων Ελληνικών σε... Νέα Ελληνικά και οι τρόποι επανασύνδεσης με την παράδοση.

Η Εξεταστική Επιτροπή ήταν σαφής. Οσοι θέλουν να τα πάνε καλά στα μαρμαρένια αλώνια των Πανελληνίων, δεν πρέπει να απομακρυνθούν από το «κανονικό», το «ορθόδοξο» που τους υπαγορεύεται. Η απομάκρυνση απ' την παράδοση είναι οπωσδήποτε αρνητική και οφείλουν να εξηγήσουν όχι μόνο το γιατί, αλλά και το πώς θα το ανατρέψουν αυτό. Ψιλά γράμματα το γεγονός ότι ο Σεφέρης μόνο «παραδοσιακός ελληνολάτρης» δεν ήταν.

Και φέτος η Επιτροπή ήταν πιστή στο ραντεβού της με την παράδοση. Τα μέλη της Επιτροπής μπορεί να αλλάζουν, αλλά η εμμονή της στη σύνδεση του παλιού με το καινούργιο παραμένει αναλλοίωτη. Το βιβλίο κινδυνεύει και οι υποψήφιοι καλούνται να το σώσουν.

Στην παραγωγή κειμένου (έτσι αποκαλούν οι σοφοί, πλέον, την έκθεση) ζητήθηκε από τους υποψηφίους να αιτιολογήσουν την καταστροφή των βιβλίων κατά το τέλος του σχολικού έτους και να αναφερθούν στους τρόπους που θα συμβάλουν στην αρμονική συνύπαρξη του βιβλίου με τα ηλεκτρονικά μέσα πληροφόρησης και γνώσης.

Δηλαδή, επειδή δεν συνυπάρχει αρμονικά το χαρτί με το πυρίτιο, ρίχνονται τα σχολικά βιβλία στην πυρά, κι όχι γιατί είναι προχειρογραμμένα, απωθητικά, ενισχύουν την αποστήθιση και υπηρετούν την παντοδυναμία των εξετάσεων; Η τελετουργία δεν είναι αποκλειστικό προνόμιο των παιδιών του Διαδικτύου. Και οι γενιές που δεν μεγάλωσαν με υπολογιστή και κινητό, με αυτή τη συμβολική βία μετέδιδαν το μήνυμα της απαρέσκειας γι' αυτό που εκπροσωπεί το σχολικό βιβλίο, την απόλυτη έκφραση της συμβατικής γνώσης.

«Η μάχη του ανθρώπου δεν θα χαθεί ενόσω θα υπάρχει καταφυγή του Λόγου, το βιβλίο» καταλήγει το κείμενο του «στηθοσκόπου της αγωνίας μας», Αγγελου Τερζάκη, που δόθηκε στις αγρίως στρεσαρισμένες νεανικές ψυχές. Τα «ηλεκτρονικά μέσα πληροφόρησης και γνώσης» δεν είναι τα βιβλία της γενιάς του Web;

Ο λαός δε θέλει την αλήθεια και οι πολιτικοί δε του τη λένε

Κ. Σ. Παπανικολάου
Αρθρογράφος
Άρθρο του στην εφημερίδα "Απογευματινή" - 20/5/2009


Οι μεγάλες αλήθειες λέγονται από αυτούς που δεν έχουν να σηκώσουν πολιτικό κόστος. Δυστυχώς, είτε μας αρέσει είτε όχι αυτή, είναι η αλήθεια της ελληνικής πραγματικότητας που επιτάθηκε τα τελευταία χρόνια.
Έτσι ο μεν λαός ζει στην άγνοια της πραγματικότητας και βολεύεται με αυτήν, οι δε ηγέτες του βολεύονται επίσης στα έδρανα του Κοινοβουλίου, όταν αρνούνται να πουν τη δύσκολη αλήθεια και χάνουν τη βόλεψή τους, όταν και όποτε το αποτολμήσουν. Μας το θύμισε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, ο οποίος επέρριψε ευθύνες για τη σημερινή κατάσταση της οικονομίας «στο διαχρονικό εφησυχασμό και τη διστακτικότητα της οικονομικής πολιτικής να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις». Πρόσθεσε ότι οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης που εμφάνιζε τα τελευταία χρόνια η ελληνική οικονομία στηρίζονταν σε συγκυριακούς παράγοντες και ανέφερε ότι «προκοπή και ευημερία δεν γίνεται με τον υπερδανεισμό και τη συσσώρευση χρεών».

Βεβαίως επισήμανε ότι η κρίση μπορεί να αποτελέσει την αφορμή για την αλλαγή του υφιστάμενου καταναλωτικού προτύπου που ανάδειξε την κατανάλωση ως την υπέρτατη κοινωνική αξία. Σε ποια κοινωνία όμως; Την ελληνική; Δύσκολο ως αδύνατο.

Πρότεινε ακόμα την υιοθέτηση ενός συνολικού σχεδίου, το οποίο θα πρέπει να αποβλέπει όχι μόνο στη θεραπεία των δημοσιονομικών ανισορροπιών αλλά και των χρόνιων διαρθρωτικών αδυναμιών, που σταθερά τροφοδοτούν και διογκώνουν τα εσωτερικά και εξωτερικά μας ελλείμματα.

Η πολιτική αυτή -είπε- θα έχει δύο προτεραιότητες. Πρώτον, τη δημοσιονομική προσαρμογή, κυρίως με μέτρα μόνιμου χαρακτήρα και δεύτερον, την τόνωση της επιχειρηματικότητας, της εξωστρέφειας και της ανταγωνιστικότητας, με τολμηρές διαρθρωτικές παρεμβάσεις.
Και ποιοι από τους «θιγόμενους» βολεμένους θα το αποδεχθούν; Ζήτησε βεβαίως μια δημοσιονομική πολιτική, η οποία πρέπει να θεραπεύσει χρόνιες αγκυλώσεις και υστερήσεις. Επισήμανε δε ότι λόγω και των λανθασμένων επιλογών του παρελθόντος, η δημοσιονομική πειθαρχία είναι σήμερα απολύτως αναγκαία. Πολύ σωστά όλα αυτά. Τα έλεγε και ο προκάτοχός του.

Και τι γινόταν; Ο κεντρικός μας τραπεζίτης τα έλεγε και οι πολιτικοί μας μας γλύκαιναν τα αυτιά, φοβούμενοι την αντίδραση των βολεμένων τσαμπουκάδων και τις πλάνες των μη εχόντων, που ελπίζουν σε μαγικές λύσεις και εναποθέτουν την πίστη τους στα κόμματα… που δεν εμπιστεύονται! Τραγέλαφος. Και μάλιστα αδιέξοδος.

Η βλακεία είναι όπως η γρίπη ...

Πέτρος Μανταίος
Αρθρογράφος
Άρθρο του στην εφημερίδα "Ελευθεροτυπία" - 18/5/2009



Ο δήμαρχος Σκοπίων, που προέρχεται από το κυβερνών εθνικιστικό κόμμα του Γκρούεφσκι, αποφάσισε να εγκαταστήσει -το αργότερο έως τον Οκτώβριο 2010- επιβλητικό άγαλμα 12 μέτρων σε βάση 10 μέτρων, του έφιππου στον Βουκεφάλα Μεγαλέξανδρου, στην κεντρική πλατεία των Σκοπίων.

Με γεια του, με χαρά του! Αφού δεν έχουν άλλο κεντρικό πρόσωπο που να συμβολίζει το «έθνος» και την «ιστορία» τους, ας «πατεντάρουν» για «πρόγονο» κάποιον που ανδραγάθησε... οχτώ αιώνες πριν εκείνοι πατήσουν στο βυζαντινό θέμα της Μακεδονίας...

Στην Τουρκία τώρα... αντικειμενική και... απροκατάληπτη οργάνωση από την επωνυμία «Ομάδα Ιστορικών Ερευνών 360 μοίρες» (πλήρης επαναφορά δηλαδή...) ναυπήγησε αντίγραφο από αρχαία διήρη (πλοίο με δυο σειρές κουπιών, απ' αυτά που ναυπηγούσαν οι πρόγονοί τους στις... στέπες της Κεντρικής Ασίας...). Το οποίο και με το καθόλα... τουρκικό όνομα «Κυβέλη» ενέταξαν στις εκδηλώσεις «Τουρκικού έτους» στη Γαλλία. Αυτή η διήρης λοιπόν -που θα αποπλεύσει από τη μικρασιατική Φάτσα (Φώκαια) και θα καταπλεύσει στη Μασσαλία- θα «πιστοποιήσει» ότι οι... Φάτσες (Φωκαείς) ίδρυσαν τη Μασσαλία πριν από 2.600 χρόνια· δηλαδή... δεκαέξι αιώνες προτού οι Τούρκοι πάρουν μυρουδιά από Μικρασία...

Δεν είναι γι' αστεία! Το 2004 που επισκέφτηκα την Εφεσο και αγόρασα -από το πωλητήριο- αρχαιολογικό βοήθημα στα ελληνικά (!), είδα τον Ομηρο να αναγράφεται ως, Ομέρ, Τούρκος ποιητής του 8ου (από... αβλεψία δεν διευκρινιζόταν αν ήταν προ ή μετά Χριστόν αιώνα!) Το έχω ξαναγράψει: Δεν νιώθω τον εαυτό μου κατευθείαν απόγονο Πελασγών τε και Αχαιών... Όμως, ο βλακώδης εθνικισμός, όταν φτάνει στο «έξι» της κλίμακας της «γρίπης των Χοίρων», χρειάζεται και κάποια διπλωτικά «εμβόλια», γιατί αλλιώς μεταδίδεται ...

Σε ποιον τελικά ανήκει ο Ρίτσος ;

Γιώργης Γιατρομανωλάκης
Ομότιμος καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας και συγγραφέας.
Άρθρο του στην εφημερίδα "Το Βήμα" - 17/5/2009



«Το ΚΚΕ τιμά τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Γ. Ρίτσου, προβάλλοντας πλατιά στο λαό και στη νεολαία την ανεκτίμητη προσφορά, με την Τέχνη του, στο λαϊκό κίνημα, συνυφασμένη με την αγωνιστική στάση ζωής. Αυτή η όσμωση είναι που αναβλύζει (sic) την τεράστια αφυπνιστική δύναμη του έργου του, που συνεγείρει σμιλεύοντας την εργατική συνείδηση ως την αναγκαιότητα της κοινωνικής επανάστασης». Με αυτά τα ανελλήνιστα και χωρίς νόημα ελληνικά ανοίγει το Αφιέρωμά του ο «Ριζοσπάστης» (3/5/09) για να τιμήσει τα 100 χρόνια από τη γέννηση του ποιητή. Όμως, για να ξεκινήσουμε από τα βασικά, όταν θέλουμε να δείξουμε τιμή και σεβασμό στον Ρίτσο (και σε κάθε ποιητή μας) που είχε ως κύριο, για να μην πω μοναδικό όπλο του τον απλό και συνάμα μουσικό, ευγενικό και πολύτροπο ελληνικό λόγο του, τότε καλό είναι, τουλάχιστον, να μην αναφερόμαστε στο έργο του με γλώσσα βάρβαρη και άξεστη.

Εν πάση περιπτώσει, καλώς έπραξε το ΚΚΕ (το όφειλε άλλωστε) να τιμήσει τον ποιητή και πολίτη Ρίτσο που όχι μόνο ύμνησε τους μεγάλους εθνικούς και κοινωνικούς αγώνες του λαού, αλλά έλαβε και ο ίδιος μέρος πάντα στην πρώτη γραμμή. Ωστόσο αυτή η «τιμή» που οι συντάκτες του Αφιερώματος απέδωσαν τελικά στον ποιητή καθόλου δεν είναι η οφειλόμενη και η δίκαιη. Οχι μόνο για την αθλιότητα των ελληνικών τους, ούτε επειδή πουθενά δεν θίγουν με σοβαρότητα και δεν στοχάζονται τα μεγάλα θέματα του εκτενούς και απείθαρχου έργου του Ρίτσου (θέματα ποιητικά, καλλιτεχνικά, πολιτικά, ηθικά, ερωτικά, προσωπικά, υπαρξιακά κ.λπ.) αλλά κυρίως επειδή, για άλλη μια φορά, χρησιμοποιούν τον ποιητή σαν δήθεν «σπλάχνο των σπλάχνων» τους για να διαδώσουν την «αλήθεια» τους και να διασαλπίσουν μια «τίμια αντεπίθεση» ενάντια σε όσους «κακοποιούν», «βεβηλώνουν», «διαστρεβλώνουν», «παραμορφώνουν» το έργο του. «Εκατοντάδες σελίδες», αποφαίνεται το Αφιέρωμα, «σοβαροφανών αναλύσεων γράφτηκαν αυτά τα τελευταία χρόνια, τόσο ξένες προς τη σκέψη του ποιητή και τόσο ανάξιες του διαμετρήματός του, ώστε να αποτελούν κυριολεκτικά βεβήλωση».

Δυστυχώς αυτοί οι «ορθόδοξοι» εκτιμητές και ανατόμοι του έργου του Ρίτσου ούτε ονόματα των «σοβαροφανών» και «βέβηλων» μάς δίνουν, ούτε (το χειρότερο) μας προσφέρουν μια στοιχειώδη βιβλιογραφία του γούστου και της έγκρισής τους, έτσι, να φωτιστούμε κι εμείς. Αντίθετα, όπως συνήθως γίνεται σε αυτού του είδους τις καταγγελίες, αναφέρονται γενικά και αόριστα άνθρωποι «με πανεπιστημιακές, συγγραφικές αλλά και αριστερές περγαμηνές, ορισμένοι από τους οποίους είχαν την τύχη να συνεργαστούν με τον ποιητή»(!). Κοντολογίς δηλαδή και με βάση την ατσάλινη λογική του συντάκτη αυτού του κειμένου, κάποιοι από τους βέβηλους, θρασύδειλους παραχαράκτες και σοβαροφανείς αναλυτές «συνεργάστηκαν» με τον ποιητή. Αλλά τότε και ο ποιητής «συνεργάστηκε» με αυτά τα υποκείμενα, πράγμα που σημαίνει, σύντροφοι, πως και ο ποιητής δεν είναι εντελώς αθώος... Ετσι δεν είναι;

Προφανώς και δεν χρειάζεται να επιμείνουμε σε αυτού του τύπου τη λογική. Δεν χρειάζεται να «πούμε περισσότερα. Καταλαβαινόμαστε...». Το ερώτημα ωστόσο που τίθεται για κάθε τίμιο αναγνώστη αυτού του Αφιερώματος είναι το εξής. Αλήθεια, αυτή είναι όντως η «σκέψη» και το «διαμέτρημα» του Ρίτσου, όπως θέλουν να μας δείξουν οι συντάκτες του; Οτι λ.χ. η Σονάτα δεν περιέχει και «στοιχεία αυτοεξομολόγησης», δεν είναι και « υπαρξιακό ποίημα με κυρίαρχα τα μοτίβα της φθοράς και του θανάτου» αλλά είναι σκέτα ένα ποίημα «αντινομιών» που ο Ρίτσος τις κάνει «να ξεπερνιούνται και να λύνονται στο υψηλό επίπεδο των θέσεων του διαλεκτικού υλισμού»; Γιατί αν είναι έτσι τα πράγματα, τότε και οι λοιπές μεγάλες, όμορες και συγγενείς συνθέσεις της Τέταρτης Διάστασης μαζί και η Ελένη (κυρίως αυτή) δεν είναι τίποτε άλλο παρά η απελπισμένη προσπάθεια ενός ποιητή να μας πείσει με εκατοντάδες στίχους πως οι «αντινομίες» λύνονται με τον «υψηλό διαλεκτικό υλισμό». Με αυτή την «κριτική» οι εκατό ποιητικές συλλογές του Ρίτσου, τα εννέα μυθιστορήματά του (αυτά πια!), τα τέσσερα θεατρικά έργα του, οι μελέτες και οι μεταφράσεις τους, οι επιστολές του, όλα αυτά γράφτηκαν για να περάσουν μέσα από την τρύπα μιας στρεβλής κομματικής βελόνας!

Όλα τα πρόσεξαν οι άνθρωποι της αντεπίθεσης και της κάθαρσης. Τα ποιήματα, τις γλυκερές «αναλύσεις» κι ας καταδικάζουν ασύστολα τις πολιτιστικές «ψευτο-ευαισθησίες» των άλλων. Πρόσεξαν και τις φωτογραφίες. Αλλά παρά ταύτα έγινε το μοιραίο λάθος. Οχι τα λεκτικά, εκφραστικά, λογικά και ερμηνευτικά σφάλματα (θανάσιμα για τους ποιητές) αλλά γιατί τους παραπλάνησαν δυο φωτογραφίες του ποιητή. Μάλιστα. Αυτός ο δόλιος ποιητής (ελπίζω να εννοήσουν τι εννοώ οι συντάκτες του Αφιερώματος) εμφανίζεται δύο φορές, μία στο εξώφυλλο του Αφιερώματος και μία μέσα, να κάθεται πάνω στις κροκάλες της ακρογιαλιάς. Στη μια μας κοιτάζει χαμογελαστός, ανέμελος και ωραίος, με φόντο τη θάλασσα, στην άλλη σκυμμένος δουλεύει τις πέτρες. Φορά και στις δύο ασπρογάλανα καπιταλιστικά σνίκερς! Επιτρέπεται κάτι τέτοιο σ΄ έναν ποιητή του «υψηλού διαλεκτικού υλισμού»; Το βρίσκω εκζητημένο και κανονικά δεν θα έπρεπε αυτές οι φωτογραφίες να βρίσκονται στο Αφιέρωμα. Είναι παντελώς έξω από το όλον επαναστατικό κλίμα...

Ειλικρινά δεν ειρωνεύομαι. Ούτε θέλω να δώσω ονόματα σε πράγματα και πρόσωπα, αλλά σκέφτομαι, καθώς περιδιαβάζω άλλη μια το Αφιέρωμα, μήπως τελικά έχουν δίκιο οι συντάκτες του; Μήπως δηλαδή κάνει λάθος η Προκοπάκη, ο Αργυρίου, ο Πρεβελάκης, ο Μαρωνίτης, ο Σαββίδης, ο Πήτερ Μπήαν, ο Ε. Κήλυ, οι νέοι λαμπροί μελετητές του ποιητή, οι διατριβές, οι σοβαρές μελέτες και τα άρθρα σε ελληνικά και ξένα περιοδικά, όλοι εκείνοι που δεκαετίες τώρα μοχθούν να βγάλουν τον ποιητή από τη σιωπή και να δείξουν την τέχνη του και τα μεγάλα θέματα που τον απασχολούν, μήπως δηλαδή όλοι αυτοί κάνουν λάθος, βέβηλοι συνάμα και παραχαράκτες, και έχει δίκιο η κυρία Ελένη Μηλιαρονικολάκη, μέλος της ΚΕ και υπεύθυνη του Πολιτιστικού Τμήματος της ΚΕ του ΚΚΕ; Λέτε;

Οι ναυαγοί της άνοιξης

Ρίκα Βαγιάνη
Αρθρογράφος
Άρθρο της στην εφημερίδα "Έθνος" - 12/5/2009

Φτάνουμε στις όχθες του καλοκαιριού μισοπνιγμένοι από την εξάντληση ενός ατέλειωτου χειμώνα, που μέτρησε μια σειρά από πικρές ήττες.

Δεν πέρασαν καλά φέτος οι Έλληνες. Με τις σκιές του Γρηγορόπουλου και της Κούνεβα, με τις φριχτές εικόνες από την Παλαιστίνη, με το φάσμα της ακρίβειας, της ανεργίας και της παγκόσμιας ύφεσης να μη μας αφήνουν να ησυχάσουμε.

Αυτές τις πρώτες θερινές μέρες έχω ανάγκη να κοιτάζω μόνο αυτά που μου φτιάχνουν τη διάθεση, που μου δίνουν κουράγιο. Ναυαγός της άνοιξης, γραπώνομαι από εικόνες-σανίδες σωτηρίας, οτιδήποτε μπορεί να μου δώσει μια ανάσα, να με φτάσει μέχρι την ακτή της πρώτης βουτιάς. Χιλιάδες ποδηλάτες να ορμάνε στους δρόμους της πρωτεύουσας διεκδικώντας το αυτονόητο δικαίωμα να υπάρχουν.

Πιτσιρικάδες με σακούλες σκουπιδιών μεγαλύτερες από το μπόι τους να καθαρίζουν παραλίες, κάνοντας το χαμαλίκι γλέντι, μ ένα χαμόγελο μέχρι τα αυτιά. Τριάντα παιδιά, από επτά μέχρι δεκαεπτά χρόνων, σε μια ηλιόλουστη αίθουσα στο Κορωπί, μονομαχούν στο σκάκι και το καταδιασκεδάζουν. Ένα πανό στα Μεσόγεια ξεδιπλώνεται θρασύτατα πάνω από τους δρόμους ταχείας κυκλοφορίας, διαλαλώντας το μήνυμα «Ανακύκλωση - η μόνη λύση».

Ο,τι μπορεί να καταμετρηθεί από τις επίσημες στατιστικές με βαραίνει - από την πρόθεση ψήφου μέχρι το πόσα κακοποιημένα παιδιά καταγράφηκαν και φέτος.

Όλες μου οι σανίδες σωτηρίας είναι «εκτός» συστήματος. Σατιρικές ιστοσελίδες, blogs θυμού και καταγγελίας, βιβλία «κάτω από το ραντάρ», ομαδικές και προσωπικές δουλειές φίλων, μουσικές, φωτογραφικές δουλειές, μικρές «μεγάλες» ταινίες εκτός διανομής, εκτός διαλογής.

Οι δουλειές τους χειροποίητα διαμάντια που δεν τα μετράει καμιά μέτρηση, δεν τα κάνει «φέτες αγοράς» κανένα γκάλοπ.

Οι ναυαγοί της άνοιξης «δεν ξέρουν, δεν απαντάνε». Μόνο κολυμπάνε, σαν τους σολομούς, αντίθετα στο ρεύμα, προς ένα καλοκαίρι ακόμα για να ζευγαρώσουν με το όμοιο είδος. Τους εύχομαι καλό κουράγιο.

Γιατί πρέπει να μας ενδιαφέρουν οι ευρωεκλογές

Jean-Marie Colombani
Δημοσιογράφος
Άρθρο του στην εφημερίδα "Το Βήμα" - 10/5/2009



Oι ευρωεκλογές πλησιάζουν με γοργά βήματα, αλλά δεν φαίνεται να παθιάζουν πολύ κόσμο. Είναι κι αυτό ένα από τα πολλά παράδοξα που βιώνουμε στην Ευρώπη μας. Η κοινή γνώμη ωστόσο κάνει ένα διπλό σφάλμα με το να μην ενδιαφέρεται.

Σε ένα πρώτο επίπεδο γιατί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο μόνος ευρωπαϊκός θεσμός που εκλέγεται με άμεση και καθολική ψήφο, λαμβάνει αποφάσεις για μια πληθώρα ζητημάτων πολύ πιο κοντινών σε αυτά που απασχολούν τους ανθρώπους από όσο παραδέχονται οι κυβερνήσεις. Ακόμη κι αν οι συζητήσεις λίγο μοιάζουν με αυτές που ξεσηκώνουν τα εθνικά κοινοβούλια, οι εργασίες μέσα στις επιτροπές κι έπειτα οι ψηφοφορίες στις ολομελειακές συνεδριάσεις ακουμπούν ζητήματα που αφορούν άμεσα την καθημερινή μας ζωή. Δεν το πιστεύετε;

Δύο παραδείγματα: στο ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο οφείλουμε την οδηγία Ριτς, που επιτρέπει τον έλεγχο των χημικών ουσιών που βρίσκονται σχεδόν σε κάθε τι που καταναλώνουμε. Οπως επίσης και τον κανονισμό που προστατεύει την εφαρμογή του κοινωνικού δικαίου της χώρας υποδοχής στις υπηρεσίες, με αυτές τις τελευταίες να έχουν απελευθερωθεί. Οσο για αυτούς που χρεώνουν στην Ένωση ότι δεν είναι όσο πρέπει «κοινωνική»- και σπανίως είμαστε αρκετά κοινωνικοί σε περιόδους κρίσης-, ας τους θυμίσουμε ότι ήταν το ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αυτό που σταμάτησε τη δυσμενή για τους εργαζομένους αναθεώρηση της οδηγίας για τον χρόνο εργασίας.

Σε ένα δεύτερο επίπεδο, οι εκλογές αυτές αξίζουν κάτι καλύτερο από την αδιαφορία με την οποία αντιμετωπίζονται, γιατί βγαίνουμε πλέον από το ισχύον σήμερα σύστημα για να εφαρμοστεί επιτέλους η Συνθήκη της Λισαβόνας! Αυτή δίνει επιπλέον εξουσίες στο ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δημιουργώντας μια ισορροπία που οφείλει να οδηγήσει σε ένα είδος από κοινού νομοθεσίας με το Συμβούλιο των Υπουργών. Όχι αμέσως βέβαια, πρέπει να κάνουμε λίγο υπομονή ακόμα. Αλλά ένα μεγάλο βήμα έγινε με τη μεγάλη πλειοψηφία με την οποία ενέκρινε τη Συνθήκη της Λισαβόνας το Κοινοβούλιο της Τσεχίας, ανοίγοντας τον δρόμο για την επικύρωσή της από μια από τις τελευταίες «πεισματάρες» χώρες που την αρνούνταν. Ασφαλώς ο εθνικιστής Βάκλαβ Κλάους, πρόεδρος της Τσεχίας και εχθρικός προς την Ευρώπη, έχει τη δύναμη να καθυστερήσει λίγο ακόμη την επικύρωση. Το ίδιο και ο πολωνός πρόεδρος Κατσίνσκι, που επίσης βρίσκεται σε αντίθεση με το Κοινοβούλιό του. Αλλά δεν μπορούν πλέον, ούτε ο ένας ούτε ο άλλος, να κάνουν άλλο την Ευρώπη να περιμένει.

Πιθανότατα ελπίζουν οι Ιρλανδοί να ψηφίσουν και πάλι «Οχι» στο δημοψήφισμα του Ιουνίου. Ξέρουμε όμως ότι η Ιρλανδία, που από όλες τις χώρες μας είναι αυτή που χτυπήθηκε περισσότερο από την κρίση, στηρίζει πλέον τις ελπίδες της στη συμμετοχή στην Ενωση. Αυτή αποτελεί τη σανίδα σωτηρίας για μια χώρα που βγήκε από τη μακραίωνη φτώχεια της χάρη στην Ευρώπη και γνωρίζει ότι ο δεσμός με την Ευρώπη εξασφαλίζει ένα ασφαλές πέρασμα στην κρίση.

Είναι επομένως πολύ πιθανόν οι Ιρλανδοί να αλλάξουν την αρχική ψήφο τους. Σε μια τέτοια περίπτωση δεν θα απομένουν παρά οι υπογραφές των προέδρων της Τσεχίας και της Πολωνίας. Και δεν βλέπουμε πραγματικά πώς αυτοί θα συνεχίσουν να παίζουν για πολύ καιρό ακόμη με το μέλλον των συμπολιτών τους κι ακόμη περισσότερο με όλους εμάς που είμαστε 400 εκατομμύρια. Το 2010 λοιπόν θα υποχρεώσει τις κυβερνήσεις να υπολογίζουν περισσότερο και το ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ανεξάρτητα από τις άλλες μεταρρυθμίσεις.

Ανάμεσα σε αυτές τις μεταρρυθμίσεις, πέραν από τον τερματισμό της πολύ συχνά καταστρεπτικής κυκλικής προεδρίας (όπως ήταν και η τελευταία του Τοπολάνεκ) και της τοποθέτησης ενός προέδρου ικανού να παίρνει τις απαραίτητες πρωτοβουλίες κατά τη διάρκεια των δυόμισι ετών της θητείας του, ξεχωρίζει και η εγκατάλειψη της αρχής της ομοφωνίας σε σαράντα διαφορετικά πεδία. Οπωσδήποτε αυτή η επέκταση των δυνατοτήτων για την πλειοψηφία δεν αφορά ούτε τη διπλωματία ούτε τη φορολογία. Συνιστά όμως ένα γεγονός, μια πρόοδο. Και αυτό σε έναν κόσμο σε κρίση, στο πλαίσιο του οποίου αμφισβητούνται και μεταλλάσσονται όλες οι ισορροπίες, σε έναν κόσμο στον οποίον δεν θα έχουμε δύναμη παρά μόνο αν αποδειχθούμε ικανοί να αναζωογονήσουμε την ευρωπαϊκή οικοδόμηση, αν κατορθώσουμε να τις δώσουμε ένα ευρύτερο οικονομικό και πολιτικό περιεχόμενο. Λοιπόν, ναι. Οι ευρωπαϊκές κάλπες αξίζουν να ασχοληθούμε πιο επισταμένα μαζί τους!

Ο άντρας που σνόμπαρε το σεξ απίλ

Βάσω Κανελλοπούλου
Αρθρογράφος
Άρθρο της στο περιοδικό Έψιλον
της Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας - 10/5/2009


Δεν είναι σέξι, είναι αστείος – δεν είναι macho, αλλά ρομαντικός δεν είναι ωραίος, είναι όμως τρυφερός και δεν ζει στις φαντασιώσεις γιατί είναι αληθινός. Ο άνθρωπος-καρτούν, ο εκφραστικότερος των σύγχρονων κωμικών, χρόνια τώρα σαρώνει το επίπλαστο οικοδόμημα των αρσενικών ηρώων εντός και εκτός μεγάλης οθόνης. Είναι να αναρωτιέται κανείς γιατί μας αρέσει τόσο ο Ρομπέρτο Μπενίνι;

Αποτελεί ένδοξη συνέχεια των κινηματογραφικών “κλόουν” του 20ου αιώνα: του Σαρλό, του Τοτό που είναι το πρότυπό του- ή, για να έρθουμε στα δικά μας του Χαζτηχρήστου ή του Βέγγου. Ο Ρομπέρτο Μπενίνι δεν χρειάστηκε καν να “τσαλακώσει” την εικόνα του για να το πετύχει. Κοντούλης, πετσί και κόκαλο και με μια φάτσα σαν καρικατούρα, το μόνο που χρειάστηκε να προσθέσει για τη δημιουργίας μιας περσόνας ξεκαρδιστικής ήταν η δαιμονισμένη του ενέργεια.

Αυτή η ενέργεια, αυτός ο ενθουσιασμός, αυτή η αισιοδοξία που εκπέμπει ο Μπενίνι σε κάθε του ρόλο τον έκανε αγαπητό όχι μόνο στην πατρίδα του, αλλά στα μήκη και στα πλάτη του κόσμου. Του χάρισε και Όσκαρ για το “Η ζωή είναι ωραία” από συναδέλφους του που δεν έχουν συνήθως ευκολία με ξένες γλώσσες. Υπάρχει, όμως, κάτι στο λυρισμό τού “μπον τζόρνο, πριντσιπέσα!” που ξεπερνάει τα γλωσσικά φράγματα, που προκαλεί τη γνήσια συγκίνηση, εκείνην που μόνο η αμεσότητα μιας καθαρής ψυχής μπορεί να μεταφέρει.

Αυτόν τον καιρό ο Ρομπέρτο Μπενίνι καταπιάνεται με τον μεγάλο ποιητή της χώρας του σε ένα one man show που τσακίζει κόκαλα και προκαλεί εξίσου μεγάλη συγκίνηση. Το “Tutto Dante” (τα πάντα γύρω από τον Δάντη) περιλαμβάνει προχωρημένη stand-up comedy, αλλά και την απαγγελία της πέμπτης ωδής της “Θείας Κωμωδίας”, που είναι, όπως λέει ο ίδιος, “η ωδή του ερωτισμού και του έρωτα”. Παράδοξο δεν είναι πώς ένας άντρας, που μόνο πρότυπο εραστή δεν είναι, καταπιάνεται με στίχους αιώνου έρωτα; Δεν μπορώ να μη σκέφτομαι ότι οι κυρίες που προσέτρεξαν στο Μέγαρο δεν θα προτιμούσαν ν αακούσουν Δάντη από – ας πούμε- τον Ντάνιελ Ντει Λιούις ή, ακόμα καλύτερα, από το μακαρίτη τον Μαστρογιάνι στα νιάτα του...

Μη νομίζετε πως είναι νέα διερώτηση αυτή: την ίδια απορία είχα με τον Βέγγο που έκλεβε καρδιές με το “ήσυχο ήσυχο το ποταμάκι”, ενώ ο Κακαβάς έτρωγε τη μία χυλόπιτα μετά την άλλη. Είναι δυνατόν;

Κι όμως, αυτοί οι “άσκημοι, οι “κλόουν”, οι “losers” γίνονται ύψιστοι εκφραστές του έρωτα. Γιατί είναι πιο ειλικρινείς από τους ωραίους, που -για να λέμε την αλήθεια- συνήθως αγαπούν τον εαυτό τους περισσότερο από τη γυναίκα που κατακτούν. Γιατί κάνουν μεγαλύτερη προσπάθεια από τους ωραίους για να κερδίσουν την καρδιά της γυναίκας και, άρα, είναι πιο ροματνικοί. Γιατί έχουν πληγωθεί περισσότερο από τους ωραίους και έτσι θα αποφύγουν να πληγώσουν – μάλλον Γιατί με τις αστείες τους φάτσες, τις ξεκαρδιστικές τους γκάφτες, τις ήττες τους στην οθόνη εκπροσωπούν τη συντριπτική πλειονότητα των αληθινών αντρών, που δεν ανήουν στις τάξεις των ωραίων, των γενναίων ή των πρωταγωνιστών της ζωής. Αλλωστε, και η συντριπτική πλειονότητα των γυναικών ουδεμίας σχέση έχει με τη Μόνικα Μπελούτσι.

Ο Μπενίνι διατηρεί αυτήν την ξεκαρδιστική εικόνα και εκτός οθόνης. Η στιγμή που πήδηξε πάνω από καθίσματα για να παραλάβει το Οσκαρ είναι από τις πιο θρυλικές του θεσμού. Αλλά τα καραγκιοζιλίκια τα είχε ξεκινήσει πολύ νωρίτερα, όταν ούτε οι Ιταλοί δεν τον γνώριζαν καλά καλά. Ηταν το 1978, σε μια διαδήλωση, που σήκωσε στα χέρια του και ταρακούνησε τον ίδιο τον Ενρίκο Μπελινγκουέρ, τον σοβαρότατο ηγέτη του Κομμουνιστικού Κόμματος! Η κίνηση προκάλεσε τέτοιο σοκ, που θεωρείται καθοριστική για τη συμπεριφορά των δημόσιων προσώπων στην ιταλική πολιτική σκηνή: έκτοτε, για να το πούμε επιεικώς, έχουν γυρίσει την πλάτη τους στη σοβαροφάνεια!

Ο Μπενίνι εξακολουθεί να κάνει κριτική στα πολιτικά πράγματα της χώρας του – έχει και πολύ υλικό, η αλήθεια είναι. Εξακολουθεί να ζει δίπλα στην “πριντσιπέσα” της καρδιάς του, τη Νικολέτα Μπράσκι, που πρωτοσυνάντησε στα γυρίσματα της ταινίας “Με αναστατώνεις” το 1983... Εξακολουθεί να μεταφέρει την ασίγατση αισιοδοξία του σε κάθε του δουλειά. Εξακολουθεί να εκπροσωπεί την Ιταλία, αλλά πάνω απ' όλα (ως γνήσιος κωμικός) να εκπροσωπεί τον ανρωπάκο. Τον ανθρωπάκο που, όμως, είναι μεγάλος σε ψυχή, που ονειρεύεται, που αντιστέκεται, που αγαπά με πάθος. Να γιατί αγαπάμε τόσο τον Ρομπέρτο Μπενίνι!

Μας κόβουν την ανάσα

Αλεξία Σβώλου
Συντάκτρια Ελεύθερου Τύπου
Άρθρο της στην εφημερίδα "Ελεύθερος Τύπος" - 2/5/2009


Επιδρομή αλλεργιών του αναπνευστικού συστήματος -δηλαδή αλλεργικού άσθματος και ρινίτιδας- μας επιφυλάσσει η άνοιξη. Αν και το φαινόμενο του θερμοκηπίου φέρνει κατά κανόνα ολοένα και νωρίτερα τις εαρινές αλλεργίες, τα αποχαιρετιστήρια χιόνια του Μαρτίου καθυστέρησαν φέτος την έναρξή τους στη χώρα μας. Ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, οι βροχές των τελευταίων ημερών, σε συνδυασμό με τα άφθονα νερά από τα λιωμένα χιόνια των προηγούμενων μηνών, προκάλεσαν μεγάλη ανθοφορία στα αγριόχορτα, αγριοσιτηρά και παριετάρια. Ως αποτέλεσμα, τα αλλεργικά συμπτώματα εκδηλώνονται πιο έντονα σε σύγκριση με παλαιότερες χρονιές, πλήττοντας ταυτόχρονα εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες. Τις βροχερές μέρες η ατμόσφαιρα ξεπλένεται προσφέροντας ένα διάλειμμα ανακούφισης στους αλλεργικούς αλλά, από την άλλη, το νερό πολλαπλασιάζει τα φυτά, άρα και τη γύρη. Η ταλαιπωρία τους πάντως μάλλον θα παραταθεί και μετά τα τέλη Μαΐου, εκτός και αν ο τελευταίος μήνας της άνοιξης φέρει έναν πρόωρο καύσωνα που ξηράνει απότομα τα φυτά.

Για την έξαρση των αναπνευστικών αλλεργιών δεν ενοχοποιούνται μόνο τα γνωστά αλλεργιογόνα, όπως οι γύρεις των δέντρων και των χόρτων ή τα ακάρεα της οικιακής σκόνης. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη (τη μεγαλύτερη όλων των εποχών που έγινε από το Βρετανικό Πανεπιστήμιο Bristol και ονομάζεται «Παιδιά του ’90»), το άγχος πυροδοτεί την εμφάνιση αλλεργικού άσθματος -της σοβαρότερης μορφής των αλλεργιών- και ξεκινά τη βλαβερή του επίδραση πριν καν γεννηθούμε. Η έρευνα που παρακολουθεί στενά την ανάπτυξη 14.000 παιδιών φανερώνει ότι οι αγχωτικές μέλλουσες μητέρες έχουν 60% περισσότερες πιθανότητες να αποκτήσουν μωρά τα οποία θα εμφανίσουν αλλεργικό άσθμα μεγαλώνοντας. Ο καθηγητής Τζον Χέντερσον, που τη συντονίζει, αποδίδει το γεγονός στο κοκτέιλ των ορμονών το οποίο παράγει ο οργανισμός ως υγιή αντίδραση στο στρες. Η επικρατέστερη θεωρία είναι πως αυτές οι ορμόνες, με πρωταγωνίστρια την κορτιζόνη, επηρεάζουν με χρονοκαθυστέρηση το ανοσοποιητικό σύστημα του εμβρύου. Αλλα ευρήματα από το ερευνητικό μέτωπο υποστηρίζουν ότι περισσότερες πιθανότητες να φέρουν στον κόσμο μελλοντικά ασθματικά παιδιά έχουν οι γυναίκες καπνίστριες που «έκοψαν» το τσιγάρο λόγω εγκυμοσύνης, οπότε έγιναν ακόμα πιο αγχωτικές. Νεότερες ενδείξεις δεν ενοχοποιούν μόνο τη μητέρα του μελλοντικού ασθματικού ασθενούς, αλλά και τη γιαγιά του (από την πλευρά της μητέρας του), αν και αυτή υπήρξε καπνίστρια στη διάρκεια της εγκυμοσύνης στην κόρη της.

Στην έξαρση των αναπνευστικών αλλεργιών συμβάλλουν επίσης τα καθαριστικά τζαμιών με έντονη οσμή, καθώς και τα διάφορα αρωματικά χώρου, σύμφωνα με έρευνα του Νοσοκομείου Εθνικής Εβραϊκής Υγείας στο Ντένβερ των ΗΠΑ.

«Για να μειώσουμε την καθημερινή μας έκθεση σε αυτούς τους παράγοντες, προτιμούμε τα υγρά προϊόντα καθαρισμού και αποφεύγουμε κυρίως όσα σπρέι δημιουργούν λεπτή ομίχλη που εισέρχεται ευκολότερα στο αναπνευστικό», τονίζει ο δρ Harold Nelson, καθηγητής Ιατρικής του νοσοκομείου, με εξειδίκευση στο άσθμα και τη ρινίτιδα.

Τα οικιακά σπρέι έχουν μεγαλύτερη επίπτωση στο άσθμα όταν το κλίμα είναι υγρό, καθώς τότε δεν στεγνώνουν εύκολα οι ερεθιστικές οσμές. Το γεγονός αυτό άλλωστε εξηγεί και γιατί το άσθμα κάνει «θραύση» στις χώρες του Βορρά με το χαρακτηριστικά υγρό κλίμα. Τέλος, για την εμφάνιση αλλεργικού άσθματος στα μικρά παιδιά (ηλικίας 6-7 ετών) ενοχοποιούνται και οι υψηλές δόσεις του αναλγητικού ακεταμινοφαίνη, που είναι εναλλακτικό φάρμακο της γνωστής ασπιρίνης. (Η χρήση ασπιρίνης δεν συνιστάται στα παιδιά, λόγω κινδύνου εμφάνισης μιας σοβαρής εγκεφαλικής παρενέργειας, του συνδρόμου Reye).

Οι αριθμοί

▪ 1 στους 4 Έλληνες θα εμφανίσει αλλεργία κάποια στιγμή στη ζωή του.

▪ 2πλασιάστηκε η συχνότητα εμφάνισης αλλεργικού άσθματος και ρινίτιδας την τελευταία 20ετία στη χώρα.

▪ 46% αύξηση αλλεργικού άσθματος καταγράφηκε σε παιδιά που παίρνουν το αναλγητικό ακεταμινοφαίνη.

Ο λύκος κι αν εγέρασε ...

Αντώνης Καρακούσης
Αρθρογράφος
Άρθρο του στην εφημερίδα "Το Βήμα" - 30/4/2009



Η ηγεσία του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, ή καλύτερα της «Ευρωδεξιάς», βρίσκεται αυτές τις ημέρες της μεγάλης οικονομικής κρίσης στη Βαρσοβία, σε μια πρώτη προσπάθεια πολιτικής αναδίπλωσης και ιδεολογικής επανατοποθέτησης.

Η πολιτική πίεση, όπως και η ιδεολογική, είναι δεδομένη και η αγωνία εμφανής. Φάνηκε στον λόγο, στις δηλώσεις των ηγετών και αποτυπώθηκε στα πρώτα επίσημα κείμενα που είδαν το φως της δημοσιότητας. Η κρίση βρήκε την «Ευρωδεξιά» στην εξουσία, τα περισσότερα κεντροδεξιά κόμματα κυβερνούν, χειρίζονται την κρίση, εισπράττουν τη δυσαρέσκεια του πλήθους και βεβαίως χρεώνονται την ήττα του νεοφιλελευθερισμού. Οι περισσότεροι των ηγετών που από χθες συζητούν στη πολωνική πρωτεύουσα υπήρξαν κήρυκες του νεοφιλελεύθερου δόγματος, υπερασπιστές και εμπνευστές ρυθμίσεων και πολιτικών που βύθισαν την Ευρώπη και τον κόσμο στην ύφεση. Είναι μέλη της θλιβερής ελίτ που ευνόησε τις ακραίες πρακτικές των ακόρεστων χρηματοπιστωτικών αγορών. Προφανώς ξέρουν τι έχουν κάνει, νιώθουν την πίεση των κοινωνιών και επιχειρούν την αναδίπλωση. Αμυντική λοιπόν η «Ευρωδεξιά», ξορκίζει τώρα τον νεοφιλελευθερισμό, μεταβάλλει τη ρητορεία, προβάλλει την απροσδιόριστη ακόμη εκδοχή μιας«αξιόπιστης κοινωνικής οικονομίας της αγοράς», ομιλεί για συντονισμό της δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής, για καλύτερη επιτήρηση των αγορών, και ομνύει στην απασχόληση, υποσχόμενη νέες θέσεις εργασίας με επενδύσεις στην έρευνα, στις τεχνολογίες και στα διευρωπαϊκά δίκτυα.

O λύκος όμως κι αν εγέρασε... Παρά λοιπόν τις τακτικιστικού τύπου μετατοπίσεις, ο πυρήνας της σκέψης παραμένει σταθερός και αμετάβλητος. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος κ. Βίλφρεντ Μαρτένς κηρύσσοντας την έναρξη της συνόδου υπεραμύνθηκε της ελευθερίας των αγορών, υπερασπίστηκε την ανεμπόδιστη κίνηση προσώπων, αγαθών και κεφαλαίων, αρνήθηκε τις τάσεις προστατευτισμού και έκλεισε με το απόφθεγμα ότι«η ελεύθερη αγορά εγγυάται το πιο σημαντικό αγαθό, την ίδια την ελευθερία».

Για να το συμπληρώσει λίγο αργότερα ο πολωνός υπουργός Οικονομικών, που απεφάνθη ότι«ο καπιταλισμός είναι όντως σε κρίση, αλλά ο καπιταλισμός σε κρίση παραμένει αρκετά καλύτερος από τον σοσιαλισμό υπό κανονικές συνθήκες».

Ανεξαρτήτως τού πώς αντιμετωπίζει κανείς τα παραπάνω, είναι φανερό ότι η «Ευρωδεξιά», παρ΄ ότι κλονισμένη, δίνει και θα δώσει τη μάχη των ιδεών. Το ερώτημα είναι τι κάνουν οι άλλοι. Οι δυνάμεις της Σοσιαλδημοκρατίας και της Αριστεράς παραμένουν σε μεγάλο βαθμό αμήχανες.

Παρ΄ ότι η κρίση ενίσχυσε πολιτικά και ιδεολογικά τη θέση τους, δεν έχουν ακόμη δώσει απάντηση πειστική, ικανή να συνεγείρει και να κινητοποιήσει τα πλήθη. Ισως φταίει ο πολυκερματισμός των δυνάμεων και η απουσία ενός ισχυρού κέντρου παραγωγής πολιτικής και επεξεργασίας νέων ιδεών. Ίσως πάλι η απουσία μεγάλων διανοητών και ηγετών να παίζει τον ρόλο της. Όπως και να έχει, αν και σε τούτες τις συνθήκες οι δυνάμεις της Κεντροαριστεράς δεν αναδείξουν όραμα αναγεννητικό και κύκλο νικηφόρων ιδεών, η ζητούμενη αλλαγή δεν θα έλθει.

Σ’ ευχαριστώ, ω εταιρεία

Παντελής Μπουκάλας
Αρθρογράφος
Άρθρο του στην εφημερίδα "Καθημερινή" - 30/4/2009


Ολα είναι ζήτημα προπαγάνδας, τελικά. Απλώς την προπαγάνδα στις μέρες μας, στη γλώσσα της πολιτικής ορθότητας και του κοινωνικού καθωσπρεπισμού, τη λένε διαφήμιση. Κατά συνέπεια όλα είναι ζήτημα διαφήμισης. Ακόμα και η περιβόητη κοινωνική ευθύνη. Την είδαμε λοιπόν κι αυτή την ωραία έννοια που γεννιέται από το γάμο δύο επίσης ωραίων λέξεων να γίνεται πρώτη ύλη για την κατασκευή και προβολή διαφημίσεων, διά των οποίων κάποιοι αυτοσυστήνονται και αυτοθαυμάζονται σαν κοινωνικά υπεύθυνοι και, κυρίως αυτό, απαιτούν ανταμοιβή για την κοινωνική τους υπευθυνότητα. Μια ανταμοιβή, βέβαια, που να μην εξαντλείται στον άνευ υλικού αντικρίσματος έπαινο του δήμου και των σοφιστών, αλλά να μεταφράζεται σε επιβραβευτική αύξηση των πωλήσεων των εμπορευμάτων τους.

Επί χρόνια, λοιπόν, ως εταιρεία, πουλάς στην Ελλάδα το προϊόν σου πολύ πιο ακριβά από ό, τι πουλιέται σε όλες τις χώρες της Ευρώπης. Και μάλιστα, όταν το εξάγεις, κατεβάζεις την τιμή ώστε να προσαρμοστεί στα δεδομένα της ξένης αγοράς που σε υποδέχεται, αφού έτσι κι αλλιώς το κέρδος σου παραμένει ζηλευτό. Κάποια στιγμή, είτε επειδή σε πιάνει ξαφνικά ο πόνος για το καταναλωτικό κοινό και τις δυσκολίες του είτε (το πιο πιθανό) επειδή οι νέες συνήθειες (δηλαδή οι ανάγκες) του εν λόγω κοινού μειώνουν τις πωλήσεις σου, παίρνεις την απόφαση να χαμηλώσεις την τιμή του προϊόντος σου, που, αν υποθέσουμε πως ήταν γάλα, το πούλαγες στην τιμή του φρέντο καπουτσίνο και αν υποθέσουμε πως ήταν νερό το έδινες στην τιμή του χυμού, και δη του φρέσκου. Τα υπερκέρδη που έχεις συσσωρεύσει τόσον καιρό αλλά και το γεγονός ότι η νυν χαμηλή τιμή σου παραμένει υψηλότερη από τις ευρωπαϊκές τιμές, σου επιτρέπουν να εμφανιστείς εκ των υστέρων και αδαπάνως σαν γαλαντόμος.

Κανείς βέβαια δεν μπορεί να απαγορεύσει σε οποιονδήποτε να ανακαλύψει, όταν «ωριμάσουν οι συνθήκες», την «κοινωνική του υπευθυνότητα», το «χρέος της αλληλεγγύης» και άλλα ηχηρά παρόμοια. Κι αν θες να εμφανιστείς σαν ευεργέτης του γένους, κι αυτό επιτρέπεται, ελεύθερη είναι η αγορά, και μάλιστα η αγορά των διαφημίσεων, της προπαγάνδας όπως θα λέγαμε σε πολιτικότερη γλώσσα. Aλλά γιατί, βρε αδερφέ, δεν σου αρκεί η χαρά και η περηφάνια που βρήκες επιτέλους την πόρτα της κοινωνικής σου συνείδησης; Γιατί θα πρέπει οπωσδήποτε να υποκλιθούμε απαξάπαντες στην κοινωνική σου ευθύνη, γεγονός που σημαίνει ότι θα πρέπει να διαγράψουμε από το μυαλό μας τη μέχρι τώρα κερδοσκοπική στάση σου και επιπλέον να αποφασίσουμε ότι δεν ξέρουμε ούτε καν τις στοιχειώδεις πράξεις της αριθμητικής, άρα αδυνατούμε να μετρήσουμε τα κέρδη σου; Ποιος νόμος ορίζει ότι ο καταναλωτής οφείλει να λειτουργεί σαν εξομολογητής και να θεωρεί τα αμαρτήματά σου καλώς καμωμένα μόνο και μόνο επειδή εσύ, ενόσω συνεχίζεις να αμαρτάνεις (αλλά «λιγότερο»), δηλώνεις ότι μετανοείς αλλά χωρίς να προσδιορίζεις πού και πόσο έσφαλες ούτε και πόσο ωφελήθηκες από τα σφάλματά σου;

Η απόφαση που άλλαξε το ποδόσφαιρο για πάντα

Χρήστος Σωτηρακόπουλος
Αθλητικογράφος
Άρθρο του στην εφημερίδα "Sportday" - 21/4/2009


Μια απόφαση που σηματοδότησε την αρχή των ευρωπαϊκών διοργανώσεων στο ποδόσφαιρο πάρθηκε ακριβώς πριν από 54 χρόνια σαν σήμερα. Ήταν 21 Απριλίου 1955 όταν πήρε σάρκα και οστά η ιδέα για τη δημιουργία ενός τουρνουά που θα φέρνει αντιμέτωπες τις ευρωπαϊκές πόλεις και ανήκε στον Ελβετό Ερνστ Τόμεν, ο οποίος την πρότεινε στους αντιπροσώπους των ευρωπαϊκών ομοσπονδιών στο πλαίσιο εορτασμών στη Στοκχόλμη των πεντηκοστών γενεθλίων της σουηδικής ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας. Το Κύπελλο Διεθνών Εκθέσεων, όπως ονομάστηκε, σφραγίστηκε στην πρώτη συγκέντρωση των ενδιαφερόμενων πλευρών. Η Βαρκελώνη, η Βασιλεία, το Μπέρμιγχαμ, η Κοπεγχάγη, η Φρανκφούρτη, η Λωζάννη, η Λειψία, το Λονδίνο, το Μιλάνο, η Στοκχόλμη, η Βιέννη και το Ζάγκρεμπ ήταν πόλεις που εκπροσωπήθηκαν στην εναρκτήρια διοργάνωση.

Η πρώτη αναμέτρηση φιλοξενήθηκε στο στάδιο «Σεντ Τζέικομπ» της Βασιλείας, παρουσία 12.500 θεατών, στις 4 Ιουνίου 1955 και η μεικτή Λονδίνου επικράτησε 5-0 της αντίστοιχης της Βασιλείας στο παρθενικό ματς των Ευρωπαϊκών Κυπέλλων, χάρη στο χατ τρικ του Κλιφ Χόλτον της Αρσεναλ και τα δύο γκολ του Εντι Φιρμάνι της Τσάρλτον, που ήταν και ο πρώτος παίκτης που σκόραρε στη διοργάνωση. Ο Τζόνι Χέινς, αρχηγός των Λονδρέζων εκείνη τη μέρα, είχε πει πως δεν του έμοιαζε για επίσημο ματς! «Νόμιζα πως ήταν φιλικό. Δεν ήταν συνηθισμένο να παίζουμε μακριά από το νησί». Αν και αγωνίστηκε σε περίπου 800 αγώνες στην καριέρα του, επέμενε πως αυτό το ματς όχι μόνο δεν ξεχώρισε, αλλά δεν θυμόταν και κάτι ιδιαίτερο.

Κι όμως, έτσι ξεκίνησε η ιστορία. Ταυτόχρονα άρχιζε η μεγαλύτερη περίοδος για να ολοκληρωθεί μια ευρωπαϊκή διοργάνωση. Χρειάστηκαν τρία χρόνια για να φτάσουμε στο φινάλε! Την Πρωτομαγιά του 1958 η Βαρκελώνη φιλοξένησε στον επαναληπτικό τελικό τη μεικτή Λονδίνου. Μόνο δύο Αγγλοι από αυτούς που ξεκίνησαν στη διοργάνωση έφτασαν μέχρι τέλους. Ο Χέινς και ο Ρίτσαρντ Σίλετ. Το 2-2 του πρώτου ματς δεν αρκούσε στο Λονδίνο, μια και οι Καταλανοί σάρωσαν 6-0 και κατέκτησαν το πρώτο ευρωπαϊκό τρόπαιό τους. Ομως, αν υπολογίσει κανείς πως ήδη η Ρεάλ Μαδρίτης είχε φτάσει τα τρία Κύπελλα Πρωταθλητριών, μάλλον η σύγκριση είναι καταλυτική.

Η διοργάνωση του Κυπέλλου Εκθέσεων συνεχίστηκε τη διετία 1958-1960 ξανά με την Μπαρτσελόνα να κατακτά τον τίτλο. Το τραγελαφικό συνέβη τη σεζόν 1960-61, όταν οι «μπλαουγκράνα», υποχρεωμένοι από τον κανονισμό της ΟΥΕΦΑ πως ο κάτοχος πρέπει να υπερασπιστεί το τρόπαιό του, αγωνίστηκαν ταυτόχρονα σε δύο διοργανώσεις! Στο Πρωταθλητριών έφτασαν μέχρι τον τελικό, στον οποίο ηττήθηκαν από την Μπενφίκα 3-2, και στο Εκθέσεων προτίμησαν να... αποκλειστούν χάνοντας στο Εδιμβούργο από τη Χιμπέρνιαν στα προημιτελικά.

Το Κύπελλο Εκθέσεων διατηρήθηκε έως το 1971, όποτε και καταργήθηκε η ανεξάρτητη επιτροπή (με τη στήριξη της ΦΙΦΑ) που το διοργάνωνε. Η ΟΥΕΦΑ πήρε την κηδεμονία και το μετονόμασε κρατώντας τον ίδιο τρόπο διεξαγωγής. Διαφοροποίησε, όμως, τη διαδικασία συμμετοχής θέτοντας ως όρο τη βαθμολογία του πρωταθλήματος, ανεξαρτήτως αν η πόλη φιλοξενούσε διεθνή έκθεση, όπως ίσχυε από το 1955.

Στα δεκαέξι χρόνια της διοργάνωσης πραγματοποιήθηκαν 1.036 αναμετρήσεις με τη συμμετοχή 207 συλλόγων ή ομάδων επίλεκτων. Προκειμένου να αποφασιστεί ποια ομάδα θα κρατήσει για πάντα το τρόπαιο, έγινε αγώνας μεταξύ της πρώτης νικήτριας Μπαρτσελόνα με την τελευταία Λιντς. Οι Καταλανοί επικράτησαν 2-1 και έχουν πλέον στην τροπαιοθήκη τους το λάφυρο. Από τον φετινό τελικό στην Πόλη στις 20 Μαΐου και το Κύπελλο ΟΥΕΦΑ θα περάσει στην ιστορία και θα μετονομαστεί σε EUROPA LEAGUE. Αλλά ποιος ξέρει αν θα είχε συντελεστεί η κοσμογονία στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο, αν σαν σήμερα πριν από 54 χρόνια κάποιοι δεν συμφωνούσαν σε κάτι τόσο απλό, αλλά τόσο πρωτοποριακό για την εποχή;